Γιώργος Ρόρρης: «Η ζωγραφική για μένα είναι σώματος δαπάνη και καταστροφή»

«Η ζωγραφική για μένα είναι σώματος δαπάνη και καταστροφή. Δεν είναι υπόθεση που τελειώνει στη διάνοια, το πνεύμα. Πάντα έχει προηγηθεί μια σωματική βακχεία». Αυτός είναι ο προσωπικός ορισμός του Γιώργου Ρόρρη για την Τέχνη του, τη ζωγραφική.

Τον σπουδαίο αυτό ζωγράφο γνωρίσαμε στη συνέντευξη Τύπου που έλαβε χώρα στο αίθριο του Μουσείου Γουλανδρή, με αφορμή την καλοκαιρινή αναδρομική έκθεσή του στην Άνδρο που θα είναι αφιερωμένη στο έργο του – έχει τίτλο «Η ευγένεια του απέριττου»– και εντυπωσιαστήκαμε από τον βαθιά αποκαλυπτικό του λόγο.

«Η έκθεση της Άνδρου μού δίνει την ευκαιρία να ξαναδώ έργα μου που έχω να δω 30 χρόνια. Ζωγραφίζεις μόνος σου. Φτιάχνεις μια εικόνα. Εσύ την κάνεις για σένα, για να θεραπεύσεις έναν πόνο, μία βαθιά ανεπούλωτη πληγή στην ψυχή σου. Έρχεται μία στιγμή μετά από πολλά χρόνια που καταλαβαίνεις πως αυτή η ζωγραφιά συγκινεί κι άλλους. Και έρχεται μία στιγμή που αυτό τιμάται. Πάντα αυτό αποτελεί μία έκπληξη για μένα» είπε χαρακτηριστικά.

Τι προσδοκά, όμως, να δει στα παλαιότερα αυτά έργα του; «Ο κάθε ζωντανός άνθρωπος αποτελεί μία επίκληση όλων όσων δεν υπάρχουν πια. Αποτελεί επιρροή όλων των προγόνων του. Οι πίνακές μου περιέχουν όλους αυτούς που προϋπήρξαν και παράλληλα εμπερικλείουν εν σπέρματι αυτό που μπορεί να υπάρξει. Αυτή είναι η πορεία μέσω της οποίας ένας πίνακας ζει. Και κάθε πίνακας έχει τόσες όψεις όσες και οι άνθρωποι που τον βλέπουν».

Πώς είναι να μην έχει δει έναν πίνακά του για πάρα πολλά χρόνια; «Τον φαντάζεσαι, αλλά δεν είναι το ίδιο. Έχω δει παλαιά μου έργα κι έβλεπα εμένα, αλλά με μια άλλη σωματική ακμή, που δεν την έχω πια. Μια άλλη οξύτητα και ακρίβεια της όρασης, που δεν την έχω πια. Πιστεύω πάρα πολύ στη συμμετοχή του σώματος για τη δημιουργία αυτής της τέχνης».

Η σχέση του Γιώργου Ρόρρη με το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή

Μια μακροχρόνια και συγκινητική ιστορία συνδέει τον Γιώργο Ρόρρη με το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή εδώ και πάνω από 35 χρόνια. Ο Βασίλης Γουλανδρής, με τη συμβολή του Παναγιώτη Τέτση και του Δημήτρη Παπαστάμου, διέκρινε ήδη από το 1986, ενώ ο Ρόρρης ήταν μόλις 23 ετών, το ταλέντο του νεαρού ζωγράφου. Του έδωσε την ευκαιρία να εκθέσει για πρώτη φορά, εκείνη τη χρονιά, στη Νέα Πτέρυγα του μουσείου της Άνδρου. Υπήρξε από τους πρώτους συλλέκτες έργων του, αγοράζοντας εμβληματικές δημιουργίες όπως ο Καισαρίων και η Μεγάλη σπουδή στο κόκκινο του καδμίου. Τον ενθάρρυνε επίσης να συνεχίσει τις σπουδές του στο Παρίσι, δίνοντάς του την ευκαιρία να υλοποιήσει τον διακαή πόθο του χάρη σε μια υποτροφία-θεσμό που μόλις είχε καθιερώσει το ομώνυμο Ίδρυμα.

Ο βαθύς δεσμός που συνέδεε τον Ρόρρη με το ζεύγος Γουλανδρή συνεχίστηκε και μετά τον θάνατο του Βασίλη, το 1994, και της Ελίζας, το 2000. Το 2017 πλησιάζοντας ο καιρός να ανοίξει το μουσείο της Αθήνας, ανατέθηκε, όπως ήταν επόμενο, στον Ρόρρη η μεγάλη ευθύνη να φιλοτεχνήσει μια προσωπογραφία του ζεύγους. Επτά μήνες χρειάστηκαν για την ολοκλήρωση αυτής της συναρπαστικής πρόκλησης. Χάρη στην οξυδέρκεια του βλέμματός του, η προσωπογραφία αυτή δεν αποτέλεσε μόνο απότιση φόρου τιμής στους δύο ανθρώπους που επί τόσα χρόνια θεωρούσε Μαικήνες του. Εξελίχθηκε σε μια σύνθεση των επιρροών του από όλους τους δασκάλους που τον ενέπνευσαν στη διάρκεια της καλλιτεχνικής του πορείας.

Το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή έχει την τιμή και τη χαρά να οργανώσει ένα μεγάλο αφιέρωμα στο έργο του Γιώργου Ρόρρη, που διακρίνεται πλέον ως ένας από τους σπουδαιότερους εικαστικούς δημιουργούς της γενιάς του. Συλλέκτες και πολιτιστικοί οργανισμοί αποδέχτηκαν την πρόσκληση του Ιδρύματος, με αποτέλεσμα να συγκεντρωθούν τα πιο σημαντικά έργα του ζωγράφου, από τα πρώτα του βήματα έως σήμερα.

60 πίνακες- 3 ενότητες- Μία έκθεση

Η έκθεση με τίτλο Γιώργος Ρόρρης – Η ευγένεια του απέριττου ακολουθεί μια αναδρομική προσέγγιση του έργου του καλλιτέχνη. Περιλαμβάνοντας σχεδόν 60 πίνακες και σχέδια, επιχειρεί να ανιχνεύσει την καλλιτεχνική του εξέλιξη μέσα από τρεις ενότητες. Οι διαχωρισμοί μεταξύ αυτών των ενοτήτων δεν είναι ευδιάκριτοι.

Ο θεατής περιφέρεται ανάμεσα στα έργα προσπαθώντας να εντοπίσει ομοιότητες με γνωστά του πρόσωπα με τον αυθορμητισμό και την άνεση ενός παιδιού.

Η πρώτη ενότητα αναλύει τη σχέση του ζωγράφου με το ατελιέ του, τον χώρο που του χρησιμεύει ως εργαστήριο, διέξοδο και καβούκι. Πρόκειται για θεμελιώδες στοιχείο της δημιουργικής πορείας του, που τον βοήθησε να διαμορφώσει τη σχέση του με τον εξωτερικό κόσμο, τα μοντέλα του, τις καλλιτεχνικές αναφορές του και, κυρίως, τον ίδιο τον εαυτό του. Η Μαρία Κουτσομάλλη- Μορώ μάς είπε πως είναι ένας ζωγράφος που δεν κάνει προπαρασκευαστικά έργα. «Δε θα δείτε προπαρασκευαστικά έργα στην έκθεση γιατί δεν υπάρχουν. Ο Ρόρρης αρχίζει με ένα τελάρο και μετά προσθέτει τελάρα. Μπορείνα φτάσει να προσθέσει και πέντε και έξι τελάρα».

Η δεύτερη ενότητα αναφέρεται στις επιδράσεις που δέχτηκε από τους δασκάλους του και στον διάλογο που άνοιξε μαζί τους μέσω της ζωγραφικής του. Όταν κατονομάζει τους καθηγητές του, εκφράζεται με ευγνωμοσύνη γι’ αυτούς. Είναι σαν να τοποθετεί τον εαυτό του ανάμεσα στους επιγόνους τους, πεπεισμένος ότι ο καθένας μας είναι το άθροισμα των επιρροών του.

Η τρίτη ενότητα είναι αφιερωμένη στην αδιάκοπη εξερεύνηση του σώματος, φτιαγμένου «από σάρκα και οστά». Μέσω των παραλλάξεων στις οποίες το υποβάλλει, το σώμα αναδεικνύεται στο πιο συγκινητικό σύμβολο της ανθρώπινης ιδιότητάς μας, της θνητότητάς μας. Και η ζωγραφική του Ρόρρη έχει την ικανότητα, με τίμημα μια δουλειά που δεν δέχεται ούτε συγκατάβαση ούτε ανοχή, να αποδίδει αυτή τη σπίθα αθανασίας.

Η συμβολή του Γιώργου Ρόρρη στην ετοιμασία της έκθεσης υπήρξε καθοριστική. Η βοήθειά του στην επιλογή των έργων, οι κατευθύνσεις του σχετικά με τη σκηνογραφία και το στήσιμο των πινάκων, οι συνεντεύξεις που παραχώρησε για τη σύνταξη του «Χρονολόγιου» της συνοδευτικής έκδοσης δίνουν την ευκαιρία στον θεατή να καταδυθεί ακόμη πιο απολαυστικά στη δουλειά του.

Τη σκηνογραφία της έκθεσης επιμελήθηκαν ο Ανδρέας Γεωργιάδης και η Παρασκευή Γερολυμάτου από τη Μικρή Άρκτο.

Η έκθεση συνοδεύεται από τρίγλωσση έκδοση (ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά), που ετοίμασε η επιμελήτρια της έκθεσης Μαρία Κουτσομάλλη-Μορώ.

Διάρκεια έκθεσης: 4 Ιουλίου-3 Οκτωβρίου 2021

Ώρες Λειτουργίας: Καθημερινά 11.00-15.00 και 18.00-21.00, Δευτέρα 11.00-15.00

Δευτέρα απόγευμα – Τρίτη κλειστά