Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Τσιάμης και οι συνεργάτιδες του μεταγράφουν τον μύθο του Ερυσίχθονα– τον πρώτο μύθο με οικολογικό μήνυμα, στην ιστορία της ανθρωπότητας – και παρουσιάζουν μία περφόρμανς για τις ολέθριες συνέπειες της ανθρώπινης αλαζονείας και της από-ιεροποίησης της Φύσης. Ο Ερυσίχθων για να χτίσει το νέο του παλάτι κόβει όλα τα δέντρα του άλσους της Δήμητρας ακόμη και το αγαπημένο Ιερό Δέντρο της θεάς. Η Δήμητρα τον τιμωρεί με ακόρεστη πείνα. Ο Ερυσίχθων τρώει τα πάντα, όμως τίποτα δεν μπορεί να χορτάσει την πείνα του. Όταν πια δεν του έχει μείνει κάτι άλλο, τρώει τις ίδιες του τις σάρκες.
Η παράσταση Axis Mundi -Το Τελευταίο Δέντρο, o μύθος του Ερυσίχθονα που ανεβαίνει στο Bios, διαπραγματεύεται τις προϋποθέσεις συνέχισης της ζωής πάνω στα συντρίμμια ενός πολιτισμού που απέρχεται, με βάση τη συνεργατική συμβίωση ανθρώπου και φύσης.
Εμείς, με αφορμή την παράσταση μιλήσαμε με την πρωταγωνίστρια, Αλίκη Στενού.
H παράσταση πραγματεύεται το θέμα της Φύσης, ως ιερό το οποίο βεβηλώνεται από έναν βασιλιά εξουσιαστή με αποτέλεσμα ο βέβηλος αυτός βασιλιάς να τιμωρηθεί μέχρι θανάτου. Πιο συγκεκριμένα, βασίζεται στον αρχαίο μύθο του Ερισύχθονα, ο οποίος θέλει να χτίσει ένα παλάτι – σύμβολο της εξουσίας του κόβοντας όλα τα δέντρα του ιερού άλσους της Δήμητρας. Ακόμα και το ιερότερο όλων, το τελευταίο δέντρο, εκείνο που συμβολίζει τον άξονα του κόσμου. Μετά την πράξη αυτή που αποτελεί σαφέστατα ύβρη, η νέμεσις είναι αναπόφευκτη. Η θεά Δήμητρα στέλνει στον Ερισύχθονα ως τιμωρία την Πείνα, η οποία τον κυριεύει και τον οδηγεί στον θάνατο. Η αφήγηση του μύθου πραγματοποιείται ως μέρος μιας τελετουργίας και περιλαμβάνει έντονη σωματικότητα και πολλαπλές εναλλαγές ρόλων.
Η φύση θεωρώ πως έχει έναν τρόπο να λειτουργεί και να υπάρχει και όταν αυτός ο τρόπος ή το σύστημα διαταράσσεται ακολουθούν συνέπειες. Δεν ξέρω αν η λέξη ‘τιμωρία’ είναι αυτή που ταιριάζει σε αυτό που μας επιστρέφεται από τη φύση όσο περισσότερο οι ‘επιπτώσεις’ των ανθρώπινων πράξεων. Όταν για παράδειγμα καταστρέφονται ολόκληρα δάση για να χτιστούν επαύλεις και μετά από λίγο αυτή η απουσία των δασών φέρνει πλημμύρες που καταστρέφουν οικισμούς, μιλάμε για τις επιπτώσεις που έχουν οι πράξεις του ίδιου του ανθρώπου παρά για την τιμωρητική διάθεση της φύσης. Αλλά ναι, ως μεταφορά, πιστεύω ότι ο άνθρωπος τιμωρείται για την απληστία του αργά ή γρήγορα.
Πιστεύω ότι κάποια προβλήματα μπορούν να περιοριστούν ή και, αν σκεφτούμε πιο αισιόδοξα, να λυθούν αν αλλάξει ο τρόπος που σκέφτεται και πράττει ο άνθρωπος. Αλλά δυστυχώς αυτό δεν είναι καθόλου απλό. Ο σημερινός κόσμος κυβερνάται απ’ το κεφάλαιο και προτεραιότητα δίνεται σε ό,τι απρόσκοπτα διευκολύνει την ανάπτυξή του. Οι μεγάλες αποφάσεις παίρνονται από συγκεκριμένους ανθρώπους για να πριμοδοτηθούν επίσης συγκεκριμένοι άνθρωποι. Ο σεβασμός προς τη φύση απαιτεί συχνά αλλαγές ή διακοπή δραστηριοτήτων που σε πρώτη ανάγνωση ζημιώνουν το κέρδος τους. Έτσι ενώ υπάρχει η επιλογή και θεωρητικά είναι εφικτό να την ακολουθήσουμε, αθετούνται υποσχέσεις και συνεχίζονται ζημιογόνες για το περιβάλλον πρακτικές. Κατά καιρούς ωστόσο πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι γίνονται προσπάθειες και βρίσκονται εναλλακτικές που επιδιώκουν να ισορροπήσουν όσο γίνεται το πρόβλημα.
Στην διάρκεια της παράστασης ως ηθοποιός ακολουθώ τα γεγονότα του μύθου. Το μήνυμα, αν προκύπτει, προκύπτει από αυτά που συμβαίνουν επί σκηνής, από την ακολουθία των γεγονότων τα οποία ο θεατής βλέπει. Αν όσο παίζω σκέφτομαι το σημαντικό οικολογικό μήνυμα, κινδυνεύω να ακουστώ διδακτική ή εξυπνότερη από τον θεατή, κάτι που δεν θα ήθελα. Δεν θεωρώ ότι ο ηθοποιός κατέχει κάποια μεγάλη αλήθεια την οποία πρέπει να μεταλαμπαδεύσει στο κοινό, όσο ότι οφείλει με συνέπεια και αλήθεια να μπει στον εκάστοτε ρόλο του για να δώσει την οπτική εκείνη που μαζί με τις υπόλοιπες θα αναδείξουν το μέγεθος της ιστορίας και των νοημάτων της.
Για να έρθει σε επαφή με αυτόν τον ξεχασμένο αλλά σπουδαίο ωστόσο αρχαίο μύθο του Ερισύχθονα. Και για να συνδεθεί με ορισμένες εικόνες και σκέψεις γύρω από θέματα που παραμένουν ιδιαίτερα επίκαιρα.
Θεωρώ ότι η υποβάθμιση των πτυχίων των ηθοποιών αντικατοπτρίζει τη στάση του κράτους απέναντι στον πολιτισμό. Όταν τα πτυχία αυτά ισοδυναμούν με ΔΕ (δευτεροβάθμια εκπαίδευση) είναι σαν να ακυρώνεται η αξία τριών (ή και παραπάνω) χρόνων σπουδών αφού οι απόφοιτοι των δραματικών σχολών παραμένουν στην ίδια βαθμίδα με τους απόφοιτους Λυκείου, σαν να μην μεσολάβησε καμιά ουσιαστική προσθήκη στην εκπαιδευτική τους πορεία, επηρεάζοντας αντίστοιχα και τα δικαιώματα και τις διεκδικήσεις τους στην μετέπειτα επαγγελματική τους πορεία.
Ταυτόχρονα κλονίζεται η εμπιστοσύνη απέναντι στο εκπαιδευτικό σύστημα συνολικά, μιας και οι σχολές αυτές και τα αντίστοιχα πτυχία τους είναι αναγνωρισμένα από το κράτος, ωστόσο η ‘αναγνώριση΄ αυτή πέφτει τελικά στο κενό. Το πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι με τις αποφάσεις αυτές είναι σαν να εννοείται ότι η σπουδή της υποκριτικής τέχνης (και του χορού και της μουσικής) είναι υποδεέστερη άλλων σπουδών και παραπέμπει σε λογικές ότι το θέατρο δεν είναι επάγγελμα αλλά χόμπι, πράγμα που μας πηγαίνει πολύ πίσω ως χώρα, αν σκεφτούμε τις πρακτικές άλλων χωρών που όχι μόνο αναγνωρίζουν τα πτυχία αυτά σε πανεπιστημιακό επίπεδο αλλά και υποστηρίζουν έμπρακτα τη φοίτηση στις αντίστοιχες σχολές, με παροχή οικονομικής στήριξης στους φοιτητές, παραχώρηση στέγης κλπ.
Το απόγευμα της Παρασκευής, παρουσιάστηκε ολοκληρωμένο το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης «Προλαμβάνω», σε ειδική εκδήλωση στο…
Σαν κεραυνός εν αιθρία έσκασε το απόγευμα της Παρασκευής 26 Απριλίου η είδηση πως η…
Η Εθνική Λυρική Σκηνή ανοίγει το φετινό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου στο Ωδείο Ηρώδου…
Στην κορυφή των πιο επιδραστικών καλλιτεχνών για το 2024 τοποθέτησε το περιοδικό ΤΙΜΕ τη Dua…
Φρέσκα ζυμαρικά ιταλικής προέλευσης, που μπορεί να περιέχουν αραχίδες, ανακαλεί ο ΕΦΕΤ. Σύμφωνα με την…
Η CITRUS ανακοινώνει με υπερηφάνεια το λανσάρισμα του νέου της ηλεκτρονικού καταστήματος, προσφέροντας στο καταναλωτικό…