Infohealth

Τι είναι το doomscrolling, πώς μας επηρεάζει, πώς θα προφυλαχτούμε;

Η φράση «doomscrolling» εμφανίζεται σε όλο το διαδίκτυο – αλλά τι σημαίνει στην πραγματικότητα; Είναι αρκετά αυτονόητο. Το Doomscrolling ή doomsurfing, όπως αναφέρεται μερικές φορές, αναφέρεται στην υπερβολική ροή κακών ειδήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία θεωρείται μια μορφή κατανάλωσης ειδήσεων που δημιουργεί πρόβλημα στην ψυχική και σωματική μας υγεία.

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Health Communication ρίχνει φως σε αυτό το θέμα.

Οι ερευνητές εξέτασαν υπάρχουσες έρευνες σχετικά με προβληματικές συμπεριφορές για να προσδιορίσουν τις διαστάσεις του θέματος από την κατανάλωση αρνητικών ειδήσεων. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας δεδομένα έρευνας από ένα δείγμα ενηλίκων των ΗΠΑ, εξέτασαν το πώς η ιδεοψυχαναγκαστική παρόρμηση να περιηγηθεί κανείς σε αρνητικές ειδήσεις έχει αρνητικά αποτελέσματα στην ψυχική και σωματική υγεία του.

Δυστυχώς, υπάρχουν πολλά άσχημα νέα που πρέπει να «διαβαστούν», από μια παγκόσμια πανδημία μέχρι τον πόλεμο στην Ουκρανία και το φονικό σεισμό στην Τουρκία, ενώ από την άλλη υπάρχει μια ατελείωτη προσφορά καταθλιπτικών ιστοριών στο διαδίκτυο για να προσηλωθεί. Και είναι αυτή η προσήλωση ή η υπερεστίαση στα άσχημα νέα που μπορεί να επηρεάσει τους ανθρώπους, τόσο ψυχικά όσο και σωματικά.

Το 16,5% των ανθρώπων καταναλώνουν “κακές” ειδήσεις

Οι συγγραφείς της μελέτης διαπίστωσαν ότι το 16,5% των περίπου 1.100 ατόμων που ερωτήθηκαν έδειξαν σημάδια «προβληματικής» κατανάλωσης ειδήσεων που τους οδηγούσαν να βιώνουν μεγαλύτερα επίπεδα άγχους και κακής υγείας.

Ανεξάρτητα από τα δημογραφικά στοιχεία, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και τη γενική χρήση των ειδήσεων, όσοι καταναλώνουν αρνητικές ειδήσεις μέσω doomscrolling, έχουν χειρότερη ευημερία, τόσο ψυχική όσο και σωματική, από εκείνους που καταναλώνουν λιγότερα κακά νέα.

Συνεχής κατάσταση υψηλού συναγερμού

Τα τελευταία χρόνια, τα νέα ήταν ιδιαίτερα ζοφερά. Μια παγκόσμια πανδημία, μια απόπειρα εξέγερσης σε προεδρικές εκλογές, μαζικοί πυροβολισμοί, τρομακτικές πυρκαγιές, πόλεμος στην Ουκρανία, μεγάλος σεισμός στην Τουρκί-Συρία για να αναφέρουμε μόνο μερικά…

Η κατανάλωση όλων αυτών των κακών ειδήσεων σε πραγματικό χρόνο, και με συνεχή πρόσβαση σε αυτά, μας αναγκάζει να είμαστε σε συνεχή κατάσταση υψηλής εγρήγορσης, λέει η έρευνα.

Ένας φαύλος κύκλος

Οι άνθρωποι που κάνουν doomscroll μπορεί να παρασυρθούν σε έναν φαύλο κύκλο, μέσα στον οποίο εμφανίζονται να διψούν για την επόμενη κακή είδηση. Σε μια τέτοια περίπτωση δεν είναι εύκολο να αντισταθείς. Αντιθέτως, είναι εύκολο να οδηγηθείς σε εμμονικές συμπεριφορές, όπως ο διαρκής έλεγχος για ενημερώσεις σε ειδήσεις ως ένας τρόπος ανακούφισης της συναισθηματικής δυσφορίας.

Οι Doomscrollers πιστεύουν ότι πρέπει να ελέγχουν τη ροή των ειδήσεων, γιατί αυτό θα τους κάνει να νιώσουν καλύτερα. Στην πραγματικότητα, η έμμονη αναζήτηση ενημερώσεων για ιστορίες έχει το αντίθετο αποτέλεσμα και παρεμβαίνει στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, λένε οι συγγραφείς της μελέτης.

Είναι σημαντικό να μένετε ενημερωμένοι για τις εξελίξεις στον κόσμο, αλλά οι συγγραφείς προτρέπουν τους ανθρώπους να μην αποκτούν υπερβολική εμμονή με γεγονότα που είναι εκτός του ελέγχου τους λόγω των σχετικών κινδύνων για την υγεία τους.

Οι Doomscrollers και οι «εθισμένοι στις ειδήσεις» δεν είναι το ίδιο

Φυσικά, το να ενημερώνεσαι για τα τρέχοντα πράγματα δεν είναι κακό. Είναι σημαντικό οι άνθρωποι να καταλαβαίνουν τη διαφορά μεταξύ του να είσαι doomscroller και εθισμένος σε ειδήσεις.

Ο εθισμένος σε ειδήσεις είναι ένας όρος που αναφέρεται σε κάποιον που «ενδιαφέρεται εξαιρετικά για τις ειδήσεις ή/και καταναλώνει υπερβολικό όγκο ειδήσεων». Αλλά αυτή η συμπεριφορά δεν θεωρείται γενικά προβληματική.

Πρέπει λοιπόν να κατανοήσετε ότι δεν είναι η ποσότητα των ειδήσεων που καταναλώνονται που είναι προβληματική, αλλά η φύση τους. Πρόκειται δηλαδή για αρνητικές ειδήσεις.

Το Doomscrolling κάνει τον κόσμο να φαίνεται σαν ένα «σκοτεινό και επικίνδυνο μέρος»

Ο αναπληρωτής καθηγητής Bryan McLaughlin, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και ερευνητής στο Texas Tech University, είπε ότι ο 24ωρος κύκλος ειδήσεων θα μπορούσε να επιφέρει μια «συνεχή κατάσταση υψηλής εγρήγορσης» σε μερικούς ανθρώπους, κάνοντας τον κόσμο να φαίνεται σαν ένα «σκοτεινό και επικίνδυνο μέρος”.

Και πρόσθεσε: «Για αυτά τα άτομα, μπορεί να αναπτυχθεί ένας φαύλος κύκλος στον οποίο, αντί να συντονίζονται, παρασύρονται περισσότερο, σχεδόν εμμονικά με τις ειδήσεις, ελέγχοντας για ενημερώσεις όλο το εικοσιτετράωρο για να μετριάσουν τη συναισθηματική τους αγωνία.

«Αλλά δεν βοηθάει και όσο περισσότερο ελέγχουν τις ειδήσεις τόσο περισσότερο αρχίζουν αυτές να παρεμβαίνουν σε άλλες πτυχές της ζωής τους».

Από αυτούς που συμμετείχαν στην έρευνα, το 27,3% ανέφερε «μέτρια» επίδραση από την κατανάλωση ειδήσεων, το 27,5% επηρεάστηκε ελάχιστα και το 28,7% δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα.

Οι άνθρωποι δεν μπορούν να απομακρυνθούν από τις ειδήσεις που διαβάζουν

Μερικά άτομα έχουν την ικανότητα να καταναλώνουν εξαιρετικά καταθλιπτικές ειδήσεις χωρίς απτές ψυχολογικές επιπτώσεις. Άλλοι δεν μπορούν να το κάνουν αυτό και επιδεικνύουν ψυχαναγκαστική εμμονική συμπεριφορά με τα μέσα. Σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις, δεν μπορούν να αποσπάσουν τον εαυτό τους και τη ζωή τους από τα άσχημα νέα που διαβάζουν.

Οι τύποι των ερωτηθέντων που θεωρήθηκαν doomscrollers σημείωσαν υψηλή βαθμολογία σε πέντε προβληματικές τομείς κατανάλωσης ειδήσεων που αναφέρονται από τους ερευνητές:

Απορροφάστε από το περιεχόμενο ειδήσεων

Είστε απασχολημένη με τη σκέψη των ειδήσεων

Προσπαθείτε να μειώσετε το άγχος καταναλώνοντας περισσότερες ειδήσεις

Δυσκολεύεστε να αποφύγετε τις ειδήσεις

Η κατανάλωση ειδήσεων παρεμβαίνει στην καθημερινότητά σας

«Σημαντικά πιο πιθανό» να παρουσιάσετε κακή ψυχική και σωματική υγεία

Η ερευνητική ομάδα κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι όσοι σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία στην κατανάλωση αρνητικών ειδήσεων είχαν «σημαντικά περισσότερες πιθανότητες» να βιώσουν κακή ψυχική και σωματική υγεία.

Ποια είναι η σχέση μεταξύ της υπερβολικής κατανάλωσης κακών ειδήσεων και της κακής υγείας;

Από τους ερωτηθέντες που θεωρήθηκαν ότι έχουν σοβαρά επίπεδα επίδρασης από την κατανάλωση καταθλιπτικών ειδήσεων, το 74% ανέφερε ότι αντιμετώπισε προβλήματα ψυχικής υγείας και το 61% ανέφερε σωματικά προβλήματα σε σύγκριση με το 8% και το 6,1% όλων των άλλων συμμετεχόντων στη μελέτη.

«Προβλέψαμε ότι ένα σημαντικό μέρος του δείγματός μας θα έδειχνε άσχημα σημάδια από την κατανάλωση ειδήσεων. Ωστόσο, με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι το 17% των συμμετεχόντων στη μελέτη πάσχουν από πιο σοβαρά συμπτώματα», σχολίασε ο McLaughlin.

«Αυτό είναι σίγουρα ανησυχητικό και υποδηλώνει ότι το πρόβλημα μπορεί να είναι πιο διαδεδομένο από ό,τι περιμέναμε. Πολλοί άνθρωποι φαίνεται να βιώνουν σημαντικά ποσοστά άγχους και στρες λόγω των ειδήσεων που καταναλώνουν».

Ποιες συμβουλές μπορούν να προσφέρουν οι ερευνητές στους doomscrollers;

Ο Mannell προτείνει οι εθισμένοι στις ειδήσεις να αναγνωρίσουν τον επιζήμιο αντίκτυπο που μπορούν να έχουν οι ειδήσεις στην υγεία τους σε αντίθεση με το να απενεργοποιήσουν εντελώς όλα τα μέσα ενημέρωσης.

«Βρισκόμαστε σε έναν ασταθή κόσμο. Θα έχουμε αυξανόμενες κλιματικές καταστροφές – τα περιβάλλοντα κρίσης γύρω από τον COVID θα γίνουν πιο διαδεδομένα.

«Το να αγχώνεσαι είναι μια θεμιτή φυσική αντίδραση στον κόσμο γύρω σου, αλλά είναι σημαντικό… οι άνθρωποι να μπορούν να μετρήσουν πότε [η κατανάλωση ειδήσεων] γίνεται προβληματική», καταλήγει ο Mannell.