Mimi Reinhard: Η ιστορία της γυναίκας που έγραψε τη λίστα του Σίντλερ και έσωσε 1.200 ανθρώπους από τα κρεματόρια

Ήταν μία από τους 1.200 Εβραίους που σώθηκαν από τα κρεματόρια των Ναζί χάρη στην περιβόητη λίστα του Γερμανού επιχειρηματία, Όσκαρ Σίντλερ, μία ιστορία που γέννησε το αριστούργημα του Στίβεν Σπίλμπεργκ «Η λίστα του Σίντλερ».

Ο Όσκαρ Σίντλερ, χρησιμοποίησε τους Εβραίους στα εργοστάσια του, προστατεύοντάς τους από τα φρικαλέα χέρια των Ναζί, και βοήθησε στη συνέχεια γενεών πολλών εβραϊκών οικογενειών.

Το όνομά της ήταν Μίμι Ράινχαρντ. Ήταν η γραμματέας του Σίντλερ και η γυναίκα, η οποία δακτυλογράφησε την λίστα. Η Μίμι έφυγε από τη ζωή στις 8 Απριλίου 2022, σε ηλικία 107 ετών.

Από την Βιέννη στα στρατόπεδα συγκέντρωσης

Γεννήθηκε στη Βιέννη το 1915 και μετοίκησε με την οικογένειά της στην Κρακοβία, προτού ξεσπάσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Όταν η Ναζί εισέβαλαν στην Πολωνία, περιορίστηκε στο γκέτο της Πολωνίας, πριν σταλεί στο στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας Πλάζοφ το 1942. Οι γνώσεις της στην στενογραφία της έδωσε δουλειά στο γραφείο της διεύθυνσης του στρατοπέδου, όπου δύο χρόνια αργότερα, της δόθηκε η εντολή να δακτυλογραφήσει την λίστα των Εβραίων που θα μεταφέρονταν στο εργοστάσιο του Σίντλερ.

«Δεν ήξερα πόσο σημαντικό ήταν αυτό το πράγμα, αυτή η λίστα», είχε δηλώσει σε συνέντευξή της το 2008.

Αργότερα πρόσθεσε το δικό της όνομα και δύο φίλων της. Στο στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας του Brunnlitz, όπου στεγαζόταν το εργοστάσιο του Σίντλερ, εκείνη έπιασε δουλειά στο γραφείο του. Αν και δούλευε για εκείνον μέρι το τέλος του πολέμου, είχε ελάχιστη προσωπική επαφή μαζί του.

«Ήταν ένας γοητευτικός άνδρας, πολύ εξωστρεφής. Δεν μας μεταχειριζόταν σαν αποβράσματα», είχε αναφέρει αρκετές δεκαετίες μετά τον πόλεμο, ανακαλώντας στην μνήμη της τα γεγονότα.

Μετά το τέλος του πολέμου, έμεινε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έζησε μέχρι να μεταναστεύσει τελικά στο Ισραήλ, το 2007, στα 92 της χρόνια.

Αργότερα, ο γιος της ανέφερε πως αφότου έφτασαν στο Ισραήλ, η μητέρα του έγινε κάτι σαν «διασημότητα» λόγω της δημοφιλίας που είχε αποκτήσει η ταινία του Σπίλμπεργκ και για 15 χρόνια «κουβαλούσε» αυτήν την όμορφη ρετσινιά.

Πώς σώθηκαν οι 1.200 Εβραίοι της λίστας

Στην Κρακοβία ζούσαν σε γκέτο γύρω στις 6.000 Εβραίοι. Μετά από συμβουλή του Εβραίου λογιστή του προχώρησε σε πρόσληψη μεγάλου αριθμού Εβραίων για τα εργοστάσιά του μιας και θεωρήθηκαν φθηνό και οικονομικό εργατικό προσωπικό.

Τον Ιούνιο του 1942 οι Ναζί άρχισαν να μεταφέρουν τους Εβραίους της Κρακοβίας σε στρατόπεδα εξόντωσης. Μερικοί από τους εργάτες του στα εργοστάσια ήταν από τους πρώτους που θα έπρεπε να μεταφερθούν σε αυτά. Ο Σίντλερ, με τις γνωριμίες του και τις απειλές του, κατάφερε να αποτρέψει τη μεταφορά τους.

Το 1943 αποφασίστηκε το οριστικό κλείσιμο του εβραϊκού γκέτο. Υπεύθυνος για το παραπάνω ήταν ένας Γερμανός αξιωματικός, ο Άμον Γκετ (Amon Leopold Göth). Ο Γκετ αποφάσισε τη δημιουργία ενός κέντρου εργασίας έξω από την πόλη όπου θα εργάζονταν μόνο οι υγιείς Εβραίοι, ενώ οι υπόλοιποι είτε θα πήγαιναν σε στρατόπεδα θανάτου είτε θα εκτελούνταν. Όταν αποφασίστηκε η μεταφορά όλων των βιομηχανιών εκτός της πόλης, ο Σίντλερ, αφού δωροδόκησε τον Γκετ κατάφερε να τον πείσει να μετατρέψει τα εργοστάσιά του σε μικρά κέντρα εργασίας, κρατώντας ταυτόχρονα τους ήδη υπάρχοντες εργάτες του.

Στις αρχές του 1944 αποφασίστηκε η μετατροπή του στρατοπέδου εργασίας του Πλάσουβ (Płaszów) (έξω από την πόλη της Κρακοβίας) σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Αυτό σήμαινε ότι ανά πάσα στιγμή κρατούμενοι θα μπορούσαν να μεταφερθούν σε στρατόπεδα θανάτου όπως το Άουσβιτς.

Το καλοκαίρι του 1944 τόσο το στρατόπεδο όσο και το εργοστάσιο του Σίντλερ αποφασίστηκε να κλείσουν. Ο Σίντλερ πρότεινε στον Γκετ να τον βοηθήσει να μεταφέρει το εργοστάσιο μαζί με τους υπαλλήλους του στην Τσεχοσλοβακία με σκοπό να συνεχίσει να προσφέρει στο τρίτο Ράιχ με σημαντικά υλικά πολέμου. Αφού δωροδοκήθηκε, ο Γκετ συμφώνησε να τον βοηθήσει.

Του έδωσε την εντολή να φτιάξει μία λίστα στην οποία θα αναφέρονταν τα ονόματα όλων των Εβραίων που θα πήγαιναν στο καινούργιο εργοστάσιο. Η λίστα περιείχε 1100 άτομα τα οποία ήταν όλοι οι υπάλληλοι του εργοστασίου του, αλλά και αρκετοί άλλοι. Το φθινόπωρο του 1944 ο Σίντλερ, αφού δωροδόκησε όλους τους ανθρώπους «κλειδιά», άρχισε την μεταφορά του εργοστασίου του στην Τσεχοσλοβακία.

Τον Οκτώβριο στην αρχή κάπου στα 800 άτομα μεταφερθήκανε και μετά άλλα 300 άτομα, γυναίκες και παιδιά. Είναι χαρακτηριστικό ότι η δεύτερη ομάδα οδηγήθηκε μετά από λάθος στο Άουσβιτς με σκοπό την θανάτωση και των 300 ατόμων, αλλά ο Σίντλερ μετά από άμεσες ενέργειες κατόρθωσε να τους σώσει και να τους οδηγήσει στην Τσεχοσλοβακία.

Κατά τους επόμενους 11 μήνες το εργοστάσιό του δεν παρήγαγε ούτε ένα κάλυκα. Σαν δικαιολογία για το παραπάνω προς τον Γερμανικό στρατό, δόθηκε το γεγονός των «αρχικών δυσκολιών». Στην πραγματικότητα όμως σκοπίμως είχε αποδυναμώσει την γραμμή παραγωγής με απώτερο σκοπό την κακή παραγωγή καλύκων για σφαίρες.