Γιατί αναμένεται εκτίναξη της εγκληματικότητας με την άρση της καραντίνας;

@pixabay

Από την Πρεκατέ Βικτωρία, Ψυχολόγο

Τις τελευταίες ημέρες στην χώρα μας, παρατηρούμε απανωτά περιστατικά βίας όλων των μορφών, σε συχνότητα και ένταση που σοκάρουν την κοινή γνώμη. Από την αιματηρή συμπλοκή μεταξύ ανηλίκων κοριτσιών, μέχρι τον ομαδικό βιασμό εγκύου, από το μαχαίρωμα περαστικού που παραπονέθηκε για όχληση από κατοικίδιο, μέχρι την πρωτοφανή επίθεση με βιτριόλι σε μητροπολίτες, η κοινή γνώμη παρακολουθεί άναυδη κι αναρωτιέται αν όλα αυτά σχετίζονται με τις πρωτόγνωρες αλλαγές στον τρόπο ζωής μας το τελευταίο έτος.

Διαβάστε επίσης: Συνδέεται η εγκληματικότητα των ημερών με τον πολύμηνο εγκλεισμό μας;

Η αύξηση της εγκληματικότητας, όμως, δεν είναι κάτι που παρατηρείται μόνο στην Ελλάδα.

Για παράδειγμα, σύμφωνα με την Σκότλαντ Γιαρντ, η άρση των μέτρων περιορισμού αναμένεται να επιφέρει αύξηση της εγκληματικότητας στην Μεγάλη Βρετανία, καθώς ο πληθυσμός, ειδικά ο νεότερος, ήταν ασφυκτικά περιορισμένος για μεγάλο χρονικό διάστημα και υπάρχει ‘συσσωρευμένη επιθετικότητα’ (1). Άλλες μελέτες χρησιμοποιούν την αύξηση της εγκληματικότητας μετά την άρση των μέτρων το καλοκαίρι του 2020 (2), για να προβλέψουν σημαντική αύξηση στην εγκληματικότητα όλων των μορφών το 2021. Στη Μεγάλη Βρετανία έχουν ήδη αυξηθεί οι αιματηρές συμπλοκές μεταξύ ανηλίκων, καθώς οι έφηβοι, καταπιεσμένοι για μεγάλο χρονικό διάστημα, έχουν ξανά την δυνατότητα να κυκλοφορήσουν ελεύθερα, σε παρέες κλπ, ενώ σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζει και η απελευθέρωση της νυχτερινής ζωής, όπως και η επανεκκίνηση της αγοράς ναρκωτικών.

Σε περιοχές με ήδη υψηλή εγκληματικότητα, όπως η Νότια Αφρική, υπήρξε δραστική μείωση κατά την διάρκεια της καραντίνας, όμως η πρόσφατη χαλάρωση των μέτρων από το επίπεδο 5 στο επίπεδο 3, έφερε σημαντική αύξηση στις δολοφονίες και τους τραυματισμούς.

Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο της Ν. Αφρικής (3), σημαντικό αίτιο είναι η μεγάλης έκτασης απώλεια θέσεων εργασίας, με την αύξηση της ανεργίας να φτάνει το 12%.Η οικονομική ανασφάλεια, η ανισότητα, η φτωχοποίηση, η πρόσβαση σε αλκοόλ, ναρκωτικές ουσίες και όπλα, φαίνεται όλα να συνεργούν προς την εκτίναξη αυτή, παρά το γεγονός ότι τα μέτρα δεν έχουν πλήρως αρθεί ακόμη.

Άλλες μελέτες συνδέουν την εγκληματικότητα με την κινητικότητα του πληθυσμού. Έτσι, οι διαρρήξεις και οι ληστείες μειώθηκαν στην περίοδο της καραντίνας (αλλά αναμένεται να επανέλθουν με την άρση των μέτρων), αυξήθηκε όμως η ενδο-οικογενειακή βία κατά 25%, όπως και το διαδικτυακό έγκλημα (4). Η άρση της καραντίνας συνδέεται με την επαναφορά των παραδοσιακών τύπων εγκλήματος, χωρίς όμως απαραίτητα να μειώνονται η ενδο-οικογενειακή βία και το διαδικτυακό έγκλημα, αλλά βρισκόμαστε ξαφνικά σε έναν ανησυχητικό συνδυασμό όλων των κατηγοριών.

Τα πρώτα σημάδια στην χώρα μας, δεν είναι πολύ ενθαρρυντικά. Η παρατεταμένη ψυχική φόρτιση από το πρόσφατο παρελθόν, σε συνδυασμό με την πιθανολογούμενη επαναφορά του εγκλεισμού στο μέλλον, όπως επίσης και η αβεβαιότητα για τις μακροχρόνιες οικονομικές επιπτώσεις των μέτρων περιορισμού στον βιοπορισμό, δημιουργούν ένα εκρηκτικό ψυχοπιεστικό μίγμα, που δεν φαίνεται να αποσβένεται με την προσωρινή χαλάρωση των μέτρων.

Χρειάζεται προσεκτική επάνοδος στην κανονικότητα, με ουσιαστική υποστήριξη στην εργασία και την επιχειρηματική ζωή, ώστε όσοι έχουν πληγεί οικονομικά, να νιώσουν ασφάλεια σε σχέση με την επιβίωση τους. Αυτό το αίσθημα ασφάλειας είναι απαραίτητο για να μπορέσουν να θεραπεύσουν σιγά σιγά το τραύμα της πανδημίας.

Το ελληνικό καλοκαίρι μπορεί να βοηθήσει στην ψυχική επούλωση κι είναι ευχή όλων μας να μην υπάρξουν άλλα παραδείγματα εκρήξεων ‘συσσωρευμένης επιθετικότητας’…