Αρχική > Featured > Η Ελένη Αληφραγκή στο Infowoman: «Στο έργο του Θεοτόκη εντόπισα, ότι στο σκοτάδι κρύβονται τα περισσότερα χρώματα»

Η Ελένη Αληφραγκή στο Infowoman: «Στο έργο του Θεοτόκη εντόπισα, ότι στο σκοτάδι κρύβονται τα περισσότερα χρώματα»

Από

Ναυσικά Διαμαντοπούλου

28 Νοεμβρίου 2024

Με φαντασία, τόλμη, διάθεση για πειραματισμό και με οδηγό τους για ακόμα μια φορά τα σώματα, τις φωνές και τη ζωντανή μουσική, η ομάδα «Αυτή κι Αυτοί» βουτάει στον κόσμο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη και φέρνει στη σκηνή την ιστορία του Θωμά Καψάλη.

Ο Θωμάς Καψάλης, γνωστός στην τοπική κοινωνία και ως “Καραβέλας”, μετά τον θάνατο της γυναίκας του προσδοκά μια νέα ζωή. Τυφλωμένος από τη ματαιοδοξία του και τον έρωτά του για μια νεότερη γυναίκα, θα οδηγηθεί στην απόλυτη ηθική και κοινωνική κατάπτωση βιώνοντας τον απόλυτο εξευτελισμό της ανθρώπινης υπόστασής του.

Η Ελένη Αληφραγκή, συνθέτις της μουσικής της παράστασης, που ανεβαίνει στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, ανοίγει την καρδιά της στο Infowoman.gr και μιλά για τη διαχρονικότητα του Θεοτόκη, την πρόκληση να ντύσει με νότες το ξεχωριστό του έργο, την ομάδα «Αυτή κι Αυτοί», καθώς και το μουσικό έργο που την άγγιξε βαθιά…

Υπογράφετε τη μουσική της θεατρικής μεταφοράς του μυθιστορήματος “Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα” στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Τι σας ενέπνευσε περισσότερο από το έργο για να το αποτυπώσετε σε νότες;

“Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα” είναι ένα από τα πιο σκληρά και σκοτεινά έργα που έχει γράψει ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης. Προβάλλει την ανθρώπινη εξαθλίωση, την κακία, την εκμετάλλευση, τον εξευτελισμό που βιώνει κάποιος λόγω των παθών του και που καταλήγουν τελικά να είναι και οι αδυναμίες του. Φανερώνονται επίσης η φτώχεια και οι ταξικές διαφορές της τότε κοινωνίας . Μελετώντας το βιβλίο καθώς και το δραματοποιημένο κείμενο, εντόπισα ότι στο σκοτάδι κρύβονται τα περισσότερα χρώματα. Υπάρχουν έννοιες και ποιότητες που δεν γίνονται αμέσως φανερές και αυτό που συνάντησα τελικά ήταν ένας πλούτος ερεθισμάτων. Άλλωστε τίποτα δεν είναι μονοδιάστατο. Αυτό που με ενέπνευσε περισσότερο ήταν η εικόνα της ωμής και σκληρής πραγματικότητας που σου προβάλλεται χωρίς να μπορείς να κλείσεις τα μάτια σου απένταντι της, καθώς και η εικόνα ενός ανθρώπου που έχει λαχτάρα για ζωή. Όπως λέει χαρακτηριστικά και το κείμενο: “Η καρδιά μου είναι σαν του μικρού παιδιού. Και θέλω να ζήσω. Μου αρέσει η ζωή”.

Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στην σύνθεση της μουσικής για την παράσταση;

Για εμένα, η μεγαλύτερη πρόκληση σε αυτή την παράσταση και το μεγαλύτερο στοίχημα θα μπορούσα να πω, ήταν να μελοποιήσω κάποια από τα σονέτα που έχει γράψει ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης. Τα σονέτα αυτά βρίσκονται σε διαφορετική συλλογή και τα ενσωματώσαμε στο έργο για να εξυπηρετήσουν έναν συγκεκριμένο σκοπό. Η μελοποίηση είναι μία ξεχωριστή διαδικασία σύνθεσης, κατά την οποία προτεραιότητα έχει ο λόγος, το κείμενο. Έτσι, το να βρω την κατάλληλη μελωδική γραμμή για το κάθε σονέτο (λαμβάνοντας υπόψιν φυσικά και το ύφος του έργου) ήταν σαν να πρέπει να λύσω κάθε φορά κάποιον γρίφο. Σαν να πρέπει να βρω την μουσική που κρύβεται πίσω από τις λέξεις. Μια τέτοια λοιπόν διαδικασία που στην αρχή φαινόταν δύσκολη λόγω και του αριθμού των σονέτων πάνω στα οποία έπρεπε να δουλέψω, κατέληξε να είναι και η πιο απολαυστική.

Ο “Καραβέλας” βιώνει τον απόλυτο εξευτελισμό τυφλωμένος από ματαιοδοξία και έρωτα. Θεωρείτε πως συμβαίνει και σήμερα;

Το συγκεκριμένο έργο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, παρότι έχει περάσει ένας αιώνας από τότε που γράφτηκε, είναι δυστυχώς πολύ επίκαιρο. Και λέω δυστυχώς γιατί διαβάζοντας το ή βλέποντας το, συνειδητοποιεί κανείς οτι δεν απέχουμε καθόλου από αυτή την σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου που προβάλλεται μέσα από το κείμενο. Βλέπουμε σήμερα ανθρώπους να βιώνουν έντονη κριτική και ναι, ακόμα και εξευτελισμό για προσωπικές τους επιλογές, που στην πραγματικότητα δεν αφορούν κανέναν άλλον πέρα από τους ίδιους. Η κριτική αυτή ασκείται, συνήθως, από ανθρώπους των οποίων η ευτυχία εξαρτάται απο την δυστυχία των άλλων και δυστυχώς φαίνεται να μην υπάρχει η διάθεση να μελετηθεί κάτι πολύπλευρα και με ματιά ενσυναίσθησης πριν βγει κάποιο συμπέρασμα. Λείπει δηλαδή η αποδοχή της διαφορετικότητας, η οποία θα στρέψει το βλέμμα μας στην δική μας αυτοκριτική και κατα συνέπεια αυτοβελτίωση.

Συστήστε μας την ομάδα “Αυτή κι Αυτοί”

Η ομάδα μας, οι “Αυτή κι Αυτοί”, δημιουργήθηκε το 2017, με αφορμή ένα διαγωνιστικό θεατρικό φεστιβάλ, από εμένα (Αυτή) και τον Σπύρο Αναστασίνη και τον Αντρέα Ψύλλια (Αυτοί). Η πρώτη μας δουλειά ήταν το έργο του Αργύρη Εφταλιώτη “Ο Βουρκόλακας” και εκείνη η περίοδος ήταν που προστέθηκε στην παρέα μας ο Τάσος Χαλάς και έτσι οι “Αυτή κι Αυτοί” γίναμε τέσσερις. Συνεχίσαμε με τον “Ζητιάνο” του Ανδρέα Καρκαβίτσα, “Την Κυριακή έχουμε γάμο” του Γιάννη Ξανθούλη που πραγμάτικά γνώρισε μεγάλη επιτυχία και ερχόμαστε πια στο σήμερα με τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη στο έργο “Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα”. Η συνθήκη των παραστάσεων μας είναι πάντα η ίδια: δράση, με συνοδεία live μουσικής επί σκηνής. Όπως φαίνεται και από τα παραπάνω, αυτό που μας αρέσει και τελικά επιλέγουμε, είναι η δραματοποίηση λογοτεχνικών βιβλίων από Έλληνες συγγραφείς. Αυτό που μας ενώνει είναι το πάθος μας για δημιουργία και έκφραση καθώς και η αγάπη μας για τη λογοτεχνία. Αυτό που μας κρατά ζωντανούς σαν ομάδα, είναι ο κοινός στόχος που έχουμε στο να περνάμε καλά, να δημιουργούμε όμορφες σχέσεις μεταξύ όλων και να απολαμβάνουμε κάθε στιγμή της δημιουργικής διαδικασίας. Στις δυο τελευταίες μας δουλείες συμπορευόμαστε με αγαπημένους ηθοποιούς και ανθρώπους, όπως τον Πάνο Μαλικούρτη, την Ηρώ Κόκκινου, την Γεωργία Σωτηριανάκου, την Τερέζα Καζιτόρη και τον Αλέξανδρο Παυλίδη και πιστεύω ότι ο στόχος μας μέχρι στιγμής, έχει επιτευχθεί.

Πότε ξεκινήσατε την ενασχόληση σας με τη μουσική;

Η ενασχόληση μου με την μουσική ξεκίνησε στην ηλικία των 4 χρόνων, όταν άρχισα μαθήματα κλασσικού πιάνου. Λίγο αργότερα, στα 10 μου χρόνια, ξεκίνησα και τις σπουδές μου στο τραγούδι. Θυμάμαι ότι πάντα, με οποιαδήποτε αφορμή, στρεφόμουν στο πιάνο, αυτοσχεδίαζα, τραγουδούσα και συνέθετα μουσική. Ήταν για εμένα ο μοναδικός τρόπος έκφρασης και επικοινωνίας. Μεγαλωμένη σε ένα σπίτι που αγαπούσε πολύ την μουσική (η μητέρα μου έπαιζε πιάνο σαν παιδί και ο πατέρας μου αυτοδίδακτος στην κιθάρα και με μία υπέροχη φωνή) είχα όλη την υποστήριξη που χρειαζόμουν ώστε να το συνεχίσω και να το εξελίξω. Τα επόμενα χρόνια με βρίσκουν να ολοκληρώνω τον κύκλο σπουδών μου στο ωδείο και στο πανεπιστήμιο ενώ παράλληλα ξεκινάω πια να δουλέυω επαγγελματικά ως τραγουδίστρια και ως καθηγήτρια φωνητικής και πιάνου. Ενώ η ενασχόληση μου με το πιάνο και το τραγούδι θα έλεγα ότι ήταν αναμενόμενη, μιας και είχα εκφράσει το ενδιαφέρον μου από πολύ μικρή, η μουσική για το θέατρο ήταν αυτό που δεν είχα προβλέψει και η ομάδα μας “Aυτή κι Αυτοί” ήρθε να με βάλει σε έναν πραγματικά ελκυστικό και πολύ γοητευτικό κόσμο.

Ποιο έργο σας έχει αγγίξει περισσότερο;

Πάντα με δυσκολεύει μία τέτοια ερώτηση γιατί πραγματικά είναι πολλά τα έργα εκείνα τα οποία με συγκινούν. Αυτό όμως που μου έρχεται πρώτο στο μυαλό είναι το μέρος Adagietto από την 5η συμφωνία του Gustav Mahler.

Τα επόμενα σχέδια σας;

Στα επόμενα σχέδια μου έχω να συνεχίσω να είμαι δημιουργική με διάφορους τρόπους εντός και εκτός θεάτρου και να συνεργάζομαι με χαρισματικούς, ευαισθητοποιημένους και ταλαντούχους ανθρώπους, ώστε μαζί να δημιουργούμε εικόνες και ήχους που να μπορούν να προσφέρουν από την πιο μικρή μέχρι την πιο μεγάλη συναισθηματική κινητοποίηση με στόχο την στροφή σε κάτι καλύτερο και πιο φωτεινό.

«Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα»