Πότε έχεις Σιδηροπενική Αναιμία, ποια τα συμπτώματα, πώς θα την αντιμετωπίσεις

Η σιδηροπενική αναιμία είναι ένα συχνό πρόβλημα που έχει άμεση συσχέτιση με την έλλειψη σιδήρου και πλήττει κυρίως τα βρέφη, τα παιδιά, τους εφήβους και τις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία ενώ η θεραπεία περιλαμβάνει αλλαγές στη διατροφή, χορήγηση σκευασμάτων και σε ειδικές περιπτώσεις ενδοφλέβια χορήγηση.

Από την Καλιοντζή Δέσποινα

Διευθύντρια Αιματολόγος, Ευρωκλινική Αθηνών, Κακοήθη Αιματολογικά Νοσήματα – Αιμοπεταλιοαφαιρέσεις – Θεραπευτικές Πλασμαφαιρέσεις

Ο σίδηρος και η σημασία του στην αναιμία

Ο σίδηρος ως ιχνοστοιχείο, είναι απαραίτητος για πολλές μεταβολικές διεργασίες. Εμφανίζει δύο ιδιότητες ιδιαίτερης σημασίας στη βιολογία του ανθρώπου: την ικανότητα να υπάρχει σε περισσότερες από μία σχετικά σταθερές καταστάσεις οξείδωσής του και την ικανότητα σχηματισμού πολλών συμπλεγμάτων. Συμμετέχει σε κρίσιμες ενζυμικές αντιδράσεις για τον ανθρώπινο οργανισμό που αφορούν την κυτταρική αναπνοή και την κυτταρική παραγωγή ενέργειας. Επιπλέον, βοηθά στην μεταφορά του οξυγόνου στους ιστούς, μέσω της αιμοσφαιρίνης που βρίσκεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια του αίματος.

Η ποσότητα του σιδήρου στο ανθρώπινο σώμα ενός ενηλίκου είναι συνήθως περίπου 50 mg / kg στους άνδρες και 40 mg / kg στις γυναίκες.

Το μεγαλύτερο ποσοστό του εντοπίζεται στην κυκλοφορούσα αιμοσφαιρίνη (60-75%), με 450 mL (1 μονάδα μετάγγισης συμπυκνωμένων ερυθρών) ολικού αίματος να περιέχουν περίπου 200 mg σιδήρου. Από τον υπόλοιπο σίδηρο, ένα 13% εμπεριέχεται στις πρωτεΐνες αποθήκευσης φερριτίνη και αιμοσιδηρίνη- που είναι οι πρωτεΐνες αποθήκευσης του σιδήρου-, ενώ ο υπόλοιπος βρίσκεται στην μυοσφαιρίνη, την τρανσφερίνη και άλλα κυτταρικά ένζυμα.

Τι εννοούμε με τον όρο σιδηροπενική αναιμία και πότε εμφανίζεται;

Η σιδηροπενική αναιμία είναι η αναιμία λόγω ανεπάρκειας του σιδήρου και αποτελεί την πιο κοινή μορφή αναιμίας. Υπολογίζεται ότι πλήττει περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.

Επηρεάζει κυρίως βρέφη, παιδιά, εφήβους και γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία, είτε είναι έγκυες είτε όχι. Οι ημερήσιες ανάγκες σε προσλαμβανόμενο σίδηρο είναι 1mg/ημέρα και στις γυναίκες σε έμμηνο ρήση 2 mg/ημέρα. Οι ημερήσιες ανάγκες αυξάνονται σε περιπτώσεις απώλειας αίματος, ενδοαγγειακής αιμόλυσης, σε περίοδο αυξημένης κατανάλωσης όπως παιδική και εφηβική ηλικία, σε εγκυμοσύνη, σε μητρικό θηλασμό, σε συχνή αιμοδοσία, σε μειωμένη πρόσληψη σιδήρου μέσω της διατροφής, σε δυσαπορρόφηση μέσω του λεπτού εντέρου λόγω χειρουργείων ή νοσημάτων του εντέρου κ.ά. Οι γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν και τα μικρά παιδιά είναι οι πλέον πληγείσες ομάδες ατόμων με έλλειψη σιδήρου, ιδιαίτερα στον αναπτυσσόμενο κόσμο, αλλά η σιδηροπενική αναιμία εμφανίζεται συχνά και στις ανεπτυγμένες χώρες.

Ο σίδηρος που εμπεριέχεται στη διατροφή δεν υπερβαίνει τα 3-4 mg ημερησίως.

Αυτό το ποσοστό προσλαμβανόμενου σιδήρου από τη διατροφή είναι πολύ μικρότερο σε χορτοφάγους, και βασισμένες σε δημητριακά δίαιτες, δεδομένου ότι ο σίδηρος απορροφάται καλύτερα από πηγές ζωικής προέλευσης απ’ ό,τι από κατανάλωση λαχανικών. Ωστόσο, μεγάλο μέρος του διαιτητικού σιδήρου είναι ο μη σιδηρούχος σίδηρος που παράγεται από δημητριακά (συνήθως εμπλουτισμένος με πρόσθετο σίδηρο στο Ηνωμένο Βασίλειο), με μια μικρότερη συνιστώσα του σιδήρου της αίμης να προέρχεται από κρέας και ψάρια.

Συμπτώματα

Η κλινική εικόνα λόγω σιδηροπενικής αναιμίας περιλαμβάνει συμπτώματα αναιμίας όπως ωχρότητα, εύκολη κόπωση, δύσπνοια στην κόπωση, αίσθημα παλμών, γαστρίτιδα, κεφαλαλγία, εμβοές καθώς και στηθαγχικά ενοχλήματα σε ηλικιωμένους. Επιπλέον, η σιδηροπενική αναιμία μπορεί να προκαλέσει ατροφία θηλών της γλώσσας, χειλίτιδα, ευθραυστότητα νυχιών και επιπεδονυχία/κοιλονυχία (spoon nails), επώδυνη δυσκαταποσία και μηνορραγία.

Διάγνωση

Η διάγνωση της σιδηροπενικής αναιμίας γίνεται με έλεγχο γενικής αίματος (δείκτες: Hct, Hb, MCV, RDW), με έλεγχο επιπέδων φερριτίνης, σίδηρου στον ορό και έλεγχο της σιδηροδεσμευτικής ικανότητας του ορού.

Πώς αντιμετωπίζεται η σιδηροπενική αναιμία

Η αντιμετώπιση της σιδηροπενικής αναιμίας στηρίζεται στην εύρεση της κυρίας αιτίας που προκαλεί την συνεχιζόμενη απώλεια σιδήρου και ακολούθως στη χορήγηση θεραπείας υποκατάστασης ώστε να αντιμετωπιστούν οι ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού για σίδηρο και να γεμίσουν οι αποθήκες σιδήρου του οργανισμού.

Αντιμετώπιση με αλλαγή διατροφής

Το πρώτο βήμα για να αντιμετωπιστεί η σιδηροπενική αναιμία βασίζεται στην αύξηση του προσλαμβανόμενου σιδήρου με την διατροφή μέσω της αλλαγής διατροφικών συνηθειών π.χ ζωικής προέλευσης (σίδηρος της αίμης): συκώτι από βόδι ή κοτόπουλο, στρείδια και θαλασσινά, βοδινό κρέας, σολομός, τόνος και χοιρινό, καθώς και φυτικής προέλευσης (μη αιμικός σίδηρος): εμπλουτισμένα δημητριακά, μαγειρεμένα φασόλια, ψητή πατάτα, μπρόκολο, ξηροί καρποί (φιστίκια, καρύδια), σταφίδες και σπανάκι.

Αντιμετώπιση με χορήγηση σκευασμάτων

Ωστόσο, η χορήγηση σκευασμάτων σιδήρου από το στόμα είναι η κύρια θεραπεία για τη σιδηροπενική αναιμία, με τη χορήγηση αλάτων σιδήρου όπως: θειικός σίδηρος, γλυκονικός σίδηρος και πρωτεϊνοηλεκτρικός σίδηρος. Τα σκευάσματα σιδήρου κυκλοφορούν σε διάφορες μορφές (χάπια, πόσιμα φιαλίδια, σιρόπι, σταγόνες). Αυτά πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά 15-30 λεπτά πριν το πρωινό, με άδειο στομάχι για καλύτερη απορρόφηση. Επίσης ο σίδηρος από το στόμα απορροφάται καλύτερα όταν συνοδεύεται από συνπρόσληψη βιταμίνης C (π.χ. χυμός πορτοκάλι ή γκρέιπφρουτ). Μάλιστα στην περίπτωση της σιδηροπενικής αναιμίας η διάρκεια της αγωγής μπορεί να ξεπεράσει τους 3-6 μήνες, αν οι αποθήκες σιδήρου είναι άδειες.

Ενδοφλέβια χορήγηση

Στην περίπτωση που δεν αναπληρώνονται επαρκώς οι αποθήκες σιδήρου μέσω χορήγησης σκευασμάτων σιδήρου από το στόμα (π.χ δυσαπορρόφηση λόγω χειρουργείου ή παθήσεων του εντέρου) τότε ενδείκνυται η χορήγηση ενδοφλέβιου σιδήρου όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο από τον θεράποντα ιατρό.

Διαβάστε επίσης

Αποκαλυπτική έρευνα: Τι αναγνωρίζουν οι άνδρες ως σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας;

Η Bayer Ελλάς συμμετέχει για μία ακόμα χρονιά στο 3ο forum Καινοτομίας – «Καινοτομία: Κινητήρια δύναμη της οικονομίας»

Τελικά, τι θέλουν οι άντρες; Τα sloggi, επιτέλους έδωσαν την απάντηση στο αιώνιο αυτό ερώτημα!

Σχετικά Άρθρα
«Δώσε λίγο αίμα, σώσε μια ζωή»: Εθελοντική αιμοδοσία στο AVENUE (30/3)
Το Infowoman σάς καλεί σε εθελοντική αιμοδοσία με δράσεις για τα παιδιά (30/03)
Δρ. Λευτέρης Παπανικολάου: Στην LP Clinic χτυπάει η καρδιά των μεταμοσχεύσεων μαλλιών!
Δρ. Λευτέρης Παπανικολάου: Στην LP Clinic χτυπάει η καρδιά των μεταμοσχεύσεων μαλλιών!
Προκαλεί ο ιός των κονδυλωμάτων πρόβλημα στην καρδιά;
Προκαλεί ο ιός των κονδυλωμάτων πρόβλημα στην καρδιά;
Δωρεάν webinar «Φάκελοι Υγείας»: 'Υπνος και Καρδιά
Δωρεάν webinar «Φάκελοι Υγείας»: ‘Υπνος και Καρδιά
Ένωση Πνευμονολόγων Ελλάδας: SOS λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης σκόνης στην ατμόσφαιρα
Ένωση Πνευμονολόγων Ελλάδας: SOS λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης σκόνης στην ατμόσφαιρα
2ο Συνέδριο Ασθενών: Ο καρκίνος του μαστού στην Ελλάδα σήμερα
2ο Συνέδριο Ασθενών: Ο καρκίνος του μαστού στην Ελλάδα σήμερα

Ακολουθήστε μας στο Google News
και ενημερωθείτε πρώτοι για τα νέα άρθρα του