Οκτώ μητρικές φιγούρες των ελληνικών γραμμάτων που δε θα ξεθωριάσουν ποτέ

Η έννοια της μητέρας κατέχει εμβληματική θέση στην ελληνική γραμματολογία από αρχαιοτάτων χρόνων.

Με αφορμή την Ημέρα της Μητέρας ανατρέξαμε σ΄αυτήν και ξεχωρίσαμε οκτώ αξέχαστες μητρικές φιγούρες που, όσα χρόνια κι αν περάσουν θα αποτελούν σημεία αναφοράς:

Ιοκάστη

Μια αρχετυπική μητρική φιγούρα από τα έγκατα της ελληνικής μυθολογίας που καθιερώθηκε στο παγκόσμιο συλλογικό υποσυνείδητο.

Η ιστορία της ξεπηδά μέσα από την τραγωδία «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή και είναι γνωστή  και… «υπεύθυνη» για το «Οιδιπόδειο» σύμπλεγμα που αιώνες αργότερα καθιέρωσε σαν όρο ο Φρόιντ.

Η Ιοκάστη γέννησε τον Οιδίποδα, αγνοώντας τον χρησμό του Μαντείου των Δελφών να μην κάνει παιδιά με τον σύζυγό της Λάιο. Στη συνέχεια ο γιος σκότωσε τον πατέρα και παντρεύτηκε τη μητέρα του.

Μήδεια

Η «Μήδεια» του Ευριπίδη, άλλη μια αρχετυπική φιγούρα ο μύθος της οποίας συγκλονίζει ακόμη και σήμερα όποιον τον ακούει.

Η ηρωίδα Σκότωσε τα παιδιά της για να εκδικηθεί τον εραστή της. Η πράξη της αυτή την κατάταξε ανάμεσα στα «τέρατα» της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Δεν είναι λίγοι αυτοί που την χαρακτηρίζουν και ως  πρώιμο φεμινιστικό είδωλο, αφού πρόκειται για μια γυναίκα με έντονα πάθη που ακολουθεί τον δρόμο που χαράσσει το ασυγκράτητο θυμικό της.

Η μάνα του… Βιζυηνού

Η ανώνυμη μάνα από «Το αμάρτημα της μητρός μου» του Γεώργιου Βιζυηνού δύσκολα διαγράφεται από τη μνήμη όποιου έχει διαβάσει το αριστουργηματικό αυτό ηθογραφικό διήγημα. Κατατρεγμένη από τις τύψεις της επειδή προκάλεσε άθελά της τον θάνατο της νεογέννητης κόρης της, η μάνα του Βιζυηνού γίνεται σκληρή, εγωίστρια και εμμονική, παραδομένη στις δεισιδαιμονίες της εποχής και παραμελεί συστηματικά τους γιους της. Το πορτρέτο της είναι μια μελέτη σε βάθος των ψυχικών δυνάμεων που απελευθερώνονται με τη μητρότητα και του τρόπου με τον οποίο αυτές μπορούν να οδηγήσουν τον άνθρωπο σε δύσβατα μονοπάτια.

Η Φόνισσα… μάνα

«Η Φόνισσα» είναι σίγουρα ένα μυθιστορηματικό πρόσωπο που δύσκολα ξεχνά κάποιος. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα έργα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, καθώς επιλέγει ως ηρωίδα μια γυναίκα που προχωρά σε αλλεπάλληλες δολοφονίες κοριτσιών με την πεποίθηση πως επιτελεί θεάρεστο έργο. Κεντρικό πρόσωπο είναι η Χαδούλα ή Φραγκογιαννού ξενυχτώντας δίπλα στο άρρωστο εγγόνι της θυμάται όλα όσα έχει περάσει απ’ όταν ήταν μικρή κι αισθάνεται μεγάλη πίκρα για τις ταλαιπωρίες και τις κακοτυχίες της ζωής της και κυριαρχείται από την εγκληματική ιδέα της βρεφοκτονίας.

Ο νατουραλιστικός τρόπος γραφής του Παπαδιαμάντη είναι πραγματικά ανατριχιαστικός.

Η μητέρα στον «Επιτάφιο» του Ρίτσου

Η πιο «διάφανη» από τις μητρικές φιγούρες που μας καθόρισαν λογοτεχνικά, η μητέρα-θρηνωδός διαβάζεται σαν παρτιτούρα που περιγράφει όλη τη γκάμα των ανθρώπινων συναισθημάτων, από τον ακραίο πόνο ως την εκστατική αγάπη.

Η Κατερίνα από «Το βιβλίο της Κατερίνας» του Κορτώ

Απούσα από τη ζωή, αλλά πάντα παρούσα στη ζωή του γιου της, η Κατερίνα, ψυχικά ασταθής, βαθιά καταθλιπτική, γραπωμένη με νύχια και με δόντια από τον άρρενα απόγονό της, τον οποίο αγαπά με μια λατρεία παθολογική, μιλάει για πρώτη φορά με τη γλώσσα της απόγνωσης.

 Η «Μάνα, μητέρα, μαμά» του Γιώργου Διαλεγμένου.

Μάνα ξεδοντιασμένη, θύμα των παιδιών της και της εποχής, η ηρωίδα του πιο γνωστού έργου του Διαλεγμένου είναι η άλλη πλευρά του νομίσματος από την Εκάβη του Ταχτσή. Έχοντας παραιτηθεί από όλες τις εξουσίες της, είναι πλέον ένα ον κενό νοήματος που υπάρχει μόνο για να εξυπηρετεί τους άλλους.

Η Εριφύλλη, η μητέρα από το η «Αγάπη Άργησε μια Μέσα»

Το έργο αυτό της Λιλής Ζωγράφου είναι ένας ύμνος στον έρωτα και την ελευθερία και ταυτόχρονα ένα δριμύ κατηγορώ στην καταπίεση. Καταγγέλλει την γυναικεία υποδούλωση στην πατρική και τη συζυγική εξουσία με γυναίκες θύματα και θύτες μιας κλειστής κοινωνίας οι οποίες σπαταλούν τη ζωή τους στις κοινωνικές συμβάσεις και την ερωτική στέρηση. Η Εριφύλλη, η μητέρα της οικογένειας Φτενούδου, είναι το απόλυτο σύμβολο μιας γυναίκας υποταγμένης, που με τη σειρά της υποτάσσει τις τέσσερις κόρες της και δε διστάζει ακόμη και να «γεννήσει» το παιδί της μίας.

Σχετικά Άρθρα
Αλέκα Ζωγράφου: Η συγγραφέας επανέρχεται με το νέο βιβλίο "Μαυροδάφνη"
Αλέκα Ζωγράφου: Η συγγραφέας επανέρχεται με το νέο βιβλίο “Μαυροδάφνη”
Ο Χρήστος Λιακόπουλος στο Infowoman: «Ο μεγαλύτερος δυνάστης μας είναι ο ίδιος μας ο εαυτός»
Ο Χρήστος Λιακόπουλος στο Infowoman: «Ο μεγαλύτερος δυνάστης μας είναι ο ίδιος μας ο εαυτός»
%cf%83%cf%80%cf%8d%cf%81%ce%bf%cf%82-%cf%80%ce%b5%cf%84%cf%81%ce%bf%cf%85%ce%bb%ce%ac%ce%ba%ce%b7%cf%82-%ce%bf-%cf%83%cf%85%ce%b3%ce%b3%cf%81%ce%b1%cf%86%ce%ad%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%850
Σπύρος Πετρουλάκης: Ο συγγραφέας του «Σασμού» επιστρέφει με το 11ο μυθιστόρημά του
Ο Κωνσταντίνος Κυριακού στο Infowoman: «O Μποστ ξεσκεπάζει την πτωχευτική εξίσωση των πάντων προς τα κάτω»
Ο Κωνσταντίνος Κυριακού στο Infowoman: «O Μποστ ξεσκεπάζει την πτωχευτική εξίσωση των πάντων προς τα κάτω»
«Το τελευταίο όνειρο»: Για πρώτη φορά 12 αδημοσίευτες ιστορίες από το προσωπικό αρχείο του Pedro Almodóvar
«Το τελευταίο όνειρο»: Για πρώτη φορά 12 αδημοσίευτες ιστορίες από το προσωπικό αρχείο του Pedro Almodóvar
Η Ελένη Καρακούλη στο Infowoman: «Δεν υπάρχουν οδηγίες χρήσης στη ζωή, στη σχέση, στον έρωτα»
Η Έλενα Καρακούλη στο Infowoman: «Δεν υπάρχουν οδηγίες χρήσης στη ζωή, στη σχέση, στον έρωτα»

Ακολουθήστε μας στο Google News
και ενημερωθείτε πρώτοι για τα νέα άρθρα του