569 χρόνια από την Άλωση της Πόλης – Γιατί η σημερινή μέρα ονομάζεται “αποφράδα”;

Το πρωί της 29ης Μαΐου 1453 χιλιάδες στρατιώτες του Μωάμεθ εφόρμησαν στη σχεδόν ανυπεράσπιστη Πόλη και την κατέλαβαν μέσα σε λίγες ώρες. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έπεσε ηρωικά μαχόμενος. Οι Οθωμανοί Τούρκοι προέβησαν σε εκτεταμένες λεηλασίες. Το βράδυ, ο Μωάμεθ ο Πορθητής εισήλθε πανηγυρικά στην Αγία Σοφία και προσευχήθηκε στον Αλλάχ, όπως αναφέρουν οι χρονικογράφοι της εποχής.

Η πολιορκία κράτησε από τις 6 Απριλίου έως τις 29 Μαΐου 1453. Η Άλωση της Πόλης σηματοδότησε το τέλος του Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους που είχε επιζήσει για πάνω από 1.000 χρόνια. Η Πόλη πολιορκήθηκε από τον οθωμανικό στρατό του σουλτάνου Μωάμεθ Β’, δυναμικού 150.000 ανδρών, εξοπλισμένου με βαρύ πυροβολικό και στόλο 400 πλοίων. Οι υπερασπιστές της Κωνσταντινούπολης, υπό τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, αριθμούσαν 7.000 άνδρες, πολλοί εκ των οποίων ήταν Ενετοί και Γενουάτες μισθοφόροι.

Στην Πόλη βρίσκονταν περίπου 50.000 κάτοικοι, οι οποίοι αντιμετώπιζαν προβλήματα επισιτισμού. Αρχικά, οι οθωμανικές επιθέσεις αποκρούονταν από τους υπερασπιστές της Κωνσταντινούπολης πάνω στις περίφημες οχυρώσεις της Πόλης. Οι απόπειρες παραβίασης της αλυσίδας που έφραζε τον Κεράτιο Κόλπο αποτύγχαναν και στις 20 Απριλίου μια μικρή ναυτική δύναμη υπό τον Φλαντανελά διέσπασε τον οθωμανικό κλοιό, αναπτερώνοντας το ηθικό των πολιορκημένων.

Μια λαϊκή χριστιανική παράδοση αναφέρει ότι τη στιγμή που διέρρηξαν οι Τούρκοι την πύλη της Αγίας Σοφίας τελούνταν η θεία λειτουργία και ο ιερέας τη στιγμή που είδε τους μουσουλμάνους να ορμούν στο πλήθος των πιστών, εισήλθε και εξαφανίστηκε μέσα στον τοίχο, πίσω από το Άγιο Βήμα, που άνοιξε μπροστά του κατά μαγικό τρόπο. Λέγεται ότι όταν η Κωνσταντινούπολη επανέλθει στα χέρια των Χριστιανών, ο ιερέας θα βγει από τον τοίχο για να συνεχίσει τη λειτουργία. Ένας άλλος θρύλος αναφέρει ότι ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος είχε έξι δάχτυλα στο ένα χέρι του και αν βρεθεί κάποιος Έλληνας με έξι δάχτυλα, τότε θα ανακτήσει την Πόλη και την αυτοκρατορία του.

Η ημέρα της Άλωσης έχει μείνει στην ιστορία του ελληνισμού ως «αποφράδα». Αποφράδες ονομάζονται οι γρουσούζικες ημέρες, οι δυσοίωνες, που σηματοδοτούν ένα καταστροφικό γεγονός στη ζωή ενός ανθρώπου ή ενός λαού, όπως για παράδειγμα η Τρίτη 29 Μαΐου 1453.