Μπέττυ Αρβανίτη: 33 χρόνια θέατρο χωρίς εκπτώσεις

Η Μπέττυ Αρβανίτη είναι μία από τις μεγάλες κυρίες του ελληνικού θεάτρου. Αποτελεί σπάνια περίπτωση ηθοποιού. Δεν επαναπαύτηκε ποτέ στις δάφνες της, ποτέ δε συμβιβάστηκε, ποτέ δεν έκανε κάτι… εύκολο.

Κάθε έργο που επιλέγει να ανεβάσει στη θεατρική της στέγη  στην οδό Κεφαλληνίας, αποτελεί και μία από τις πιο δυνατές θεατρικές προτάσεις της σεζόν. Διαρκώς ανήσυχη ψάχνει και ψάχνεται για έργα επίκαιρα, αλλά και για καινούριες συνεργασίες.

Φέτος επέλεξε να ανεβάσει για δεύτερη φορά, είκοσι χρόνια μετά το πρώτο του ανέβασμα το έργο του Μπερνχαρντ «Πριν την αποχώρηση» (ανέβηκε το 1999 σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού με τη Μπέττυ Αρβανίτη, τον Σοφοκλή Πέππα και την Ανέζα Παπαδοπούλου)Με άλλη διανομή αυτή τη φορά (την ίδια, τον Περικλή Μουστάκη και τη Σμαράγδα Σμυρναίου) και τον Νίκο Μαστοράκη στα σκηνοθετικά ηνία.

Το ραντεβού μας ορίστηκε ένα Σάββατο μεσημέρι στο Φίλιον, στο Κολωνάκι. Εκεί μιλήσαμε για όλα. Για τη ζωή της, για τις ανησυχίες της και βέβαια για την εξαιρετική αυτή παράσταση στην οποία πρωταγωνιστεί. Παραθέτουμε τα λόγια της αυτούσια, σε πρώτο πρόσωπο και χωρίς ερωτοαπαντήσεις…

%ce%bc%cf%80%ce%ad%cf%84%cf%84%cf%85-%ce%b1%cf%81%ce%b2%ce%b1%ce%bd%ce%af%cf%84%ce%b7-33-%cf%87%cf%81%cf%8c%ce%bd%ce%b9%ce%b1-%ce%b8%ce%ad%ce%b1%cf%84%cf%81%ce%bf-%cf%87%cf%89%cf%81%ce%af%cf%820

«Γεννήθηκα στην Αθήνα και μεγάλωσα στα Εξάρχεια, στην οδό Σολωμού, στον τρίτο όροφο μιας πολυκατοικίας. Σαν παιδί δεν έπαιξα στην αλάνα. Η δασκάλα των γαλλικών μου με πήγαινε και έπαιζα στο Μουσείο και στο Πεδίον του Άρεως. Ήμουν βέρα Αθηναία και αστή. Ο πατέρας μου ήταν οδοντίατρος, πήγαινα στο σχολείο του Μπερζάν, τώρα λέγεται Μωραΐτη. Λυπάμαι που δεν έχω χωριό…

Από παιδί το σινεμά μού δημιουργούσε μία τεράστια γοητεία. Θυμάμαι με τις φίλες μου να μοιράζουμε ρόλους και να παίζουμε σκηνές από τις ταινίες. Έφτιαχνα σενάρια και μόνη μου. Μια φορά μου είχε πει η μαμά μου να σκουπίσω -για να μάθω να κάνω δουλειές. Εγώ πήρα έξι ζώνες της, έφτιαξα δύο μακριές κοτσίδες και αισθανόμουν σαν την Σταχτοπούτα. Τα μεσημέρια πήγαινα στο ιατρείο του πατέρα μου, κατέβαζα τα μπουκαλάκια και έπαιζα μ΄αυτά θέατρο.

Αυτή ήταν η μία μου πλευρά. Από την άλλη ήμουν πολύ αγοροκόριτσο. Έπαιζα με τα αγόρια και πολύ μικρή έγινα κολυμβήτρια και μάλιστα πρωταθλήτρια. Είχα δύο προσωπικότητες, η μία αθλητική και η άλλη ονειροπόλα.

Όταν αποφάσισα να γίνω ηθοποιός η οικογένειά μου αντέδρασε. Ήμουν καλή στα μαθηματικά και στο σχέδιο, ζωγράφιζα και ετοιμαζόμουν να δώσω εξετάσεις για το Πολυτεχνείο. Όμως, εγώ τα έκανα όλα πάρα πολύ γρήγορα. Πριν από τις εξετάσεις έμεινα έγκυος από τον πρώτο μου άνδρα (τον αρχιτέκτονα Κώστα Σταμάτη). Σ΄αυτόν οφείλω το ότι έγινα ηθοποιός. Μπορεί οι γονείς μου να μην ήθελαν, εκείνος όμως ήθελε. Έδωσα στο Πολυτεχνείο και στον Κουν ταυτόχρονα. Στο Πολυτεχνείο δεν μπήκα για δύο μονάδες, στον Κουν μπήκα. Και έτσι ξεκίνησε η ιστορία. Αλλά ήμουν ήδη έγκυος (στον συγγραφέα Αλέξη Σταμάτη)… Μου έπεσαν όλα μαζί, τα πάντα. Δεν φτούρησε ο γάμος αυτός… Όταν παντρεύεσαι τόσο μικρός και δεν ξέρεις τι σου γίνεται, πώς να κρατήσει ο γάμος.

Επιχειρηματίας δεν είμαι και ούτε θα μπορούσα να είμαι. Είμαι πολύ τυχερή που στον Βασίλη Πουλαντζά, τον άνδρα μου, αρέσει το θέατρο και έχει αναλάβει το επιχειρηματικό κομμάτι. Εγώ δεν είμαι καθόλου πρακτική, είμαι άνθρωπος που ούτε ξέρω ούτε μπορώ να το κάνω αυτό το πράγμα. Εκείνος με έσπρωξε προς αυτό, αλλά ασχολούμαι μόνο με το καλλιτεχνικό μέρος.

Ψάχνω πολύ τις συνεργασίες μου, είμαι ανήσυχη, δεν ικανοποιούμαι εύκολα. Με ενδιαφέρει κάθε τι καινούριο και κάθε τι που μπορεί να πάει μπροστά την ιστορία του θεάτρου. Αλλιώς βαριέμαι, προτιμώ να κάτσω σπίτι μου. Αυτό έχω σαν οδηγό από το 1987 που αποκτήσαμε με τον Βασίλη τη θεατρική μας στέγη στην οδό Κεφαλληνίας και μ΄αυτό το σκεπτικό συνεχίζουμε 33 χρόνια τώρα. Μια ζωή. Είμαστε πολύ τυχεροί γιατί δεν εξαρτόμαστε οικονομικά από το θέατρο. Δεν είναι βέβαια Ωνάσης ο Πουλαντζάς, αλλά δεν καθορίζει το ταμείο την επιβίωσή μας και αυτό μας επιτρέπει να παίρνουμε ρίσκα. Βέβαια, σπάνια συμβαίνει στο δικό μας θέατρο μια αποτυχία… Κι αυτό γιατί η αγάπη μας και το ενδιαφέρον μας προς το θέατρο είναι βαθύ…

Δε με πολυνοιάζουν οι ρόλοι, αλλά οι συναντήσεις με τους ανθρώπους. Τι νόημα έχει να παίξεις τη Λαίδη Μάκβεθ αν την παίξεις με ανθρώπους που δεν έχεις κοινή οπτική; Αν δεν μπαίνετε μαζί σ’ ένα ταξίδι. Το θέατρο είναι ομαδικό άθλημα. Χρειάζεται εμπιστοσύνη.

Ωστόσο, υπάρχουν ρόλοι που μου άνοιξαν εσωτερικές πόρτες. Ας πούμε η Φόνισσα ήταν για μένα κάτι που δεν το περίμενα. Ένα μήνα έκανα να πω το «ναι» στον Στάθη Λιβαθινό. Του έλεγα «εγώ δεν έχω χωριό. Πώς θα το προσεγγίσω αυτό το πράγμα;». Επέμεινε και έκανε καλά. Πιστεύω πως το όχημα για να βρω αυτόν τον ρόλο ήταν ο Παπαδιαμάντης και όχι το χωριό. Η γλώσσα δηλαδή. Φαίνεται πως είναι καταγεγραμμένα στο βάθος μας πράγματα που δεν τα ξέρουμε, πράγματα τα οποία αναδύθηκαν μέσα από τη γλώσσα.

Τώρα, το μόνο που θα ήθελα να παίξω πραγματικά, κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες, είναι το «Μάνα Κουράγιο». Σαν έργο έχει πολύ χιούμορ και το θέλω πολύ.

Θα έκανα πάλι κινηματογράφο, αν είχα κάποια ωραία πρόταση. Πιστεύω πολύ στον νέο ελληνικό κινηματογράφο. Θεωρώ υπερτιμημένο τον παλιό. Έχει παίξει τον ρόλο του βέβαια, αλλά μην τρελαθούμε, παραμυθάκια ήταν. Είχαμε μόνο πολύ καλούς άντρες κωμικούς. Ποιες είναι οι σπουδαίες ταινίες; Αν αφαιρέσεις τον Κούνδουρο, ελάχιστες. Γιατί ο Αγγελόπουλος δεν εντάσσεται στον παλιό.

Με τον Νίκο Μαστοράκη έχουμε μια σχέση αιώνων, παρ΄όλο που τον τελευταίο καιρό είχαμε λίγο χαθεί. Είμαστε φίλοι και είχαμε δουλέψει παλιά μαζί, σαν ηθοποιοί, ήξερα και πίστευα πως μπορεί να σκηνοθετήσει. Τον πιστεύω τρελά, τον έβγαλα με τις «κλωτσιές» στη δεύτερη σκηνή μας. Έχουμε κάνει πολλές επιτυχίες μαζί, τον Γλάρο, τη Μαρία Στιούαρτ… Πάντα λέγαμε πως θα ξαναδουλέψουμε μαζί…

Το «Πριν την Αποχώρηση» είναι ένα πολύ επίκαιρο έργο. Πολύ πιο επίκαιρο τώρα, παρά πριν 20 χρόνια που ανέβηκε. Με ενδιέφερε πάρα πολύ οι ήρωες αυτοί να είναι πιο γερασμένοι. Το έβρισκα ενδιαφέρον με την έννοια του ανατριχιαστικού, του πιο διεστραμμένου. Τελείως τυχαία είδα πως ο Πάιμαν, ένας πολύ σπουδαίος Γερμανός σκηνοθέτης, που πρωτοανέβασε αυτό το έργο και που ήταν κολλητός με τον Μπένχαρντ, το παρουσίασε εκ νέου με τους ίδιους ηθοποιούς μετά από 20 χρόνια. Ήταν καταπληκτικό. Όταν το διάβασα αυτό -γιατί το διάβασα εκ των υστέρων- βεβαιώθηκα πως δεν κάνω λάθος. Αποφάσισα πως πρέπει να ανέβει. Δυστυχώς δεν μπορούσαμε να το ανεβάσουμε με τους ίδιους συντελεστές. Πρώτον γιατί ο Πέππας δεν είναι πια στη ζωή. Και ένας καινούριος σκηνοθέτης βλέπει τους ρόλους μ’ ένα νέο βλέμμα. Καλά, εμένα δεν μπορούσε να με αλλάξει. Άλλα τους άλλους μπορούσε. Έτσι κι έγινε.

%ce%bc%cf%80%ce%ad%cf%84%cf%84%cf%85-%ce%b1%cf%81%ce%b2%ce%b1%ce%bd%ce%af%cf%84%ce%b7-33-%cf%87%cf%81%cf%8c%ce%bd%ce%b9%ce%b1-%ce%b8%ce%ad%ce%b1%cf%84%cf%81%ce%bf-%cf%87%cf%89%cf%81%ce%af%cf%822

Το έργο αυτό ακουμπά στο σήμερα μοναδικά, δε χαρίζεται, σε βάζει αντιμέτωπο με το είναι σου. Εκτός από το γεγονός πως στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή βιώνουμε αυτή την άνοδο της άκρας δεξιάς, γεγονός πραγματικά φρικτό, στο έργο ο Μπέρνχαρντ έχει περιορίσει όλο αυτό μέσα στην οικογένεια, μέσα σ΄αυτό το κλειστό κύκλωμα που τίποτα δεν μπαίνει και δεν βγαίνει προς τα έξω. Εκεί μέσα εκκολάπτεται το αυγό του φιδιού. Εκεί γίνονται όλα τα εγκλήματα, τα πιο ανήθικα και τερατώδη πράγματα. Αυτή η σχέση της οικογένειας και του τι δημιουργείται εκεί μέσα, με ιντρίγκαρε. Όπως με ενδιέφερε πολύ και ο ρόλος που παίζω, που, για μένα είναι ο χειρότερος από τους τρεις. Η γυναίκα αυτή συντηρεί και βοηθά όλη αυτήν την κατάσταση. Με ενδιαφέρει πάρα πολύ το πώς λειτουργεί ένας τέτοιος άνθρωπος. Πώς ξεκινά και τι είναι αυτό που την πείθει… Πιστεύω πως ο άνθρωπος έχει τα πάντα μέσα του, όλα τα καλά και τα κακά. Κάτω από ορισμένες συνθήκες γίνεται μια ορισμένη χημική ένωση και χτίζεται το τέρας. Αυτή η διαδρομή μου εγείρει την περιέργεια. Και ένας ηθοποιός έχει τη δυνατότητα να το δει από πιο κοντά, γιατί πρέπει να το πλησιάσει για να το καταλάβει και επομένως να το δικαιολογήσει μ’ έναν τρόπο για να μπορέσει να το αποδώσει.

Το μόνο επαναστατικό και υγιές στοιχείο στο έργο αυτό είναι η τρίτη αδελφή που είναι καθηλωμένη σε καροτσάκι.  Στο τέλος ο αδελφός της λέει «εσύ φταις με τη σιωπή σου». Είναι χαρακτηριστικό του σήμερα. Μας νοιάζει πολύ περισσότερο πώς να περνάμε καλά και δεν αντιδρούμε. Αλλά και οι ακραίες αντιδράσεις, δεν ξέρω αν φέρνουν αποτέλεσμα. Δεν πιστεύω στη βία. Από τη στιγμή που ο άνθρωπος έχει μια κοινή μοίρα, δεν μπορεί να είναι βίαιος. Δε στέκει. Η αντίδραση αυτή καθεαυτή είναι βαθύτερη κατά τη γνώμη μου. Όλα γίνονται μέσα από την παιδεία. Δεν υπάρχει κάτι άλλο. Το ξέρω, λέω το προφανές. Αλλά εκεί διαμορφώνεται ουσιαστικά ο άνθρωπος.

Όμως, η παιδεία είναι στα χέρια της εξουσίας και η εξουσία είναι ένα τερατώδες πράγμα και εκεί περιπλέκεται η κατάσταση. Ο άνθρωπος τρελαίνεται με την εξουσία. Μακάρι να υπάρχουν άνθρωποι που να μην δουν την εξουσία σαν προσωπική προβολή και να μην τρελαθούν. Γιατί περί τρέλας πρόκειται…

Πολλές φορές σκέφτομαι ότι ευτυχώς που είμαι μεγάλη. Λυπάμαι τόσο πολύ για τους νέους. Για το τι θα βιώσουν, ειδικά τώρα μ’ αυτά που βλέπουν, με τον πλανήτη. Λέω «καλά τη βγάλαμε». Τώρα που έχω τον εγγονό μου, που είναι 10 μηνών, φοβάμαι σε ποιον κόσμο θα ζήσει. Πού το φέρνεις αυτό το παιδί; Παρ’ όλα αυτά καλά κάνεις και το φέρνεις. Δε γίνεται αλλιώς… Είμαι φύσει αισιόδοξο άτομο. Πιστεύω πως θα βγει μια άκρη. Δεν ξέρω πού, στον Άρη, στη Σελήνη… Έχουμε πιάσει τόσο πάτο που νομίζω πως θα υπάρξει μια μεγάλη αλλαγή. Αλλιώς χαθήκαμε. Αν συνειδητοποιήσουμε πως έχουμε κοινή μοίρα, όλα μπορούν να φτιάξουν».

Σχετικά Άρθρα
Η Νάντια Μαργαρίτη στο Infowoman: «Δεν για όλες της γυναίκες οι πόρτες ανοιχτές και τα σκυλιά δεμένα»
Η Νάντια Μαργαρίτη στο Infowoman: «Δεν για όλες της γυναίκες οι πόρτες ανοιχτές και τα σκυλιά δεμένα»
«Άλλα για τον Γλάρο δε γνωρίζω» στο Ρεκτιφιέ
«Άλλα για τον Γλάρο δε γνωρίζω» στο Ρεκτιφιέ
Ο Χρήστος Λιακόπουλος στο Infowoman: «Ο μεγαλύτερος δυνάστης μας είναι ο ίδιος μας ο εαυτός»
Ο Χρήστος Λιακόπουλος στο Infowoman: «Ο μεγαλύτερος δυνάστης μας είναι ο ίδιος μας ο εαυτός»
Ο Κωνσταντίνος Κυριακού στο Infowoman: «O Μποστ ξεσκεπάζει την πτωχευτική εξίσωση των πάντων προς τα κάτω»
Ο Κωνσταντίνος Κυριακού στο Infowoman: «O Μποστ ξεσκεπάζει την πτωχευτική εξίσωση των πάντων προς τα κάτω»
Ο Θανάσης Σαράντος σκηνοθετεί το «Κουαρτέτο» του Χάινερ Μύλλερ
Ο Θανάσης Σαράντος σκηνοθετεί το «Κουαρτέτο» του Χάινερ Μύλλερ
"Θέατρο Τέχνης": Γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου προσφέροντας μειωμένα εισιτήρια για τις παραστάσεις του!
“Θέατρο Τέχνης”: Γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου με μειωμένα εισιτήρια για τις παραστάσεις του!

Ακολουθήστε μας στο Google News
και ενημερωθείτε πρώτοι για τα νέα άρθρα του