Νίνα Καλούτσα: Πώς μια ειδικός φωνής μπορεί να αλλάξει ολοκληρωτικά τη φωνή σου

Τελικά έχει σημασία τι λέμε ή πώς το λέμε; Μπορεί το λεξιλόγιό μας να «προσελκύσει» θετικές ή αρνητικές καταστάσεις στη ζωή μας και πόσο σημαντικό είναι να χρησιμοποιούμε σωστά τη φωνή μας ώστε να μπορούμε να συνδεθούμε με τον συνομιλητή μας;

Η ειδικός φωνής και δημόσιας ομιλίας Νίνα Καλούτσα διδάσκει ανθρώπους που επιθυμούν να ανακαλύψουν την πραγματική ταυτότητα της φωνής τους, να καλλιεργήσουν δεξιότητες δημόσιας ομιλίας, να ενισχύσουν την ηγετική και τη διαπραγματευτική τους ικανότητα. Με σπουδές στη Ρωσία και στην Αυστρία και σημαντικές συνεργασίες σε Ελλάδα και εξωτερικό, η Νίνα Καλούτσα ξεκίνησε ως λυρική σοπράνο και τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί μέσα από τα σεμινάρια της «Μεταμορφώστε τη Φωνή και τη Δημόσια Ομιλία σας».

To Infowoman.gr είχε μία εφ’ όλης της ύλης συζήτηση μαζί της, σε μια εποχή που η σημασία της επικοινωνίας – ειδικά όταν αυτή γίνεται απομακρυσμένα λόγω τηλεργασίας – έχει ακόμη μεγαλύτερη σπουδαιότητα.

Πώς από σοπράνο με σπουδές και συνεργασίες στο εξωτερικό θελήσατε να ασχοληθείτε με τα σεμινάρια φωνής και δημόσιας ομιλίας;

Αυτό που κάνω σήμερα ουσιαστικά το εφηύρα. Είμαι η πρώτη που το ξεκίνησα στην Ελλάδα, τώρα βέβαια υπάρχουν κι άλλοι. Πάντα έκανα αυτό που αγαπώ, ποτέ δεν ήμουν του πρέπει. Γι’ αυτό σπούδασα και όπερα. Ήταν αυτό που αγαπούσα και το ακολούθησα. Σιγά σιγά ένιωθα κύκλους να κλείνουν κι άλλους να ανοίγουν. Όταν κάνω ένα πράγμα για πάρα πολύ καιρό νιώθω ότι θέλω να πάω ένα βήμα παραπέρα. Όταν δίδασκα όπερα σε ωδεία, ερχόταν σε μένα κόσμος που δεν ενδιαφερόταν να τραγουδήσει αλλά αντιμετώπιζε προβλήματα με τη φωνή του. Για μένα ήταν εύκολο να τα λύσω. Έτσι, πριν από 10 χρόνια ξεκίνησα με το Ίδρυμα Θεοχαράκη ένα σεμινάριο που είχε να κάνει με τη φωνή. Σιγά σιγά μέσα από μελέτες δικές μου, ταξίδια στο εξωτερικό, διάβασμα, έφτασε σήμερα να είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι όλου αυτού που διδάσκω.

Κάνω συμβουλευτική ομιλητών, συνεργάζομαι με ηγέτες που μιλούν στην τηλεόραση, σε συνέδρια, συμμετέχουν σε πάνελ και φτιάχνουμε τις ομιλίες αλλά και την παρουσία τους στο βήμα, πώς θα σταθούν, πού θα κοιτάξουν, πώς θα κρατήσουν τις σημειώσεις τους, τι θα πουν, να έχει δομή το περιεχόμενό τους, τι λεξιλόγιο θα χρησιμοποιήσουν ώστε να συνδεθούν και φυσικά με τι τόνο φωνής θα μιλήσουν.

Πώς μπορεί κάποιος να αλλάξει τη ζωή του αλλάζοντας τη φωνή του;

Έχει βρεθεί ότι στην επικοινωνία υπάρχει ένα τρίπτυχο που έχει να κάνει με τη φωνή, τη γλώσσα σώματος και το λεξιλόγιο. Ο τόνος της φωνής και η γλώσσα σώματος είναι η μη λεκτική επικοινωνία κάθε ατόμου. Αν ο τόνος της φωνής είναι μονότονος, χωρίς ενέργεια, με ταχύτητα σχετικά αργή, ή αν η φωνή είναι συνεχώς βραχνή, αυτά όλα για μένα είναι συμπτώματα. Καταλαβαίνω πράγματα γι’ αυτόν τον άνθρωπο. Αλλά και οι γύρω του υποσυνείδητα δεν συνδέονται μαζί του. Οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι κάτι δεν πάει καλά, ότι δεν «πουλάνε» λόγω του τόνου της φωνής και όλων αυτών των πραγμάτων.

Υπάρχουν διαφορές μεταξύ των λαών αναφορικά με το λεξιλόγιο τους;

Θα σας πω ένα παράδειγμα, οι Άγγλοι λένε “deadline”. Σημαίνει γραμμή πέρα από την οποία πεθαίνεις. Όταν λένε ότι στις 6 θα πιούνε τσάι το εννοούν. Εμείς οι Έλληνες χρησιμοποιούμε τη λέξη «χρονοδιάγραμμα», που σημαίνει ότι και 10 μέρες μετά να παραδώσω κάτι δεν έγινε τίποτα. Είμαστε πιο χαλαροί σαν λαός κι αυτό φαίνεται και στις λέξεις που χρησιμοποιούμε. Υπάρχουν λέξεις σε κάποιους λαούς που εκφράζουν συναισθήματα που δεν τα νιώθουν άλλοι λαοί. Εμείς έχουμε πολύ πλούσια γλώσσα, πολλές αποχρώσεις στα πράγματα. Πλούσιο λεξιλόγιο σημαίνει πλούσια εμπειρία ζωής. Είναι μερικοί άνθρωποι που δεν εκφράζονται – συνήθως άνθρωποι που εργάζονται στον υπολογιστή – κι έχει αποδειχθεί ότι αυτό που βιώνουν στη ζωή τους είναι πιο φτωχό.

Το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούμε μπορεί να προκαλέσει θετικές ή αρνητικές καταστάσεις στη ζωή μας;

Οι νευροεπιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι υπάρχει λεξιλόγιο που υποσυνείδητα μπορεί να μας απομακρύνει. Αν είμαι πωλητής δεν θα κάνω την πώληση, αν είμαι δάσκαλος δεν θα «αγγίξω» τους μαθητές μου. Υπάρχει λεξιλόγιο που υποσυνείδητα μπορεί να μας φέρει κοντά. Η ευγένεια, το καλό λεξιλόγιο δεν είναι για να φαινόμαστε καθώς πρέπει, κοινωνικά αποδεκτοί. Είναι ακόμα πιο βαθύ. Αρχικά νιώθουμε διαφορετικά εμείς οι ίδιοι. Οπότε είναι ένα μεγάλο κομμάτι του λεξιλογίου το να μιλάει κάποιος προτρέποντας και όχι διατάσσοντας, να λέει «ευχαριστώ» και «παρακαλώ», να επικροτεί, να λέει «μπράβο», «συγχαρητήρια», να τιμά τους ανθρώπους στο ευρύτερο περιβάλλον του. Το λεξιλόγιο έχει και αυτή την προέκταση που είναι πολύ σημαντική και δεν τη βάζει ο νους.

“Το να μιλά κάποιος καλά μαθαίνεται, αυτό είναι το μεγάλο μήνυμα που θέλω να στείλω”

Αν, για παράδειγμα, πω «εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία και σπούδασε», είναι άλλο το «εκμεταλλεύτηκε» και άλλο το «αξιοποίησε». Το «εκμεταλλεύομαι» έχει μέσα ιδιοτέλεια, αρνητική χροιά, ενώ το «αξιοποιώ» σημαίνει «ποιώ αξία» και οι αξίες είναι διαχρονικές. Επίσης, αυτό που διδάσκω στις πολυεθνικές είναι ότι πρέπει να χρησιμοποιούν τη λέξη «εργαζόμενος» (αυτός που παράγει έργο) ή «συνάδελφος» και ποτέ «υπάλληλος» (αυτός που βρίσκεται υπό άλλων). Από το λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί κάποιος μπορώ λοιπόν να καταλάβω τον τρόπο σκέψης του, αν μπορούμε να συνεργαστούμε ή όχι. Είναι πάρα πολύ σημαντικό το πώς επικοινωνούμε. Το να μιλά κάποιος καλά μαθαίνεται, αυτό είναι το μεγάλο μήνυμα που θέλω να στείλω.

Πόσος χρόνος χρειάζεται για να δει κάποιος αλλαγή;

Κάθε περίπτωση είναι μοναδική, υπάρχουν κάποιοι που είναι σχεδόν έτοιμοι, υπάρχουν κι άλλοι που είναι πολύ πίσω γιατί δεν χρειάζεται να μιλούν στην εργασία τους ή γιατί στα παιδικά τους χρόνια ήταν πιο σιωπηλοί λόγω καταστάσεων. Εκεί θέλει περισσότερη εμβάθυνση για να καταφέρει κάποιος αυτά που νιώθει να τα εκστομίσει. Σε κανονικές συνθήκες, όχι lockdown, εάν κάποιος κάνει αυτά που του πω και με συγκεκριμένα μαθήματα, μέσα σε ένα τρίμηνο μπορεί να δει μεγάλη βελτίωση. Το πρώτο είναι το webinar στο Ίδρυμα Θεοχαράκη όπου δίνω όλα τα βασικά εργαλεία κι έπειτα υπάρχουν δύο κύκλοι για να εμβαθύνουμε. Όποιος τελειώσει και τον δεύτερο κύκλο έχει μεταμορφωθεί. Το πιστεύω και το έχω δει σε χιλιάδες ανθρώπους.

Μπορείτε να μας δώσετε μερικά tips για μία επιτυχημένη online επικοινωνία τώρα που η τηλεργασία έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας;

Το πρώτο που πρέπει να προσέξουμε είναι να έχουμε ίσια πλάτη. Δε γίνεται να γέρνουμε προς τα πίσω αφενός γιατί επηρεάζει αρνητικά το πώς βγαίνει η φωνή και αφετέρου επειδή είναι αγένεια. Δεύτερον, πώς τοποθετούμε την κάμερα. Πρέπει να είναι απέναντί μας, όπως είναι στην τηλεόραση και να βλέπω ευθεία. Επίσης, θέλουμε το πλάνο να είναι όσο πιο ανοιχτό γίνεται ώστε να φαίνονται οι κινήσεις των χεριών μας. Όσα περισσότερα δείχνουμε τόσο καλύτερα εισπράττουν οι συνομιλητές μας αυτά που λέμε. Είναι σημαντικό όταν έχουμε σκούρο φόντο να φοράμε ανοιχτόχρωμα ρούχα και αντίστροφα. Αυτά είναι σημαντικά στοιχεία για να σε προσέξει ο άλλος. Οπωσδήποτε μακιγιάζ για τις γυναίκες. Να προσέχουμε επίσης τι υπάρχει τριγύρω, ένα ωραίο φυτό για παράδειγμα. Αυτοί είναι βασικοί κανόνες για να σε ακούσει ο άλλος ευχαρίστως. Στη διαδικτυακή επικοινωνία η προσοχή μας διαρκεί λιγότερο και χρειάζεται να το λαμβάνουμε υπόψη όταν κάνουμε τηλεδιασκέψεις.

Πώς επηρεάζει η αλλαγή φωνής τις διαπροσωπικές μας σχέσεις;

Όταν κάποιος αρχίζει και μιλά καλύτερα, χρησιμοποιεί καλύτερο λεξιλόγιο, μιλάει με μεγαλύτερη σαφήνεια, ακρίβεια, εκφορά λόγου, φτιάχνουν και οι διαπροσωπικές του σχέσεις. Για παράδειγμα, έρχονται άνθρωποι χαμηλών τόνων και μού λένε ότι βγαίνουν με την παρέα τους και κανένας δεν δίνει σημασία σε αυτά που λένε. Ύστερα από μερικά μαθήματα, μού λένε ότι αυτό άλλαξε και όλοι γύρισαν να τους ακούσουν! Γιατί; Γιατί μίλησαν με ενέργεια και αποφασιστικότητα. Οπότε αλλάζουν οι σχέσεις, γιατί εισακούγονται άνθρωποι που παλαιότερα περνούσαν απαρατήρητοι.

Δείτε ΕΔΩ περισσότερα για το επόμενο webinar «Μεταμορφώστε τη Φωνή & τη Δημόσια Ομιλία σας»