Αφιερωμένη στην παραβολή των Δέκα Παρθένων, που συμβολίζει την πίστη και την προνοητικότητα, είναι η Μεγάλη Τρίτη. Είναι η ημέρα, κατά την οποία στις εκκλησίες της χώρας ψάλλεται το πιο όμορφο, εκκλησιαστικό τροπάριο, το Τροπάριο της Κασσιανής.
«Η ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή» αφιερωμένο στην Κασσιανή ή Κασία (Κασσία), ή Εικασία, ή Ικασία, μία βυζαντινή ηγουμένη, ποιήτρια, συνθέτρια, και υμνογράφο στην οποία και αποδίδεται το κατανυκτικό τροπάριο.
H Κασσιανή αποτέλεσε μία τις σημαντικότερες υμνογράφους της Εκκλησίας και μία εκ των πρώτων μεσαιωνικών συνθετών, τα έργα των οποίων σώζονται, αλλά και μπορούν να ερμηνευτούν από σύγχρονους ειδικούς και μουσικούς.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιλέγουν τις ενορίες της περιοχής τους για να συμμετάσχουν στις ιερές λειτουργίες της Μεγάλης Εβδομάδας.
Ωστόσο, αν βρεθείτε στο κέντρο της Αθήνας, πέντε εκκλησίες, στα πιο ιστορικά σημεία της πρωτεύουσας χαρίζουν την πιο μυσταγωγική ατμόσφαιρα για να ακούσετε το Τροπάριο της Μεγάλης Τρίτης.
Καπνικαρέα
Από τις πλέον ιστορικές εκκλησίες, καθώς χρονολογείται στον 11ο αιώνα, είναι η Καπνικαρέα ή Εκκλησία της Παναγίας Καπνικαρέας. Ένας μικρός, βυζαντινός ναός στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Ερμού.
Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου και ανήκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έτσι λοιπόν ονομάζεται «Ιερός Πανεπιστημιακός Ναός».
Η αρχική είχε χτιστεί με τη σειρά της (όπως συνηθιζόταν) πάνω στα θεμέλια αρχαίου ελληνικού ναού, αφιερωμένου σε γυναικεία θεότητα, πιθανότατα την Αθηνά ή την Δήμητρα. Στο ναό βρίσκονται ενσωματωμένα οικοδομικά στοιχεία όπως κίονες και εντοιχισμένα γλυπτά και επιγραφές.
Τα εν λόγω οικοδομικαά στοιχεία είναι μέρη του ναού της Αθηνάς ή της Δήμητρας που βρισκόταν στο σημείο, ο οποίος καταστράφηκε και από τα κομμάτια του χτίστηκε η Καπνικαρέα.
Το όνομα της εκκλησίας θεωρείται ότι προέρχεται από αυτόν που την έκτισε, ο οποίος εισέπραττε ένα φόρο σε ακίνητα, για κάθε καμινάδα τους, στα χρόνια του Βυζαντίου, τον καπνικό φόρο.
Από τα πλέον αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά του ναού είναι η εικόνα της Πλατυτέρας, στο Ιερό του Ναού, φιλοτεχνημένη από τον Φώτη Κόντογλου, αλλά και το σύστημα ακουστικής της, το οποίο είναι αντίστοιχο της Αγίας Σοφίας, στην Κωνσταντινούπολη.
Αγία Φωτεινή Ιλισσού
Από τους ναούς με την πιο κατανυκτική ατμόσφαιρα, σε συνδυασμό με την ειδυλλιακή τοποθεσία του, παρά το γεγονός, ότι βρίσκεται μέσα στην πόλη, είναι αυτός της Αγίας Φωτεινής Ιλισσού.
Η τοποθεσία ήταν συνδεδεμένη με τη λατρεία ήδη από την αρχαιότητα, αφού εδώ βρισκόταν ναός της Εκάτης. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας υπήρχε χριστιανικός ναός, που πρέπει να καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό κατά την επανάσταση του 1821, ενώ τη δεκαετία του 1830 στον χώρο βρισκόταν το νεκροταφείο των Βαυαρών στρατιωτών.
Ο ναός της Αγίας Φωτεινής ανοικοδομήθηκε το 1872 και λίγο αργότερα έγινε ενοριακός.
Στο εσωτερικό του σώζονται τοιχογραφίες που χρονολογούνται στον 18ο και 19ο αιώνα, ενώ συμπληρωματική αγιογράφηση έγινε το διάστημα 1986-1992. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο κατασκευάστηκε το 1986 και είναι αντίγραφο του τέμπλου του ναού του Αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα.
Από τον παλαιό διάκοσμο του ναού ξεχωρίζουν οι φορητές εικόνες της Αγίας Φωτεινής, του Αγίου Ελευθερίου και του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.
Αγία Μαρίνα στο Αστεροσκοπείο
Άλλη μία εκκλησία που συνδυάζει κατάνυξη και ιστορία είναι η Αγία Μαρίνα, στον Λόφο των Νυμφών ή αλλιώς η «Κυρά του Θησείου», η οποία στέκει αγέρωχη κάτω από το Αστεροσκοπείο. Τα θεμέλια του σημερινού ναού μπήκαν το 1924, ενώ η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1927.
Στον νέο ναό ενσωματώθηκε παλιά μικρή εκκλησία της Αγίας Μαρίνας (σπηλαιώδης ναός), η οποία ήταν χτισμένη μέσα στο βράχο της νοτιοανατολικής γωνίας της σημερινής εκκλησίας και χρονολογείται από τις αρχές του 13ου αιώνα.
Ήταν λαξευμένος στον βράχο και διέθετε τρούλο που προστέθηκε αργότερα. Στο εσωτερικό του ο βράχος καλυπτόταν από τοιχογραφίες, που αποκαλύφθηκαν σε έξι επάλληλες στρώσεις και χρονολογούνται στον 13ο, 17ο και 18ο αιώνα.
Ο χώρος αυτός χρησιμοποιούνταν για λατρευτικούς σκοπούς κατά την προχριστιανική εποχή. Εκεί κατά την παράδοση βρέθηκε και αρχαία εικόνα της Αγίας Μαρίνας. Ο αρχαίος ναός σήμερα είναι βαπτιστήριο.
Οι παλαιότερες απεικονίσεις, του 13ου αιώνα, έχουν διασωθεί στον νότιο τοίχο και μέχρι το μέσο της αψίδας του ιερού, όπου εικονίζεται η Πλατυτέρα Βρεφοκρατούσα, ένθρονη, πλαισιωμένη από αγγέλους και ιεράρχες.
Σε καλή κατάσταση διατηρείται ο δεξιός «σεβίζων» άγγελος, και στη νότια πλευρά ο Μέγας Βασίλειος, που ξεχωρίζει για την εκφραστικότητά του και τον πλούσιο διάκοσμο των ενδυμάτων του. Πολύ φθαρμένες τοιχογραφίες σώζονται και από τις αρχές του 17ου αιώνα, ανάμεσά τους και μία παράσταση του Ευαγγελιστή Μάρκου. Στην ανατολική πλευρά σώζεται και η Αγία Τράπεζα.
Και ο παλαιός και ο νέος ναός έχουν χαρακτηριστεί ιστορικά διατηρητέα μνημεία.
Άγιος Φίλιππος (οδός Αδριανού)
Περπατώντας στην Οδό Αδριανού, ανάμεσα στο Μοναστηράκι και το Θησείο, απέναντι από την Αρχαία Αγορά, δεσπόζει ένα εκκλησάκι με κίτρινους τοίχους.
Είναι ο ιερός ναός του Αγίου Αποστόλου Φιλίππου, ένας ναός που κι αυτός με τη σειρά του έχει μία μακραίωνη ιστορία.
Κατά τους αρχαιολόγους, ο πρώτος ναός του Αγίου Φιλίππου πρέπει να ήταν τρίκλιτη Βασιλική (με υπερυψωμένο το μεσαίο κλίτος) του 9ου μ.Χ. αιώνα, η οποία είχε κτιστεί στη συμβολή της αρχαίας οδού «των Στοών» με το δυτικό άκρο της οδού Αδριανού.
Οι περισσότερες επιστημονικές πηγές συγκλίνουν στο γεγονός ότι στην τοποθεσία του σημερινού ναού υπήρχε εκκλησία από τους πρώτους κιόλας αιώνες του χριστιανισμού. Σκεφτείτε, λοιπόν, τη συγκινησιακή ατμόσφαιρα, η οποία δημιουργείται, σε συνδυασμό με τις ψαλμωδίες της Μεγάλης Εβδομάδας.
Αγία Σοφία Ακροπόλεως (Μερόπειο Ίδρυμα)
Μπορεί να μην σας έχει τραβήξει από την αρχή την προσοχή περπατώντας στην Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Ωστόσο, αυτή η πανέμορφη εκκλησία που βρίσκεται κάτω από την Ακρόπολη είναι αφιερωμένη στην Αγία Σοφία και τις τρεις κόρες της Πίστη, Αγάπη και Ελπίδα.
Χτίστηκε σε σημείο όπου βρίσκονταν τα ερείπια ιερού της Αθηνάς. Το ιερό υπήρχε στη νότια πλευρά του σπιτιού όπου κατοικούσε ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Πρόκλος, διευθυντής της πλατωνικής Ακαδημίας.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών για να μπουν τα θεμέλια του ναού, ανακαλύφθηκαν μωσαϊκά, άγαλμα της θεάς Αθηνάς και άλλα αντικείμενα.
Αν δεν την έχετε επισκεφθεί ακόμη, η Μεγάλη Εβδομάδα είναι μία καλή ευκαιρία.
Κεντρική φωτογραφία: Λεπτομέρεια από τον πίνακα The Lamentation of Christ (Sandro Botticelli)
Διαβάστε επίσης:
Οι διατροφικές «παγίδες» στο πασχαλινό τραπέζι- Tips για να αποφύγετε την καούρα και τη δυσπεψία
Αυτό το Πάσχα απογειώστε το look σας με βιώσιμα κοσμήματα που θα τραβήξουν όλα τα βλέμματα
Σχετικά Άρθρα
Google News