Shamsia Hassani: Η Αφγανή «Banksy» που δίνει φωνή στις γυναίκες και μιλά μέσα από την τέχνη της

Αφότου οι Ταλιμπάν έθεσαν υπό τον έλεγχό τους το Αφγανιστάν, πολλοί πολίτες της χώρας εξέφρασαν τον φόβο τους για το τι μέλλει γενέσθαι και πώς αυτή η εξέλιξη θα επηρεάσει στο εξής τη ζωή και την ασφάλειά τους. Και ιδιαίτερα για τις γυναίκες και τα κορίτσια στη χώρα.

Ανάμεσα στις γυναίκες που δεν φοβούνται να χρησιμοποιήσουν τη φωνή τους για να ρίξουν φως στην πολύ ζοφερή πραγματικότητα που επικρατεί στο Αφγανιστάν, είναι η Shamsia Hassani.

H Shamsia έγινε η πρώτη γυναίκα «καλλιτέχνης του δρόμου», που τόλμησε να φέρει το έργο της σε δημόσια θέα. Αυτή η πράξη της ήταν τόσο τολμηρή, που από μόνη της αποτέλεσε μία μικρή επανάσταση. Όσο όμως οι Ταλιμπάν εισέβαλαν όλο και περισσότερο στη χώρα και η τέχνη της γινόταν το μέσο για να μάθει όλος ο κόσμος τις φρικαλεότητες του πολέμου, το έργο της πήρε άλλη διάσταση.

Αφού τελείωσε το πτυχίο της στις εικαστικές τέχνες στο Πανεπιστήμιο της Καμπούλ, έγινε μέλος της σχολής ως καθηγήτρια καλών τεχνών και γλυπτικής -σε ηλικία μόλις 25 ετών. Καθημερινά δίδασκε την τέχνη σε δεκάδες μαθητές -ανάμεσα σε αυτούς και γυναίκες.

Μέσα στην τάξη του πανεπιστημίου έκανε ένα πραγματικά σημαντικό έργο. Πώς θα μπορούσε όμως αυτό το έργο έξω από τα πλαίσια της πανεπιστημιακής αίθουσας, σε παιδιά, γυναίκες και άνδρες σε όλο το Αφγανιστάν; Η απάντηση βρέθηκε μέσα από την ιδιότητά της ως street artist.

Τα δύσκολα παιδικά χρόνια

Η Shamsia Hassani γεννήθηκε το 1988 στο Ιράν από Αφγανούς γονείς. Από το ξεκίνημα της ζώης της κλήθηκε να αντιμετωπίσει δυσκολίες και προκλήσεις.

«Από τη στιγμή που το Ιράν δεν είχε καν νόμο που να σου δίνει την ιρανική υπηκοότητα, έμεινα Αφγανή και μετά τη γέννησή μου. Θυμάμαι, ότι οι Αφγανοί δεν είχαν δικαίωμα να εργαστούν στο Ιράν, λόγω της εθνικότητάς τους. Δεν είχαν την άδεια της κυβέρνησης να βρουν εργασία, έτσι οι γονείς μου αντιμετώπισαν πολλές δυσκολίες. Ήμουν, όμως, μικρή και δεν καταλάβαινα πολλά», εξομολογήθηκε η ίδια σε πρόσφατη συνέντευξή της στο Bored Panda.

Τελικά, επέστρεψε στο Αφγανιστάν. Το 2010, παρακολούθησε ένα εργαστήριο graffiti στην Καμπούλ που είχε οργανώσει η Combat Communications και ήταν αυτό που την έφερε στο δρόμο της street art που ακολουθεί εδώ και δέκα χρόνια.

«Παρακολούθησα το εργαστήριο, μαζί με άλλους εννιά. Η Combat Communications κάλεσε τον CHU, έναν καλλιτέχνη δρόμου από τη Βρετανία. Οι διαλέξεις του περιλάμβαναν θεωρία, πρακτική και παρουσίαση διαφόρων καλλιτεχνών από όλον τον κόσμο. Εκεί μάθαμε για πρώτη φορά γκράφιτι. Καθώς εξελισσόταν το εργαστήριο, μάθαμε τεχνικές σπρέι και πώς να δημιουργούμε σε τοίχους μεγάλης κλίμακας ζωγραφιές» θυμάται.

«Όταν ζωγράφιζα δημοσίως, με έβριζαν και μου έριχναν κατάρες»

Μετά το τέλος του εργαστηρίου, οι 9 καλλιτέχνες που το παρακολούθησαν μαζί με τη Shamsia δεν συνέχισαν να δουλεύουν πάνω στο γκράφιτι ή ακολούθησαν άλλη μορφή τέχνης. Εκείνη όμως, «κόλλησε».

«Πραγματικά το λάτρεψα με όλες τις χρήσεις του. Πίστευα, ότι το γκράφιτι μπορεί να γίνει ένα εργαλείο, με το οποίο θα άλλαζα του κατεστραμμένους από τον πόλεμο τοίχους της πόλης μου και να μετατραπούν σε πολύχρωμες ζωγραφιές. Τα χρώματα θα έκρυβαν τις επώδυνες ιστορίες του πολέμου στην πόλη μου και οι άνθρωποι θα έβλεπαν νέες εικόνες αντί για ρωγμές και σημάδια από σφαίρες», εξήγησε.

Όμως, όταν η ίδια άρχισε να ασχολείται με το γκράφιτι, η χώρα της έγινε ακόμη πιο επικίνδυνη και δεν μπορούσε να βγαίνει έξω για να ζωγραφίζει την χαρά. Επιπλέον, υπήρχαν και πολιτισμικές διαφορές που έπρεπε να αντιμετωπίσει.

«Οι άνθρωποι στο Αφγανιστάν δεν είναι κατά της Τέχνης, αλλά κατά οποιασδήποτε δραστηριότητας κάνουν οι γυναίκες. Έτσι, όταν κάποιος με έβλεπε έξω να κάνω γκράφιτι με έβριζε, μου έριχνε κατάρες, ενώ κάποιοι το θεωρούσαν “αμαρτία”. Όταν ζωγράφιζα σε δημόσιο χώρο, άρχιζα να νιώθω ανασφαλείς μετά από 15 λεπτά κι έτσι έφευγα από το σημείο. Αν είχα την ευκαιρία να μείνω 2-3 ωρες, τα έργα μου θα ήταν πολύ καλύτερα, αλλά μέσα σε 15 λεπτά το μόνο που μπορούσα να ζωγραφίσω ήταν κάτι πολύ απλό ή άφηνα το έργο ανολοκλήρωτο», θυμάται.

Μετά την πτώση των Ταλιμπάν το 2001, παρά τον πόλεμο που συνεχιζόταν και τα διάφορα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα, η κατάσταση για τις γυναίκες πραγματικά βελτιώθηκε. Σταδιακά έκαναν την είσοδό τους στην κοινωνία και τους δόθηκε η ευκαιρία να σπουδάσουν και εξελιχθούν.

«Στη διάρκεια αυτών των 20 χρόνων, πολλές γυναίκες εξελίχθηκαν σε τομείς όπως εκπαίδευση, εμπόριο, πολιτισμός, ιατρική κλπ. Η πρόοδος ήταν αργή αλλά υποσχόταν πολλά». Δυστυχώς, τα πράγματα πάνε τώρα προς το χειρότερο: «Τώρα, με την επάνοδο των Ταλιμπάν, πολλές γυναίκες φεύγουν απ’ τη χώρα και δεν βλέπουν λαμπρό μέλλον. Όλα αυτά τα χρόνια προσπάθειας ήταν για το τίποτα», σημειώνει.

«Ο χαρακτήρας μου είναι άνθρωπος και διάλεξα να είναι γυναίκα»

«Σε πολλά από τα έργα μου επαναλαμβάνεται ένας χαρακτήρας. Όπως και οι κινηματογραφικοί ήρωες έχουν έναν ρόλο να παίξουν, το ίδιο και ο δικός μου χαρακτήρας. Είναι άνθρωπος, αλλά λόγω του ότι είμαι γυναίκα και καταλαβαίνω καλύτερα τις γυναίκες επειδή οι γυναίκες έχουν περισσότερους περιορισμούς στην κοινωνία μας απ’ ό,τι οι άντρες, διάλεξα να είναι γυναίκα ο χαρακτήρας μου. Μια γυναίκα με κλειστά μάτια και χωρίς στόμα, κάποιες φορές με ένα χαλασμένο μουσικό όργανο που της δίνει δύναμη και αυτοπεποίθηση να μιλήσει και να παίξει. Τα κλειστά μάτια της αναπαριστούν το ότι δεν υπάρχει τίποτα καλό να δει. Διαλέγει να αγνοεί τα πάντα ώστε να νιώθει λιγότερη θλίψη» εξομολογείται.

«Μερικές φορές, ο χαρακτήρας στα έργα μου παίζει διάφορους ρόλους όπως μια μαχήτρια ή μια πρόσφυγας χωρίς μέλλον. Κάποιες φορές αναζητά ειρήνη και άλλες φορές δεν έχει καμιά ταυτότητα. Χάνεται, επίσης, μέσα στα όνειρά της καθώς και στον πόνο και την οδύνη της, παλεύει με το παρελθόν και το μέλλον αλλά είναι πατριώτης που αγαπά την πατρίδα της και αντιπαλεύει την απόγνωση», συνεχίζει.

«Θέλω με την τέχνη  μου να θυμίσω στον κόσμο ότι υπάρχουμε»

Σε παλαιότερη συνέντευξή της, είχε πει ότι ο στόχος της ήταν να βάλει τις γυναίκες στην πρώτη γραμμή της τέχνης της.

«Στο παρελθόν, οι γυναίκες απομακρύνονταν από την κοινωνία και ήθελαν να μένουν μόνο στο σπίτι με σκοπό να ξεχαστούν. Τώρα, θέλω να χρησιμοποιήσω την τέχνη μου για να υπενθυμίσω στους ανθρώπους ότι υπάρχουμε. Θέλω να προάγω μέσα από τα έργα μου τη δύναμη και τη χαρά των γυναικών. Θέλω να δείξω ότι οι γυναίκες επέστρεψαν στην αφγανική κοινωνία με ένα νέο, ισχυρότερο σχήμα. Δεν είναι η γυναίκα που μένει στο σπίτι. Είναι μια νέα γυναίκα. Μια γυναίκα γεμάτη ενέργεια, που θέλει να ξεκινήσει ξανά. Μπορείτε να δείτε ότι στο έργο μου, θέλω να αλλάξω το σχήμα των γυναικών. Τις ζωγραφίζω μεγαλύτερες και πιο ζωντανές. Θέλω να πω ότι οι άνθρωποι τις βλέπουν διαφορετικά τώρα», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά.

Η ανησυχία των φίλων της

Την τελευταία εβδομάδα η Shamsia δεν έχει επικοινωνήσει με τους φίλους της, ενώ οι φαν της ανησυχούν για το πού μπορεί να βρίσκεται.

«Είναι πολύ ταλαντούχα και γνωστή ως η Αφγανή Banksy. Όμως, ανησυχώ γιατί δεν μου έχει μιλήσει εδώ και σχεδόν μία εβδομάδα», λέει φίλη της.

Κάποιοι από τους φαν της λένε ότι η Hassani έχει φύγει από τη χώρα, καθώς η πιο πρόσφατη ανάρτησή της έχει γίνει στις 31 Αυγούστου. Τα απεγνωσμένα λόγια της αναφέρεουν: «Η πατρίδα μου. Η Καμπούλ μου. Δεν μπορώ να δω την καταστροφή σου, ο πόνος των αστέγων και της προσφυγιάς μου καίνε λίγο λίγο την καρδιά… Αφγανιστάν μου, Καμπούλ μου, οι ρίζες μου, η ταυτότητά μου».

Την τελευταία εβδομάδα η Shamsia δεν έχει επικοινωνήσει με τους φίλους της, ενώ οι φαν της ανησυχούν για το πού μπορεί να βρίσκεται.

«Είναι πολύ ταλαντούχα και γνωστή ως η Αφγανή Banksy. Όμως, ανησυχώ γιατί δεν μου έχει μιλήσει εδώ και σχεδόν μία εβδομάδα», λέει φίλη της.

Κάποιοι από τους φαν της λένε ότι η Hassani έχει φύγει από τη χώρα, καθώς η πιο πρόσφατη ανάρτησή της έχει γίνει στις 31 Αυγούστου. Τα απεγνωσμένα λόγια της αναφέρεουν: «Η πατρίδα μου. Η Καμπούλ μου. Δεν μπορώ να δω την καταστροφή σου, ο πόνος των αστέγων και της προσφυγιάς μου καίνε λίγο λίγο την καριδά… Αφγανιστάν μου, Καμπούλ μου, οι ρίζες μου, η ταυτότητά μου».

Πάντως, η ίδια στις 21 Αυγούστου είχε πσοτάρει ότι ήταν ασφαλής -τουλάχιστον εκείνη τη στιγμή, ευχαριστώντας τους follower της για το ενδιαφέρον και τα μηνύματά τους.

Διαβάστε επίσης:

Σοκάρει με την εξομολόγησή της η φωνή των γυναικών στο Αφγανιστάν: “Έφυγα για να ζήσω”

«Θα έρθουν να με σκοτώσουν τους περιμένω» – Συγκλονίζει η πρώτη γυναίκα που αντιστάθηκε στους Ταλιμπάν

«Δεν μπορώ πια να γελάω δυνατά να φορέσω το αγαπημένο μου κίτρινο φόρεμα και να πάρω το πτυχίο του πανεπιστημίου»

Σχετικά Άρθρα
«Οι γιατροί ανακάλυψαν τον καρκίνο μου μετά από επέμβαση στην κοιλιά, όπως της Κέιτ Μίντλετον»
«Οι γιατροί ανακάλυψαν τον καρκίνο μου μετά από επέμβαση στην κοιλιά, όπως της Κέιτ Μίντλετον»
Ζευγάρι θέλει όταν πεθάνει να μπει στην «κατάψυξη» με κρυογονική ελπίζοντας να επανέλθει στη ζωή
Ζευγάρι θέλει όταν πεθάνει να μπει στην «κατάψυξη» με κρυογονική ελπίζοντας να επανέλθει στη ζωή
«Έχω ακόμη περίοδο στα 52 μου και δεν βλέπω την ώρα για την εμμηνόπαυση»
«Έχω ακόμη περίοδο στα 52 μου και δεν βλέπω την ώρα για την εμμηνόπαυση»
Orini Melissa: Ποιος είναι ο μελισσοκόμος που έχει γίνει viral με τις χιλιάδες μέλισσες στο σώμα του (vid)
Orini Melissa: Ποιος είναι ο μελισσοκόμος που έχει γίνει viral με τις χιλιάδες μέλισσες στο σώμα του (vid)
Ο άνθρωπος που ζούσε επί 70 χρόνια σε σιδερένιο πνεύμονα - Η συγκλονιστική ιστορία του
Ο άνθρωπος που ζούσε επί 70 χρόνια σε σιδερένιο πνεύμονα – Η συγκλονιστική ιστορία του
Συγκινεί η Κριστίνα Άπλγκεϊτ για τη σκλήρυνση κατά πλάκας: «Ζω μια κόλαση»
Συγκινεί η Κριστίνα Άπλγκεϊτ για τη σκλήρυνση κατά πλάκας: «Ζω μια κόλαση»

Ακολουθήστε μας στο Google News
και ενημερωθείτε πρώτοι για τα νέα άρθρα του