Τα αντιβιοτικά είναι φάρμακα που καταπολεμούν τις λοιμώξεις που προκαλούνται στους ανθρώπους και στα ζώα από βακτήρια. Δεν έχουν δραστικότητα έναντι ιών. Η ορθολογική χρήση τους μπορεί να σώσει ζωές, δυστυχώς όμως παρατηρείται το φαινόμενο της αλόγιστης ή μη κατάλληλης χρήσης τους.
“Το μέγεθος του προβλήματος είναι μεγάλο παγκοσμίως. Σύμφωνα με τα στοιχεία του CDC (Αμερικάνικο Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων), περίπου το 28% των αντιβιοτικών που συνταγογραφούνται κάθε χρόνο στα ιδιωτικά ιατρεία και στα τμήματα επειγόντων περιστατικών στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν χρειάζονται. Στην τελευταία έκθεση του ECDC (Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων) για το 2020, η Ελλάδα κατέχει τη 2η θέση στην Ευρώπη στην κατανάλωση αντιβιοτικών στην κοινότητα και την 8η θέση στην κατανάλωση αντιβιοτικών εντός των νοσοκομείων”, λέει στο infowoman.gr η Χριστίνα – Γραμματική Τσόπελα MD, Παιδίατρος, Ειδικός Πρόληψης Λοιμώξεων – CLEO.
Η αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών έχει ως συνέπεια την αύξηση των ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων, τις αλλαγές στο μικροβίωμα και την επιτάχυνση της ανάπτυξης της μικροβιακής αντοχής.
Η μικροβιακή αντοχή
Η μικροβιακή αντοχή είναι η αντοχή που αναπτύσσουν οι μικροοργανισμοί στα αντιβιοτικά, με αποτέλεσμα να είναι λιγότερο ή και καθόλου ευαίσθητοι σε αυτά. Αν και η ανάπτυξη μικροβιακής αντοχής είναι ένα φυσικό, βιολογικό φαινόμενο, αφού ανθεκτικοί μικροοργανισμοί υπάρχουν στην φύση, εντούτοις επιταχύνεται από την ανεξέλεγκτη χρήση αντιβιοτικών. Επιπλέον, η μη τήρηση των κατάλληλων μέτρων πρόληψης κατά την παροχή της ιατρονοσηλευτικής φροντίδας έχει ως συνέπεια την διασπορά ανθεκτικών στα αντιβιοτικά μικροοργανισμών.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει αναγνωρίσει την μικροβιακή αντοχή ως μια από τις τρεις μεγαλύτερες απειλές για την ανθρώπινη υγεία. Τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα στοιχεία για την μικροβιακή αντοχή είναι εντυπωσιακά. Το CDC, στην τελευταία αναφορά του το 2019, υπολογίζει ότι περισσότερες από 2,8 εκατομμύρια λοιμώξεις/έτος οφείλονται σε ανθεκτικούς μικροοργανισμούς, με 35.000 ασθενείς να καταλήγουν στο θάνατο. Αντίστοιχα, το ECDC για την ίδια περίοδο αναφέρει ότι περισσότερες από 670.000 λοιμώξεις/έτος οφείλονται σε ανθεκτικά βακτήρια, με 33.000 ασθενείς να οδηγούνται σε θάνατο. Στο 75% των περιπτώσεων πρόκειται για νοσοκομειακές λοιμώξεις.
Το κόστος της
Το κόστος της μικροβιακής αντοχής για τα συστήματα υγείας εκτιμήθηκε ότι θα φτάνει τα 1,1 δισ. ευρώ/έτος μεταξύ 2015 με 2050. Σύμφωνα με άλλη ευρωπαϊκή μελέτη, μέχρι το 2050 θα χάσουν τη ζωή τους εξαιτίας της μικροβιακής αντοχής 10.000.000 άνθρωποι, ενώ το κόστος για τα υγειονομικά συστήματα θα ξεπεράσει τα 100 τρισ. δολάρια!
Η τρέχουσα πανδημία της νόσου COVID-19 εγκυμονεί πιθανούς κινδύνους που μπορούν να επηρεάσουν τα προγράμματα αντιμικροβιακής επιμελητείας και να οδηγήσουν σε περαιτέρω αύξηση της μικροβιακής αντοχής.
“Μελέτη ανασκόπησης σε νοσηλευόμενους ασθενείς με COVID-19 ανέδειξε ότι από το 72% των ασθενών που λάμβαναν αντιβιοτικά, μόνο 8% παρουσίαζε βακτηριακή ή μυκητιασική συν-λοίμωξη, που θα έχρηζαν θεραπείας με αντιμικροβιακά. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της πανδημίας σημειώθηκαν αύξηση των εισαγωγών στα νοσοκομεία, μεγαλύτερη διάρκεια νοσηλείας των ασθενών, ελλείψεις ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και ενίοτε κατάλληλων διαθέσιμων πόρων για την κατάλληλη περίθαλψη των ασθενών, ενώ συγχρόνως τα προγράμματα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων παραγκωνίστηκαν προσωρινά. Οι παραπάνω παράμετροι ελλοχεύουν κινδύνους αύξησης των νοσοκομειακών λοιμώξεων και της διασποράς πολυανθεκτικών μικροοργανισμών και επομένως και της αύξησης της χρήσης των αντιβιοτικών”, επισημαίνει η κ. Τσόπελα.
Προκειμένου να αποφευχθεί η μη ορθολογική χρήση αντιβιοτικών και στην κοινότητα, ο ΠΟΥ εξέδωσε οδηγίες σύμφωνα με τις οποίες οι ασθενείς με ήπια- μέτρια νόσηση από COVID-19 δεν χρειάζεται να λαμβάνουν αντιβιοτική αγωγή, εκτός και αν υπάρχουν κλινικές ενδείξεις βακτηριακής επιμόλυνσης. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν μελέτες που αναδεικνύουν εκτεταμένη χρήση αντιβιοτικών σε ασθενείς με COVID-19.
Η πανδημία COVID-19 μας υπενθυμίζει ότι η συμμόρφωση με τα προγράμματα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την ασφάλεια των νοσηλευόμενων ασθενών. Τα περισσότερα προγράμματα για τον έλεγχο της εξάπλωσης του SARS-CoV-2 συμβάλλουν ταυτόχρονα στη μείωση της εξάπλωσης ανθεκτικών στα αντιβιοτικά μικροοργανισμών. Είναι μείζονος σημασίας η διατήρηση και ενίσχυση των προγραμμάτων αυτών, από κοινού με τα αντίστοιχα προγράμματα αντιμικροβιακής επιμελητείας.
Ο έλεγχος και η πρόληψη της Μικροβιακής Αντοχής αποτελεί βασικό πυλώνα του Πανελλήνιου Προγράμματος για τον Έλεγχο και την Πρόληψη των Νοσοκομειακών Λοιμώξεων (ΝΛ) και της Μικροβιακής Αντοχής (ΜΑ), με τον διακριτικό τίτλο GRIPP/SNF, το οποίο υλοποιείται σε δέκα (10) επιλεγμένα δημόσια νοσοκομεία της χώρας, με αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και με διαχειριστή το Κέντρο Κλινικής Επιδημιολογίας και Έκβασης Νοσημάτων – CLEO (cleoresearch.org).
Διαβάστε επίσης
Παράτηση συνταγών και παραπεμπτικών – Έως πότε
Δες τι θα συμβεί στο σώμα σου αν τρως κάθε μέρα μία μπανάνα!
Το “ευχαριστώ” της Μαρίας Πρωτόπαπα για τα άπειρα καλά σχόλια που έχει δεχτεί
Σχετικά Άρθρα
Google News