Λόγω της πρωτοφανούς παγκόσμιας καραντίνας που βίωσε σχεδόν όλος ο δυτικός κόσμος, αναμφίβολα αναδείχθηκαν πολλά κρυμμένα μυστικά και αποκαλυφθήκαν πολλές αλήθειες. Η κοινωνική απομόνωση, καθώς και η αναγκαστική 24ωρη συνύπαρξη μας με την οικογένεια αναζωπύρωσε όλα τα άλυτα θέματα, αφού έβγαλε τα «άπλυτά μας στην φόρα».
To infowoman μίλησε με την Δρ. Μαρία Τσιάκα* και τα όσα ανέφερε η Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών ήταν άκρως διαφωτιστικά:
Η ανυπαρξία προσωπικού χώρου και η κατάλυση της καθημερινής ρουτίνας απογύμνωσε τα ετοιμόρροπα υποστηρίγματα κάποιου τομέα της ζωής μας. Ό,τι μας φόβιζε ήρθε στο φως και ο «δύσμοιρος» καθρέπτης μας δεν μπορεί άλλο να ψεύδεται για να μας ανακουφίσει, αφού η μοναξιά και η απομόνωση λειτουργούν καταλυτικά στην αναπόφευκτη σύνδεση με ό,τι προσπαθούμε μετα μανίας να αποφύγουμε. Κυρίως με ό,τι μας λείπει απελπισμένα, μας φοβίζει ν’ απολαύσουμε είτε για κάτι που ντρεπόμαστε πολύ, είτε για κάτι που μας έχουν πιπιλίσει το μυαλό ότι δεν κοινωνικά αποδεχτό!
Αλήθεια πιστεύετε ότι όλοι θα είναι με μια ζυγαριά και μια μεζούρα παραμάσχαλα για να σας πάρουν μέτρα;
Ποιο είναι αυτό; Μα, ποιο άλλο; Η πειθαρχία γύρω από την τροφή και το σώμα, η περίφημη πειθαρχία που καταλογίζει ο καθένας από εμάς στον εαυτό του. Πολλοί αναγνώστες θα πουν «φάγαμε πολύ στην καραντίνα, πήραμε πολλά κιλά, τώρα πώς θα βγούμε από την καραντίνα τετράπαχοι, πώς θα πάμε παραλία, τι θα πουν οι φίλοι μας, ο εργοδότης μας;». Αλήθεια πιστεύετε ότι όλοι θα είναι με μια ζυγαριά και μια μεζούρα παραμάσχαλα για να σας πάρουν μέτρα; Δηλαδή όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι δεν ανήκουν στην ίδια κατηγορία, δε βίωσαν την ίδια συνθήκη εγκλεισμού, ο δικός τους εγκέφαλος δεν αντέδρασε με παρόμοιο τρόπο, δηλαδή τρώγοντας παραπάνω;»
Ο κοινωνικός αποκλεισμός αυξάνει την επιθυμία για περισσότερη κατανάλωση τροφής
Γνωρίζετε ότι ο εγκέφαλος σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και απειλής αντιδρά αναζητώντας άμεση απόλαυση, προκειμένου να μειώσει τα επίπεδα κορτιζόνης που αυξάνονται λόγω χρόνιου στρες; Η καραντίνα αυτό ακριβώς έκανε: Η επιθυμία μας για εγγύτητα και κοινωνικότητα, καθώς και ο φόβος του θανάτου ή της ασθένειας πυροδότησε την μοναδική συμπεριφορά που συνδέεται με την απόλαυση στη δεδομένη συνθήκη, δηλαδή την αύξηση της κατανάλωσης της τροφής.
Η τροφή είναι τόσο σημαντική, όσο ακριβώς και το οξυγόνο που αναπνέουμε. Χωρίς τροφή δεν μπορούμε να υπάρξουμε ως είδος. Μια πρόσφατη έρευνα του ΜΙΤ έδειξε ότι ο κοινωνικός αποκλεισμός αυξάνει την επιθυμία για περισσότερη κατανάλωση τροφής. Έτσι, το σύστημα επιβράβευσης του εγκεφάλου που ενεργοποιείται από την έκκριση ντοπαμίνης, ευθύνεται για την κατακλυσμιαία επιθυμία για τροφή (κυρίως ζάχαρη, άμυλο και λιπαρά).
Ζητήστε τα ρέστα από τον εγκέφαλο σας
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και όταν κάποιος μπαίνει σε δίαιτα. Λειτουργεί αντίστοιχα ο ίδιος νευροβιολογικός μηχανισμός. Τη στέρηση ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν μπορεί να την διαχειριστεί (εκτός από την περίπτωση ανορεξίας), οπότε δεν τίθεται θέμα αυτοπειθαρχίας!
Και όσοι από εσάς κατηγορείτε και μαστιγώνετε τους εαυτούς σας, είτε για τα εξτρά που φάγατε μέσα στην καραντίνα είτε για τα υπερφαγικά επεισόδια, θα σας πω: «ζητήστε τα ρέστα από τον εγκέφαλο σας». Κοντολογίς, μην αυτομαστιγώνεστε επειδή φάγατε λίγο παραπάνω.
Το σημαντικό είναι το εξής: Όσοι συνεχίζετε να πιστεύετε ότι έπρεπε να ελέγξετε όλα τα κακώς κείμενα στη σχέση σας με την τροφή και το σώμα σας, θα χρειαστεί να αναρωτηθείτε, αν η σχέση σας με την τροφή είναι αρμονική ή όχι και αν η εικόνα που έχετε για το σώμα σας καθορίζεται πρωτίστως από το νούμερο της ζυγαριάς ή των six packs.
Αν κατά τη διάρκεια της καραντίνας οι αρνητικές και βασανιστικές σκέψεις σας ενισχύθηκαν σε ό,τι αφορά την τροφή και το σώμα, όπως και αν αρχίσατε να βιώνετε έντονο φόβο με την τροφή και να μπαίνετε σε ασιτία ή υπερφαγικά επεισόδια, εφαρμόζοντας τακτικές αντισταθμίσματος όπως έντονη άσκηση, πρόκληση εμετών, χρήση καθαρτικών ή άλλων σκευασμάτων για την άμεση και γρήγορη μείωση βάρους, τότε προσέχετε γιατί έχετε μπει σε αχαρτογράφητα νερά. Όλα τα παραπάνω σηματοδοτούν την έναρξη μιας διατροφικής διαταραχής.
Η καραντίνα επιτάχυνε την διαδικασία εκδήλωσης διατροφικών διαταραχών
Ένα είναι βέβαιο: ότι η καραντίνα επιτάχυνε την διαδικασία εκδήλωσης ποικίλων συμπεριφορών που συσχετίζονται με πολλές σοβαρές ψυχικές νόσους και κατά την εκτίμηση μου, κυρίως με εκείνων των διατροφικών διαταραχών. Πιο συγκεκριμένα, αν η σχέση με την τροφή ήταν ήδη σε ανισορροπία, το σίγουρο είναι ότι η καραντίνα την «αποτελείωσε». Πολλές οικογένειες κλήθηκαν να δουν την αλήθεια κατάματα, βιώνοντας όλο τον πόνο και την απόγνωση που προκαλεί μια διατροφική διαταραχή. Αν κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο εμφανίζει κάτι από τα παραπάνω, αναζητήστε άμεσα βοήθεια από εξειδικευμένους ειδικούς στις διατροφικές διαταραχές.
*Δρ. Μαρία Τσιάκα- Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών και διδάκτωρ στο Τμήμα Ψυχολογικής Ιατρικής και Ψυχιατρικής του Institute of Psychiatry, King’s College London. Οικογενειακή θεραπεύτρια, εξειδικευμένη στις διατροφικές διαταραχές. Μέλος διαφόρων Συλλόγων και Οργανισμών, όπως EFTA (European Family Therapy Association), ECED (European Council on Eating Disorders), AED (Academy of Eating Disorders), IAEAP (International Association for Eating Disorders Professionals).
Σχετικά Άρθρα
Google News