«Δυο πορτοκάλια για τα Χριστούγεννα…», το νέο έργο του Κωνσταντίνου Μάρκελλου ανεβαίνει στο θέατρο «Εν Αθήναις», σε δική του σκηνοθεσία, από τις 30 Οκτωβρίου 2024, για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων.
Ο σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Μάρκελλος (συγγραφέας των έργων «Η Απαγωγή της Τασούλας», «Χορευτική Πανούκλα», «Η Ίτσα του Σάσμα») και η ηθοποιός Ελένη Στεργίου, ιδρυτικά μέλη των This Famous Tiny Circus theater group, ταξίδεψαν με τον συνεργάτη τους Πέτρο Μακρή στο Βουκουρέστι και κατέγραψαν, στην κάμερα και στο χαρτί, μαρτυρίες πολιτών που έζησαν τις στερήσεις, τον φόβο, την ανασφάλεια και την λογοκρισία του καθεστώτος Τσαουσέσκου. Οι συγκλονιστικές αφηγήσεις τους έγιναν το έδαφος για να γεννηθεί το τέταρτο θεατρικό έργο του Κωνσταντίνου Μάρκελλου, το οποίο, όπως και τα τρία προηγούμενα, ακροβατεί ανάμεσα στο ιστορικό ντοκουμέντο και την μυθοπλασία.
Η Ελένη Στεργίου μιλά στο Infowoman.gr για την έμφορτη βιτριολικού χιούμορ και αδιάπτωτου σασπένς παράσταση, αποκαλύπτει πτυχές της ηρωίδας που υποδύεται, τις συγκλονιστικές εμπειρίε που αποκόμισε από το Βουκουρέστι για να στηθεί αυτό το έργο, αλλά και τι είναι αυτό που περιμένουμε στη σκηνή.
«Δύο πορτοκάλια για τα Χριστούγεννα» είναι ο τίτλος του νέου έργου του Κωνσταντίνου Μάρκελλου. Μιλήστε μας για την υπόθεση του έργου και για το τι σημαίνει ο τιτλος;
Το έργο ξεκινάει με τον Βλαντ, που πυροβολήθηκε στα επεισόδια που ακολούθησαν την ανατροπή του δικτάτορα. Ζει, ακόμη, με δύο σφαίρες σφηνωμένες στο κορμί του κι έχει μια ιστορία να αφηγηθεί. Ο Λουτσιάν, με το αινιγματικό και ένοχο παρελθόν του, διευθύνει έναν εκδοτικό οίκο και αναζητά μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν στα περιθώρια της Ιστορίας και «φαντασιώθηκαν την επανάσταση». Η Αντρία, που μόλις έχασε την μητέρα της, ψάχνει -ως πολιτική επιστήμονας και ως κόρη- απαντήσεις. Αποτολμά να ανοίξει τον φάκελο των Μυστικών Υπηρεσιών που αφορά στους γονείς της κι έρχεται αντιμέτωπη με αλήθειες που θα κλονίσουν κάθε της βεβαιότητα. Οι ζωές των τριών διασταυρώνονται και σύντομα, τα πρόσωπα, συνειδητοποιούν πως οι τραγικές επιπτώσεις της πολιτικής στον ιδιωτικό και τον δημόσιο βίο και οι κληρονομημένες ενοχές, δεν τους επιτρέπουν να συνυπάρξουν αρμονικά σε μία κοινωνία που θέλει να αποκαλείται «ελεύθερη», αν και φέρει ακόμη ανοιχτά τα τραύματα του παρελθόντος, ατομικά και συλλογικά.
Όσο για τον τίτλο έχει μια πολύ συγκινητική ιστορία πίσω του. Για να γραφτεί το έργο αυτό έπρεπε να ταξιδέψουμε στο Βουκουρέστι. Στην επιτόπια έρευνα που κάναμε με τον Κωνσταντίνο Μάρκελλο και τον Πέτρο Μακρή συναντήσαμε και πήραμε συνέντευξη από διάφορους ανθρώπους που έζησαν τα γεγονότα τα Χριστούγεννα του ΄89 με την ανατροπή του καθεστώτος Τσαουσέσκου. Μας μίλησαν όλοι για τις στερήσεις σε όλα τα επίπεδα αλλά κυρίως για την πείνα, τις ουρές, τα δελτία, τις μικρές ποσότητες φαγητού που δικαιούταν η κάθε οικογένεια αφού η Ελένα Τσαουσέσκου, φρόντιζε για το διαιτολόγιό τους, κατά τα λεγόμενα της τους κρατούσε σε φόρμα. Εξωφρενικά πράγματα. Πάντα ο κοσμάκης υποφέρει. Στην αφήγηση τους λοιπόν συνέβη κάτι αναπάντεχο. Κατέληγαν όλοι στη φράση “Κάθε Χριστούγεννα όμως δικαιούμασταν δύο πορτοκάλια” και μας περιέγραφαν ότι τα τρώγανε μέχρι τέλους και τη φλούδα και όλα και εκεί κάπως άλλαζε το συναίσθημά τους. Όσο μιλούσαν για τα πορτοκάλια κάτι γινόταν με τους σιελογόνους αδένες όλων μας εκατέρωθεν. Το είπε ο πρώτος, είπαμε “..πω πω οι άνθρωποι τι πείνα τραβήξανε…!” Το είπε και ο δεύτερος κοιταχτήκαμε μεταξύ μας. Το είπε ο τρίτος κουνηθήκαμε όλοι από τις καρέκλες. Το είπε και ο τέταρτος, ανατριχιάσαμε. Και κάπως έτσι μας ήρθε ο τίτλος από κοινού αυθόρμητα γιατί ήταν μια κοινή βιωματική εμπειρία που δεν σου έδινε άλλη επιλογή. Το σκεφτήκαμε με τον Κωνσταντίνο συγχρόνως. Όταν ήρθαμε στην Ελλάδα πετύχαμε μια ηθοποιό που μας ρώτησε ποια θα είναι η επόμενη δουλειά μας. Όταν λοιπόν της είπαμε τον τίτλο δάκρυσε και είπε “α ρε παιδιά τι μου κάνατε τώρα, μου θυμίσατε τον πατέρα μου και τις στερήσεις που έζησε και που πάντα έλεγε για το πώς αισθανόταν κάθε φορά που έβρισκε ένα πορτοκάλι…Ε εκεί κατάλαβα ότι το πορτοκάλι είναι πια ένα σύμβολο. Δεν είναι ένα απλό φρούτο.
Ο ρόλος σας είναι η Άντρια, μια γυναίκα που η αλήθεια του παρελθόντος τη συγκλονίζει. Είναι υπαρκτό πρόσωπο;
Είναι υπαρκτό πρόσωπο ναι. Ζει κι εργάζεται στο Βουκουρέστι. Είναι πολιτική επιστήμονας και δουλεύει ως ξεναγός κομιουνισμ Εντ χιστορι. Την γνωρίσαμε γιατί επιλέξαμε να κάνουμε αυτή την ξενάγηση. Ήταν αποκαλυπτική η συνάντηση μας διότι όταν έκανε την ξενάγηση είχε φοβερή εμπλοκή συναισθηματική με όσα έλεγε. Κοκκίνιζε, θύμωνε, δάκρυσε μία φορά Και μου έκανε μεγάλη εντύπωση αυτό και στην υποκριτική μου, γιατί ήταν μια ξενάγηση που έκανε σχεδόν κάθε μέρα. και την ρώτησα στο τέλος γιατί το παθαίνει αυτό. Πώς γίνεται αφού είναι πράγματα που λέει κάθε μέρα. Και μου απάντησε ότι αυτή είναι η ζωή τους κι οτι κάνει αυτή τη δουλειά γιατί ψάχνει να βρει απαντήσεις, ότι τα απόνερα του καθεστώτος είναι ακόμη εκεί, η ίδια τα έζησε ως παιδί, έχει μνήμες δικές της. Δεν είναι όπως εμείς με τον εμφύλιο που τα ξέρουμε από τις αφηγήσεις των παππούδων μας ή το Πολυτεχνείο από τις αφηγήσεις των γονιών μας. Τα έζησε η ίδια κι όλα αυτά έχουν αντίκτυπο στην ζωή της τώρα. Την πληγώνουν και δεν της επιτρέπουν ακόμη και σήμερα να ζει με ελευθερία. Της ζητήσαμε με τον Κωνσταντίνο να την ξανασυναντήσουμε γιατί θέλαμε να μάθουμε κι άλλα πράγματα για την εποχή και η Αντρία φάνηκε λόγω ιδιότητας πολύ κατάλληλη για την στιγμή. Δέχτηκε κι έτσι δύο μέρες μετά μας έδωσε ραντεβού σε ένα ιστορικό εστιατόριο στο οποίο έτρωγαν οι του καθεστώτος ακόμη πριν τον Τσαουσέσκου, επί Ντεζ. Μας έδωσε συνέντευξη μέσα στην ιστορική αίθουσα στην οποία τρώγοπίνανε όλοι μαζί. Το ζήτησε η ίδια και μας την ανοίξανε. Η Αντρία στο δικό μας έργο μας έχει δανειστεί από το πραγματικό πρόσωπο μόνο το όνομά της, την ιδιότητά της και κάποιες λίγες πληροφορίες από την πραγματική ζωή της. Ένα παράδειγμα είναι ότι στην πραγματικότητα είναι όντως πολιτική επιστήμονας αλλά δουλεύει ως ξεναγός ενώ στο έργο μας είναι πολιτική επιστήμονας αλλά εργάζεται ως καθηγήτρια πολιτικής αγωγής στο Πανεπιστήμιο. Τα περισσότερα στοιχεία του χαρακτήρα της και της σχέσης που δημιουργεί με τους άλλους είναι καθαρή μυθοπλασία αλλά και ιστορικά στοιχεία που η ίδια μας αφηγήθηκε και που εξυπηρετούν στην προκειμένη περίπτωση την δική μας πλοκή όπως την φαντάστηκε ο Κωνσταντίνος έτσι ώστε να ξεδιπλώνεται αυθόρμητα και το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της εποχής.
Tαξιδέψατε στο Βουκουρέστι, προκειμένου να συλλέξετε πληροφορίες και μαρτυρίες για το καθεστώς Τσαουσέσκου. Θα χαρακτηρίζατε το ταξίδι αυτό εμπειρία ζωής;
Με τις περισσότερες ιστορίες που έχουμε καταπιαστεί και ανεβάσει μέχρι στιγμής και που έχουν γραφτεί εν τέλει πρωτότυπα έργα από τον Κωνσταντίνο, έχει προηγηθεί αρκετό διάβασμα κι έρευνα επιτόπια. Έτσι κι εδώ. Το Βουκουρέστι ήταν μια εμπειρία φοβερή γιατί πήγαμε ψάχνοντας και βρεθήκαμε σε σπίτια ανθρώπων-προσωπικοτήτων που ούτε θα μπορούσαμε να φανταστούμε. Συναντήσαμε από απλούς πολίτες μέχρι που βρεθήκαμε σε οίκο μόδας ενός από τους πιο διάσημους σχεδιαστές της Ρουμανίας, γνωρίσαμε την Ιρίνα Νίστορ μία από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες της Ρουμανίας η οποία μας βοήθησε πολύ στην έρευνα. Στην ουσία ξεκινήσαμε να βρούμε την Ιρίνα και μέσα από αυτήν να ξεδιπλώσουμε το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, όμως η ίδια η έρευνα μας έκανε να αλλάξουμε την πορεία και να ασχοληθούμε με ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας που κατέστρεψε τις ζωές τόσων ανθρώπων. Δεν μας έκανε καρδιά να κάνουμε κάτι χαριτωμένο και να κάνουμε πως δεν βλέπουμε το υλικό που ξαφνικά ήρθε στα χέρια μας. Το υλικό που μαζέψαμε και η σημαντικότητα του ξεπέρασε κάθε προσδοκία ή προηγούμενο πλάνο και μετατοπιστήκαμε όπως γίνεται πάντα σε μια καλλιτεχνική διαδικασία. Δεν μπορούσαμε δηλαδή να παρακάμψουμε την πραγματικότητα και να γυρίσουμε πλάτη σε τόσες ιστορίες ανθρώπων που μας άνοιξαν την καρδιά τους. Ήθελαν τόσο πολύ να μιλήσουν. Μου έδιναν την εντύπωση ότι αυτό είχαν ανάγκη, να τους ανοίξει κάποιος μια κάμερα και να τους πει μιλήστε. Δεν ξέρω αν ήταν εμπειρία ζωής ήταν όμως μια πολύ δημιουργική περίοδος για εμάς γεμάτη έντονες εκπλήξεις , γέλιο, συγκινήσεις και με πολλά χιουμοριστικά επεισόδια που όλα μαζί θα μπορούσαν να φτιάξουν μια δεύτερη παράσταση άλλης υφής.
Η διαχείριση ενός ιστορικού γεγονότος σε μια παράσταση ενέχει κινδύνους που αφορούν στη ακροβασία μεταξύ ιστορίας και μυθοπλασίας. Πως διαχειριστήκατε αυτή την ευαίσθητη ισορροπία και ως ηθοποιός;
Εμένα η δουλειά μου ως ηθοποιός είναι να παραμυθιαστώ με τις συνθήκες που θέτει ο συγγραφέας, εν προκειμένω ο συνεργάτης μου Κωνσταντίνος Μάρκελλος. Δεν έχει σημασία μεγάλη για μένα τι είναι μυθοπλασία και τι είναι ντοκουμέντο στην προκειμένη περίπτωση γιατί το αντιμετωπίζω σαν να μην ξέρω. Σαν να ανακαλύπτω τώρα. Το γεγονός ότι κάναμε μαζί την έρευνα και ήμουν εκεί, με βοηθάει να είμαι ενήμερη για την ιστορία και μάρτυρας των συναισθημάτων των ανθρώπων που μου αφηγήθηκαν την ιστορία τους. Τους είδα πως είναι, πως αναπνέουν, πόσο τους αφορά κι αυτό δεν μου το κάνει επικίνδυνο, μου το κάνει συναρπαστικό, δεν με παίρνει δηλαδή να πω ψέματα πάνω στη σκηνή και να καμώνομαι, με γειώνει αυτό αυτόματα. Είναι τρομερό ότι είχα την ευκαιρία να τους συναντήσω. Όταν κάναμε την απαγωγή της Τασούλας είχα την ευκαιρία να μιλήσω στην ίδια την Τασούλα στο τηλέφωνο. Είχα ακούσει τη φωνή της δεν γινόταν να μην επηρεαστώ. Η επαφή η ίδια με τα πρόσωπα σε γεμίζει εργαλεία και λόγους για να υπάρχεις πάνω στη σκηνή.
Τι πιστεύετε ότι θα αποκομίσει ο θεατής φεύγοντας από την παράσταση; Πώς το σύγχρονο κοινό μπορεί να συνδεθεί με τo θέμα της παράστασης;
Δεν θέλω να καθορίζω εγώ ή να ξέρω στα σίγουρα το τι θα πάρει ο θεατής. Δεν θέλω να έχω αυτή την εξουσία. Θα ήθελα αν μπορώ να τον ελευθερώσω να τα σκεφτεί όπως θέλει αυτός. Μπορώ να μιλήσω για μένα ως θεατή όλης αυτής της ιστορίας-εμπειρίας που σίγουρα με επηρέασε πολύ και μ’ έκανε να αναρωτηθώ για τις βεβαιότητές μου ως άτομο αλλά και για τις βεβαιότητες των συνόλων στα οποία ανήκω. Συνειδητοποίησα κάπως ότι η εξουσία πάντα υπάρχει και υπάρχει παντού. Σε κάθε σχέση στη φύση και στον πολιτισμό. Κι εκεί που υπάρχει το ζώο και όπου υπάρχει το μυαλό. Και εναλλάσσεται. Πάντα το θέμα είναι γιατί να έχει ο άλλος την εξουσία κι όχι ΕΓΩ. Τι κάνουμε όταν έχουμε εμείς την εξουσία στα χέρια μας; Μας κρίνουμε όπως όταν δεν την έχουμε; Ή τώρα που την έχουμε δεν έχουμε πια την μνήμη του μη έχοντος; Πώς συμπεριφερόμαστε; Σαν πεινασμένοι ; Σαν αυτάρκεις; Σαν βασανιστές; Σας συμπονετικοί ; Σαν τι; Σαν τι;
Λίγα λόγια για την παράσταση «Δύο πορτοκάλια για τα Χριστούγεννα»
Ο Βλαντ, που πυροβολήθηκε στα επεισόδια που ακολούθησαν την ανατροπή του δικτάτορα ζει, ακόμη, με δύο σφαίρες σφηνωμένες στο κορμί του κι έχει μια ιστορία να αφηγηθεί. Ο Λουτσιάν, με το αινιγματικό και ένοχο παρελθόν του, διευθύνει έναν εκδοτικό οίκο και αναζητά μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν στα περιθώρια της Ιστορίας και «φαντασιώθηκαν την επανάσταση». Η Αντρία, που μόλις έχασε την μητέρα της, ψάχνει -ως πολιτική επιστήμονας και ως κόρη- απαντήσεις. Αποτολμά να ανοίξει τον φάκελο των Μυστικών Υπηρεσιών που αφορά στους γονείς της κι έρχεται αντιμέτωπη με αλήθειες που θα κλονίσουν κάθε της βεβαιότητα.
Με βιτριολικό χιούμορ και αδιάπτωτο σασπένς, μέσα από μια σειρά αποκαλύψεων και ανατροπών, οι ζωές των τριών θα διασταυρωθούν. Σύντομα, τα πρόσωπα, θα συνειδητοποιήσουν πως οι τραγικές επιπτώσεις της πολιτικής στον ιδιωτικό και τον δημόσιο βίο και οι κληρονομημένες ενοχές, δεν θα τους επιτρέψουν να συνυπάρξουν αρμονικά σε μία κοινωνία που θέλει να αποκαλείται «ελεύθερη», αν και φέρει ακόμη ανοιχτά τα τραύματα του παρελθόντος, ατομικά και συλλογικά.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Κείμενο-Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Μάρκελλος
Σκηνικά-Κοστούμια: Αρετή Μουστάκα
Σχεδιασμός Φωτισμών: Αργύρης Θέος
Φωτογραφίες-Αφίσα: Valeria Isaeva
Βίντεο-Trailer: Πέτρος Μακρής
Παίζουν (αλφαβητικά): Ανδρέας Νάτσιος, Γιώργος Παπαπαύλου, Ελένη Στεργίου
Στον ρόλο της Ιρίνα, ακούγεται η φωνή της Τζένης Σκαρλάτου.
Φιλική συμμετοχή στο ρόλο της Φοιτήτριας η Σοφία Φαρασοπούλου.
INFO
Πού: Θέατρο ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ, Ιάκχου 19, Γκάζι, Στάση Μετρό Κεραμεικός
Πότε: Από 30/10/2024
Παραστάσεις: Τετάρτη στις 20.00 & Πέμπτη στις 21.00
Τιμές εισιτηρίων: 16€ (ολόκληρο), 13€ (μειωμένο)
Προπώληση: ticketservices.gr
Η παράσταση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα και με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.
Σχετικά Άρθρα
Google News