Η δίαιτα αποτοξίνωσης (detox), γνωστή κι ως δίαιτα καθαρισμού, έχει ως στόχο την αποβολή των τοξίνων από τον οργανισμό μας για να παραμείνουμε υγιείς. Η ιδέα μιας καλής διατροφής αποτοξίνωσης είναι να τρώτε αγνά και φυσικά τρόφιμα που θα βοηθήσουν στη λειτουργία του δέρματος, της λέμφου, των νεφρών και του ήπατος για την εξάλειψη αυτών των τοξινών.
Θεωρείται ότι μία δίαιτα detox επιτρέπει την αποτελεσματική αποβολή των τοξινών για την μέγιστη απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και την καλύτερη λειτουργία του οργανισμού. Είναι δηλαδή μία διαδικασία αποκατάστασης της ισορροπίας όλων των κυττάρων του σώματος, ειδικά μετά τις γιορτές (π.χ. πασχαλινό τραπέζι) όπου έχουμε υπερκατανάλωση απαγορευμένων τροφών, θερμίδων, λιπών, χοληστερίνης και αλκοόλ.
Κατά πόσο μια διατροφή αποτοξίνωσης είναι ασφαλής;
Το αν όμως η διατροφή αποτοξίνωσης είναι ασφαλής ή όχι εξαρτάται από την ποιότητα τροφής (το είδος της διατροφής πάνω στην οποία η αποτοξίνωση είναι σχεδιασμένη) και πόσο καιρό ακολουθείται το πρόγραμμα διατροφής για να επιτευχτεί ο στόχος (απώλεια βάρους ή αποτοξίνωση).
Υπάρχουν πολλές διαφορετικές δίαιτες αποτοξίνωσης σήμερα στο εμπόριο. Οι δίαιτες μπορούν να διαρκέσουν από περίπου μία ημέρα ως περίπου ένα μήνα και μπορεί να περιλαμβάνουν:
Νηστεία για σύντομες χρονικές περιόδους
Κατανάλωση μόνο φρούτων και λαχανικών
Αποκλεισμός σιταριού και γαλακτοκομικών προϊόντων από την διατροφή
Κατανάλωση περιορισμένης ποικιλίας τροφίμων
Αποκλεισμός της καφεΐνης και του αλκοόλ από τη διατροφή
Μύθοι και αλήθειες για τις δίαιτες αποτοξίνωσης
Α. Υπάρχει ο ισχυρισμός ότι μετά από μία δίαιτα αποτοξίνωσης αισθάνεστε «ευεξία» ή πιο υγιείς, γιατί:
1. Έχετε μειωμένους πονοκέφαλους: Αυτό είναι πιθανό λόγω της σωστής ενυδάτωσης και μίας διατροφής περιορισμένης (ή και αποχής) σε αλκοόλ ή και καφεΐνης.
2. το δέρμα σας έχει καλύτερη όψη: Αυτό είναι φυσικό άμα καταναλώνετε 2-2,5 λίτρα νερό την ημέρα. ‘Όπως και η αυξημένη κατανάλωση σε φρούτα και λαχανικά, τα οποία είναι πλούσια σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικά και δίνουν στον δέρμα μια πιο υγιή λάμψη.
3. Αισθάνεστε λιγότερο φουσκωμένοι/πρησμένοι: Αυτό είναι φυσιολογικό αφού καταναλώνετε πολύ περισσότερο τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ολικής άλεσης τρόφιμα). Οι φυτικές ίνες βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία του γαστρεντερολογικού συστήματος με φυσική συνέπεια να μειωθούν τα φουσκώματα.
4. Βιώσατε απώλεια βάρους, ενισχυμένη ενέργεια και αυξημένη συγκέντρωση: Αυτές οι επιδράσεις είναι πιθανό να οφείλονται στην αποκοπή επεξεργασμένων, ανθυγιεινών τροφών (π.χ. υψηλά σε λιπαρά ή σάκχαρα) παρά σε συγκεκριμένα αποτελέσματα της αποτοξίνωσης. Η μείωση στο κάπνισμα, η κατανάλωση λιγότερου οινοπνεύματος, ο επαρκής ύπνος, ο καθαρός αέρας και η άσκηση βοηθούν στο να αισθάνεστε πιο υγιείς και πιο ενεργοποιημένοι. Η δίαιτα detox είναι μια βραχυπρόθεσμη στρατηγική απώλειας βάρους, γιατί όταν επιστρέψετε σε μια κανονική ισορροπημένη διατροφή, συχνά ξαναπαίρνετε τα χαμένα κιλά.
Β. Οι υποστηρικτές της δίαιτας αποτοξίνωσης συχνά ισχυρίζονται ότι πρέπει να αποκλείσετε αλλεργιογόνα τρόφιμα όπως το σιτάρι και τα γαλακτοκομικά προϊόντα από την διατροφή σας για να αισθάνεστε πιο υγιείς.
Η πραγματικότητα είναι ότι αυτά τα τρόφιμα μας παρέχουν σημαντικές θρεπτικές ουσίες. Είναι περιττό και δυνητικά επιβλαβές απλά να τα κόψετε από τη διατροφή, ειδικά αν δεν τα αντικαθιστάτε με άλλα τρόφιμα για να αντικαταστήσετε τα χαμένα θρεπτικά συστατικά.
Γ. Οι δίαιτες αποτοξίνωσης καθαρίζουν τον οργανισμό από τις τοξίνες.
Αν και οι θεωρίες διατροφής αποτοξίνωσης δεν έχουν αποδειχθεί επιστημονικά, οι υποστηρικτές της δίαιτας αποτοξίνωσης πιστεύουν ότι οι τοξίνες δεν αφήνουν πάντα το σώμα μας κατά την εξάλειψη των αποβλήτων. Η αλήθεια είναι όμως ότι ο ανθρώπινος οργανισμός είναι σχεδιασμένος να αποβάλλει τις τοξίνες από μόνος του. Οι τοξίνες μπορούν να προέρχονται από τα τρόφιμα, το νερό, από χημικές ουσίες που καλλιεργούνται τα τρόφιμα ή προστίθενται κατά την προετοιμασία των τροφίμων, ακόμα και από τον αέρα που αναπνέουμε. Ο οργανισμός επεξεργάζεται αυτές τις τοξίνες μέσω οργάνων όπως το συκώτι και τα νεφρά και τις εξαλείφουν με τη μορφή του ιδρώτα, των ούρων και των περιττωμάτων.
Δ. Είναι ειδική για την πρόληψη και την θεραπεία ασθενειών, δίνοντας στους ανθρώπους περισσότερη ενέργεια:
Είναι επόμενο ότι μια δίαιτα χαμηλότερη σε λιπαρά και σε πρόσθετα σάκχαρα και υψηλότερη σε φυτικές ίνες μπορεί να βοηθήσει πολλούς ανθρώπους να αισθάνονται υγιέστεροι. Όμως, πολλοί ισχυρίζονται ότι αυτό οφείλεται στη δίαιτα που έχει ως αποτέλεσμα την εξάλειψη των τοξινών. Δεν υπάρχουν επιστημονικά τεκμήρια ότι αυτές οι δίαιτες συμβάλλουν στην απομάκρυνση των τοξινών του σώματος γρηγορότερα ή ότι η εξάλειψη των τοξινών θα σας δώσει περισσότερη ενέργεια.
Ο βρετανικός σύλλογος διαιτολόγων επισημαίνει ότι α) οι δίαιτες αποτοξίνωσης χρειάζονται προσοχή διότι η νηστεία ή ο αυστηρός περιορισμός κατανάλωσης τροφίμων βάσει αυτών των διαιτών περιορίζει την πρόσληψη ενέργειας και σημαντικών θρεπτικών συστατικών που χρειάζονται για την υγεία και την ευεξία, β) αν και μπορεί να υπάρξει γρήγορη απώλεια βάρους, η μείωση βάρους οφείλεται σε απώλειες νερού και γλυκογόνου (η μορφή αποθήκευσης των υδατανθράκων στον οργανισμού) και μυών παρά λίπους, γ) συμπτώματα κούρασης και ζάλης μαζί με την μείωση ενέργειας είναι αποτελέσματα μιας ακραίας δίαιτας αποτοξίνωσης, δ) οι περισσότεροι άνθρωποι ανακτούν το βάρος που έχασαν σύντομα μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος.
Μειονεκτήματα της δίαιτας Detox
Οι δίαιτες αποτοξίνωσης είναι συνήθως πολύ άκαμπτες και περιλαμβάνουν την κατανάλωση των ίδιων τροφίμων ξανά και ξανά.
δεν συνιστώνται για άτομα με διαβήτη, καρδιακές παθήσεις ή άλλες χρόνιες παθήσεις.
δεν συνιστώνται για εφήβους. Οι έφηβοι χρειάζονται αρκετές θερμίδες και πρωτεΐνες, ανάλογα και με τις σωματικές τους δραστηριότητες, για να υποστηρίξουν την ταχεία ανάπτυξή τους.
Εγκυμονούσες, θηλάζουσες και άνθρωποι με διατροφικές διαταραχές θα πρέπει να τις αποφεύγουν.
Πολλές δίαιτες αποτοξίνωσης (π.χ. με βάση τον χυμό ή που περιορίζουν τις πρωτεΐνες) μπορεί να είναι ανεπαρκώς θρεπτικές. Η κακή διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκές απώλειες, κόπωση και ευερεθιστότητα.
δεν βοηθούν τους ανθρώπους να χάσουν λίπος.
προορίζονται μόνο για βραχυπρόθεσμους σκοπούς. Ενώ μακροπρόθεσμα, μπορούν να επιβραδύνουν το μεταβολισμό, καθιστώντας πιο δύσκολη τη διατήρηση του σωματικού βάρους ή την απώλεια του βάρους αργότερα.
αποτοξίνωση για μεγάλα διαστήματα μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκειες βιταμινών ή μετάλλων.
Μερικοί μπορεί να έχουν αλλεργικές αντιδράσεις στα βότανα που συνιστώνται για την αποτοξίνωση.
Οι δίαιτες αυτές μπορεί να είναι εθιστικές.
Πλεονεκτήματα
Μια δίαιτα αποτοξίνωσης μπορεί να είναι ένας καλός τρόπος για να ξεκινήσετε την απώλεια βάρους, αλλά μετά την αποτοξίνωση πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα υγιεινής διατροφής.
Ενθαρρύνει την κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, φυτικών ινών και την ενυδάτωση.
Ενθαρρύνει την μείωση κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφίμων.
Είναι επίσης πολύ ενθαρρυντικό να νιώθετε ότι αναλαμβάνετε τον έλεγχο της διατροφής σας, γεγονός που μπορεί να ενισχύσει τη διάθεσή σας και να σας βοηθήσει να συνεχίσετε με θετικές αλλαγές.
Μια σωστά σχεδιασμένη διατροφή μικρής διάρκειας ενισχύει τον φυσικό τρόπο αποτοξίνωσης με την κατανάλωση μιας ποικιλίας υγιεινών τροφίμων.
Η σωστή διατροφή για αποτοξίνωση
Μια καλή διατροφή αποτοξίνωσης θα πρέπει να σας παρέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα σας σε καθημερινή βάση καθώς επίσης και να σας παρέχει ένα ασφαλές επίπεδο θερμίδων που μπορεί να υποστηρίξει την υγιή απώλεια βάρους, αν αυτό είναι επιθυμητό.
Επιπλέον, η κατανάλωση μιας υγιεινής και ποικίλης διατροφής θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε το κατάλληλο βάρος και το ήπαρ σας να λειτουργήσει βέλτιστα για να αποτοξινώσει φυσικά το σώμα.
Με μια δίαιτα αποτοξίνωσης συνιστώνται τα παρακάτω στοιχεία:
βιολογικά τρόφιμα και ποτά (χωρίς φυτοφάρμακα ή μυκητοκτόνα).
μη επεξεργασμένα τρόφιμα (δημητριακά ολικής άλεσης, βρώμη, ξηροί καρποί, σπόροι κλπ.) Είναι σχετικά ασφαλής μία διατροφή σε τρόφιμα με ελάχιστη επεξεργασία, αλλά συχνά περιορίζει τη δυνατότητα φαγητού έξω από το σπίτι.
Υψηλό μείγμα λαχανικών και φρούτων. Ο πολτός και η φλούδα προσθέτουν ακόμα περισσότερα θρεπτικά συστατικά.
τουλάχιστον δύο μερίδες εσπεριδοειδή την εβδομάδα.
φρούτα όπως μήλα, βατόμουρα και σταφύλια που φυσικά βοηθούν στην εξάλειψη τοξικών μετάλλων.
δημητριακά ολικής , όσπρια, φρούτα και λαχανικά, όλα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, για να προωθήσετε τη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου.
φυσικά προβιοτικά, όπως το κεφίρ
λιπαρά ψάρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους που βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής και έχουν υψηλό σελήνιο για την αποτοξίνωση του σώματος από τον υδραργύρου.
2 -2,5 λίτρα καθαρού νερού ανά ημέρα.
Ορισμένα βότανα όπως ο σπόρος Psyllium, η ρίζα γλυκόριζας, η ρίζα Yucca, ο σπόρος γαϊδουράγκαθου, ή βάμμα πικραλίδας (dandelion) , συνιστώνται συχνά για να βοηθήσουν στη φυσική διαδικασία της αποτοξίνωσης από τον οργανισμό.
Χρησιμοποιήστε τζίντζερ, καυτερή πιπεριά και κόλιανδρο στο φαγητό, τα οποία μπορεί να βοηθήσουν στην πέψη και να εξαλείψουν τα βαρέα μέταλλα.
Όχι αλκοόλ, καφεΐνη, καπνός και φάρμακα, επεξεργασμένα τρόφιμα, προστιθέμενα σάκχαρα και τεχνητά γλυκαντικά.
όχι αποτοξίνωση για περισσότερο από την καθορισμένη διάρκεια
Εάν επιλέξετε να ακολουθήσετε ένα πρόγραμμα αποτοξίνωσης διατροφής, συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας για να βεβαιωθείτε ότι είναι ασφαλές για εσάς.
Δρ Δημήτρης Μπιτσάνης BSc, MMedSc, MSC, PhD, RNutr
Βιοχημικός Διατροφολόγος με κατεύθυνση στην κλινική διατροφή και διαιτολογία
Σχετικά Άρθρα
Google News