Το μήνυμα του Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ για την Παγκόσμια Ημέρα Χορού 2025

Στις 29 Απριλίου, όπως κάθε χρόνο, τιμήσαμε την Παγκόσμια Ημέρα Χορού – έναν ετήσιο παγκόσμιο θεσμό αφιερωμένο στον εορτασμό της τέχνης του χορού σε όλες τις εκφάνσεις της: κλασικό, σύγχρονο, παραδοσιακό ή πειραματικό. Η ημέρα αυτή αποτελεί αφορμή για να αναγνωρίσουμε τον χορό ως μια μοναδική μορφή πολιτιστικής έκφρασης, δημιουργικότητας και επικοινωνίας, καθώς και να υπενθυμίσουμε τη σημασία της σωματικής κίνησης στην προσωπική και συλλογική ζωή.

Κάθε χρόνο, ένας διεθνώς αναγνωρισμένος καλλιτέχνης του χορού καλείται να υπογράψει το επίσημο μήνυμα της Ημέρας. Για το 2025, το τιμητικό αυτό μήνυμα φέρει την υπογραφή ενός θρύλου της παγκόσμιας σκηνής: του Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ. Ο άνθρωπος που μετουσίωσε τη σιωπή σε γλώσσα κίνησης, προσφέρει μια ενδοσκοπική και βαθιά ανθρώπινη σκέψη για τη δύναμη της τέχνης σε έναν κόσμο ταραγμένο.

Λέει ο Μπαρίσνικοφ:

«Συχνά λέγεται πως ο χορός μπορεί να εκφράσει το ανείπωτο. Η χαρά, η θλίψη και η απόγνωση γίνονται ορατές· ενσαρκωμένες εκφράσεις της κοινής μας ευθραυστότητας. Μέσα από αυτό, ο χορός μπορεί να αφυπνίσει την ενσυναίσθηση, να εμπνεύσει την καλοσύνη και να γεννήσει την επιθυμία για ίαση αντί για βλάβη. Ιδιαίτερα τώρα -καθώς εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι υπομένουν τον πόλεμο, αντιμετωπίζουν πολιτικές αναταραχές και εξεγείρονται ενάντια στην αδικία- η ειλικρινής ενδοσκόπηση είναι ζωτικής σημασίας. Είναι ένα βαρύ φορτίο για το σώμα, για τον χορό, για την τέχνη. Κι όμως, η τέχνη παραμένει ο καλύτερος τρόπος να δώσουμε μορφή στο ανείπωτο, και μπορούμε να ξεκινήσουμε κάνοντας στον εαυτό μας μερικά ερωτήματα: Πού βρίσκεται η δική μου αλήθεια; Πώς τιμώ τον εαυτό μου και την κοινότητά μου; Σε ποιον λογοδοτώ;»

Τι θέλει να μας πει το μήνυμα

Το μήνυμα αυτό φέρει έναν βαθύ ανθρωπιστικό και θεραπευτικό τόνο. Προτρέπει σε συλλογική ενδοσκόπηση και δράση, δίνοντας φωνή σε έναν κόσμο που συχνά παραμένει σιωπηλός. Ο Μπαρίσνικοφ, σε κάθε του λέξη, υπενθυμίζει ότι ο χορός γεννά ενσυναίσθηση, προσφέρει ελπίδα και λειτουργεί ως αντίβαρο στη βία, στην αδικία και στην παγκόσμια αναστάτωση.

Ο ίδιος, εξάλλου, αποτελεί σύμβολο αφοσίωσης και εξερεύνησης. «Δουλεύω με ανθρώπους που εκτιμώ και για πρότζεκτ που προκαλούν τα όριά μου», έχει δηλώσει — μια φράση που συμπυκνώνει τη φιλοσοφία του. Από τις ποιητικές κινήσεις του στις «Λευκές Νύχτες» έως τη μετάβασή του στον σύγχρονο χορό, ο Μπαρίσνικοφ έχει γράψει με το σώμα του μια ολόκληρη ιστορία. Σήμερα, στα 77 του χρόνια, εξακολουθεί να ακτινοβολεί την ίδια ευαισθησία που άλλοτε εξέφραζε με δύναμη και πάθος. Η διαδρομή του —από τη Σοβιετική Ένωση στη Δύση, από τη σκηνή στο στοχασμό— παραμένει ένα ζωντανό παράδειγμα καλλιτεχνικής ελευθερίας και ανήσυχου πνεύματος.

Η Παγκόσμια Ημέρα Χορού καθιερώθηκε το 1982 από την Επιτροπή Χορού του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (ITI-UNESCO), ανήμερα των γενεθλίων του Ζαν-Ζορζ Νοβέρ (1727–1810), θεμελιωτή του σύγχρονου μπαλέτου και υπέρμαχου του θεατρικού χορού. Έκτοτε, κάθε χρόνο, ένας κορυφαίος εκπρόσωπος του χώρου καλείται να εκφράσει, μέσα από το μήνυμά του, τον παγκόσμιο παλμό της τέχνης του χορού.

Μεταξύ των δημιουργών που έχουν τιμήσει την ημέρα με τα λόγια τους συγκαταλέγονται:

• Yuri Grigorovich (Ρωσία, 1982)

• Merce Cunningham (ΗΠΑ, 1990)

• Alvin Ailey (ΗΠΑ, 1989 – τιμητικά)

• Maurice Béjart (Γαλλία, 1986)

• William Forsythe (ΗΠΑ/Γερμανία, 2004)

• Trisha Brown (ΗΠΑ, 1987)

• Sidi Larbi Cherkaoui (Βέλγιο, 2012)

• Kang Sue-jin (Νότια Κορέα, 2020)

• Μαριαλένα Νούνες (Αργεντινή, 2024) — η πρώτη χορεύτρια στην ιστορική ακαδημία The Royal Ballet του Λονδίνου.

Η Παγκόσμια Ημέρα Χορού δεν είναι απλώς ένας ετήσιος εορτασμός, αλλά ένα κάλεσμα για ενότητα, έκφραση και ελευθερία — μέσα από την κίνηση, μέσα από το σώμα, μέσα από την τέχνη.