Δέσποινα Αποστολίδου, πιστεύεις ότι είναι ταμπού να μιλήσει κανείς ανοιχτά για προσωπικά ή οικογενειακά θέματα ψυχικών διαταραχών;

Η Δέσποινα Αποστολίδου γεννήθηκε το 1986 στην Πάτρα αλλά ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Είναι ηθοποιός, θεατρική συγγραφέας και πτυχιούχος μηχανικός Η/Υ & Συστημάτων Αυτομάτου Ελέγχου και απόφοιτη της Ανωτέρας Σχολής Δραματικής Τέχνης «Αθηναϊκή Σκηνή».

Φέτος, η Δέσποινα συμμετέχει στην παράσταση “Δικαίωμα στη λήθη”, που θίγει ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο και σύγχρονο κοινωνικό ζήτημα: την ψυχική υγεία και τον κοινωνικό στιγματισμό. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, μας μιλά για την προσωπική της πορεία, τις προκλήσεις που αντιμετώπισε στη συγγραφή του έργου της, καθώς και για τη σημασία του χιούμορ ως μέσο για την αποδοχή και την κατανόηση των πιο δύσκολων καταστάσεων στη ζωή. Μέσα από τη συζήτηση, αποκαλύπτεται όχι μόνο η βαθιά της κατανόηση για το θέμα της παράστασης, αλλά και η σύνθετη σχέση που έχει με την υποκριτική και τη συγγραφή, δύο διαφορετικούς ρόλους που συνυπάρχουν αρμονικά στο δημιουργικό της γίγνεσθε.

Είναι, λοιπόν, ταμπού να μιλήσει κανείς ανοιχτά για προσωπικά ή οικογενειακά θέματα ψυχικών διαταραχών;

Δυστυχώς, είναι. Παρόλο που συγκριτικά με παλαιότερες εποχές έχει υπάρξει πρόοδος στην ανοιχτή συζήτηση αυτών των θεμάτων, η πρόοδος αυτή είναι σχετικά μικρή. Ακόμα κρατάμε αυτά τα ζητήματα πίσω από τις κλειστές πόρτες. Απομονώνουμε τους ασθενείς και τις οικογένειές τους. Τους στιγματίζουμε κοινωνικά. Με τον τρόπο αυτό υποχρεώνονται να κλείνονται στο εαυτό τους, να νιώθουν ντροπή για αυτό που τους συμβαίνει. Σε πρακτικό επίπεδο, ο κοινωνικός στιγματισμός θέτει εμπόδια στην πρόσβαση σε σημαντικούς πόρους διαβίωσης, π.χ. στην εργασία. Εξαιτίας αυτής της αντιμετώπισης τα άτομα θεωρούν ότι είναι καλύτερο να αποκρύψουν τέτοιου είδους θέματα, πράγμα που δυσκολεύει την εύρεση λύσης στο πρόβλημα.

Τι σε ώθησε να ασχοληθείς με αυτό το θέμα;

Η σημαντική αύξηση τέτοιων περιστατικών που παρατήρησα γύρω μου. Θεωρώ ότι είναι, πλέον, ένα από τα σοβαρότερα κοινωνικά ζητήματα. Δεν ξέρω την αιτία. Ίσως είναι ο τρόπος που ζούμε, το συνεχώς αυξανόμενο άγχος ή προβλήματα που μας είναι αδύνατον να διαχειριστούμε. Έτσι, αποφάσισα πως θέλω να γράψω κάτι για αυτό, να θέσω το θέμα. Επέλεξα να ασχοληθώ με το οικείο περιβάλλον των ασθενών, είναι αυτό το κομμάτι που του δίνουμε λιγότερη βαρύτητα. Οι άνθρωποι αυτοί επηρεάζονται και σωματικά και ψυχικά. Επίσης, έχουν να διαχειριστούν και το στίγμα, τον κοινωνικό αποκλεισμό, μια δεύτερη «νόσο» δηλαδή.

Χωράει το χιούμορ σε ένα τόσο ευαίσθητο θέμα; Το επικαλείσαι στην παράσταση. Πιστεύεις ότι επιδρά καταλυτικά πάνω και κάτω από τη σκηνή;

Αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετώπισα κατά την συγγραφή του έργου. Το θέμα είναι ιδιαίτερα λεπτό και έπρεπε να κρατηθούν οι ισορροπίες, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο. Ήθελα, όμως, να είμαι όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πραγματική ζωή. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν μια καθημερινότητα κανονική. Με τα καλά της, με τα στραβά της, με τα όλα της. Το χιούμορ, οι αστείες καταστάσεις είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας. Είναι η άλλη όψη του νομίσματος. Ακόμα και στις πολύ δύσκολες στιγμές μας συμβαίνουν πράγματα που θα μας κάνουν να γελάσουμε. Ίσως, είναι κι ένα είδος άμυνας του οργανισμού απέναντι στον χαμό. Ανεβαίνοντας το έργο και προχωρώντας οι παραστάσεις παρατηρήσαμε ότι αυτό έχει μια καλή επίδραση και σε εμάς και στο κοινό. Σπάει την ένταση. Σαν να έχουμε κάνει μια μεγάλη βουτιά στο νερό και πότε πότε βγάζουμε το κεφάλι στην επιφάνεια για να πάρουμε ανάσα.

Το “δικαίωμα στη λήθη” βοηθά ή κρύβει αδυναμία;

Εξαρτάται από την χρήση που θα κάνει κάποιος. Το «δικαίωμα στη λήθη» είναι η δυνατότητα που έχει κάποιος να διαγράψει προσωπικά δεδομένα που τον αφορούν. Η «διαγραφή» του παρελθόντος συνδέεται άρρηκτα με την δυνατότητα ενός προσώπου να επανακαθορίζει τη ζωή του. Αν το χρησιμοποιήσουμε για να επανεφεύρουμε την ζωή μας, να αλλάξουμε την πρότερη στάση μας, πιστεύω βοηθά. Η αδυναμία κρύβεται στην άρνηση να αντιμετωπίσουμε μια κατάσταση. Στο να θέλουμε να διαγράψουμε κάτι για να μην υπάρχει πλέον στο πλάνο, από ντροπή.

Εσύ τι απολαμβάνετε περισσότερο; Τη συγγραφή ή την υποκριτική; Πώς επιδρά μέσα σου ο συνδυασμός τους;

Τα απολαμβάνω και τα δύο πολύ, αλλά την υποκριτική λίγο περισσότερο. Η θεατρική γραφή προέκυψε μέσα από την ενασχόλησή μου με την υποκριτική, την επαφή μου με τα κείμενα. Δε νιώθω την ιδιότητα του ηθοποιού και του συγγραφέα ως δύο ξεχωριστά κομμάτια. Είναι ένα σύνολο που αφορά στη θεατρική δημιουργία. Στην παράσταση που κάνουμε τώρα, το Δικαίωμα στη λήθη, είναι η πρώτη φορά που παίζω σε κείμενο που έχω γράψει η ίδια. Δεν ήταν εύκολη διαδικασία αλλά ήταν ιδιαίτερα διδακτική. Ανακάλυψα πράγματα τα οποία κατά την διάρκεια της συγγραφής δεν μου είχαν καν περάσει από τον νου. Σε αυτό με βοήθησε πάρα πολύ η Νάνσυ Ρηγοπούλου με την οποία μοιραζόμαστε την σκηνή και έχει αναλάβει και την σκηνοθεσία του έργου.

Διαβάστε επίσης

Η Σκορδά εξηγεί τον λόγο που δεν παίζει στην εκπομπή της τη δικαστική διαμάχη Χρηστίδου – Μαραντίνη

Αυτές οι 10λεπτες ασκήσεις σας υπόσχονται άψογους κοιλιακούς σε μόλις ένα μήνα