Συνεντεύξεις

“Οι πολιτικοί που καλούνται να διαχειριστούν την κρίση, είναι αμόρφωτοι, πολιτικά και κοινωνικά” -Ο Κωστής Καπελώνης μιλά στο Infowoman.gr

Ο Κωστής Καπελώνης έχει ένα βιογραφικό που θα το ζήλευαν πολλοί. Ως ηθοποιός έχει υποδυθεί πολλούς αξιόλογους ρόλους. Ως σκηνοθέτης έχει ανεβάσει σημαντικά έργα του ξένου και του ελληνικού ρεπερτορίου. Με τον θίασο ΣΥΝ-ΘΗΚΗ παρουσιάζει στο Θέατρο Τέχνης την παράσταση «Μια Γυναίκα

χωρίς σημασία» του Όσκαρ Ουάϊλντ, σε μια πρωτότυπη θεατρική προσέγγιση τού έργου τού ανατρεπτικού Ιρλανδού συγγραφέα.

Εμείς, λίγες ημέρες πριν την πρεμιέρα της παράστασης στις 23 Μαΐου, μιλήσαμε με τον σκηνοθέτη Κωστή Καπελώνη και είχε πολλά σημαντικά να μας πει.

«Μια Γυναίκα χωρίς σημασία», πείτε μας λίγα λόγια για την παράσταση

Επιχειρούμε, με τον θίασο Συνθήκη, να παρουσιάσουμε έναν Όσκαρ Ουάιλντ με έναν τρόπο πιο πολιτικό από ότι συνήθως βλέπουμε να εμφανίζονται τα τέσσερα πιο γνωστά έργα του, που έχουν πρόσωπα παρμένα από τη βρετανική αριστοκρατία. Παράλληλα προσπαθούμε να κάνουμε μια διαδρομή στις εποχές που πέρασαν από την πρώτη παρουσίαση του έργου μέχρι σήμερα. Αυτό κυρίως στηρίζεται στις επιλογές της σκηνογραφίας του Ανδρέα Σαραντόπουλου και ιδιαίτερα των κοστουμιών της Άννας Βήχου. Με τον θίασο, όλα τα χρόνια που δουλεύουμε μαζί, επιχειρούμε το ανέβασμα κλασικών έργων προσπαθώντας να τα συνδέσουμε θεατρικά με το σήμερα και στην όψη αλλά και στην υποκριτική προσέγγιση. Προσπαθήσαμε να εκμεταλλευτούμε τη «Γυναίκα» και την «Σημασία» του τίτλου για να παίξουμε ένα θεατρικό παιχνίδι, με εργαλείο ένα ιδιοφυές κείμενο, που ταλαντεύεται ανάμεσα στο μελόδραμα και στην καυστική κωμωδία.

Το έργο αυτό ανεβαίνει σπανίως στο ελληνικό θέατρο. Υπήρχε κάποιος συγκεκριμένος λόγος που το επιλέξατε;

Το έργο φαίνεται να ανεβαίνει σπάνια, επειδή νομίζω ότι έχει μια ασάφεια ως προς το ποιος είναι ο πρωταγωνιστής. Η γυναίκα ή ο άνδρας χωρίς σημασία. Το έργο ήταν συνηθως επιλογή εμπορικών θιάσων πρωταγωνιστών και ιδιαίτερα πρωταγωνιστριών. Είναι το δεύτερο έργο αυτής της σειράς έργων του Ουάιλντ, που είναι γραμμένο μετά τη μεγάλη επιτυχία της «Βεντάλιας της λαίδης Ουίντερμιρ» και επιχειρεί να είναι συνέχειά της.

Ήταν πολλά χρόνια στο μυαλό μου, γιατί το θεωρούσα μια πολύ έξυπνη παγίδα γοητείας μιας μελοδραματικής ιστορίας, που κρύβει επιμελώς μια εξαπάτηση του κοινού. Μου αρέσουν πολύ αυτά τα έργα και οι θεατρικοί χαρακτήρες, που έχουν κάτι κρυμμένο πίσω από την επιφάνεια και συνήθως παρεξηγούνται και παρερμηνεύονται. Όπως μου αρέσουν και οι συγγραφείς που έχουν μια ταραχώδη ή περιπετειώδη ζωή, αλλά αυτή δεν φαίνεται εκ πρώτης όψεως στα έργα τους. Νομίζω ότι η ζωή τους αυτή είναι επιμελώς κρυμμένη μέσα στα έργα και είναι μεγάλη πρόκληση να προσπαθήσεις να αποκαλύψεις αυτά τα κρυμμένα προσωπικά μυστικά.

Ο λόγος που το επιλέξαμε τώρα ήταν ότι βασικά είχε ρόλους που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν οι σταθεροί ηθοποιοί της Συνθήκης και ο δεύτερος ήταν ότι προσφερόταν για ένα παιχνίδι θεάτρου, που κριτικάρει μια άρχουσα τάξη που ευθύνεται για τα δεινά του εικοστού αιώνα κι όπως ξέρουμε δεν τα πήγε καθόλου καλά.

Οι τύχες μας καθορίζονται από μια άρχουσα τάξη, που αρνείται την ένταξη σε κάποιαν ιδεολογία

Πώς προσεγγίζετε το έργο στο σήμερα; Υπάρχουν κοινά σημεία με τη σημερινή πολιτική πραγματικότητα;

Όλα τα κλασσικά έργα έχουν την ιδιότητα να διαβάζονται διαφορετικά σε κάθε εποχή, γιατί περιέχουν διαχρονικές ανθρώπινες αλήθειες και θίγουν βασικές πτυχές της ανθρώπινης συμπεριφοράς και των κοινωνικοπολιτικών σχέσεων. Έτσι πάντα βρίσκεται εκεί μέσα κάτι καινούργιο. Αυτό που εμείς είδαμε στο έργο, που έχει σχέση με την πραγματικότητα που ζούμε, είναι ότι οι τύχες μας καθορίζονται από μια άρχουσα τάξη, που αρνείται την ένταξη σε κάποιαν ιδεολογία, μια απολιτίκ κοινωνική ελίτ, που ηγείται των μεγάλων παγκοσμιοποιημένων εμπορικών κολοσσών και έχει περάσει και στις θέσεις ηγετών των δυτικοευρωπαϊκών κρατών, μια άρνηση της ιδεολογίας της πολιτικής, που είναι ο προθάλαμος του φασισμού. Ελπίζω να μην έχουμε δίκιο, αλλά η άνοδος των ακροδεξιών πολιτικών σχημάτων στην Ευρώπη αυτό προοιωνίζει.

Αν ζούσε σήμερα ο Όσκαρ Ουάϊλντ, επειδή ήταν ένας άνθρωπος πολιτικά ευαισθητοποιημένος, πιστεύετε πως θα είχε άφθονο υλικό για να γράψει νέα αριστουργήματα;

Χωρίς καμία αμφιβολία. Όλοι οι μεγάλοι συγγραφείς και ποιητές έχουν αυτή την ιδιότητα. Να παρακολουθούν με ευαισθησία την κοινωνία και να αποτυπώνουν συμπυκνωμένη στα έργα τους, την κριτική, αλλά και την ελπίδα της διαφυγής από τις δυσκολίες του παρόντος τους. Και όσο πιο δύσκολη είναι η εποχή, τόσο πιο πολύ διευκολύνει την εργασία των σημαντικών δημιουργών. Αυτή την ιδιότητα ο Όσκαρ Ουάιλντ την απέδειξε με τα έργα του, αλλά και με την ίδια τη ζωή του.

Οι πολιτικοί, που καλούνται να διαχειριστούν την κρίση διαρκείας της Ευρώπης, είναι δυστυχώς αμόρφωτοι, πολιτικά και κοινωνικά

Εσείς πώς βλέπετε τη σημερινή πολιτική πραγματικότητα; Είναι, δυστυχώς, σε εξέλιξη και ο πόλεμος στην Ουκρανία

Φοβούμαι ότι η σημερινή πραγματικότητα είναι πολύ χειρότερη από αυτό που αντιλαμβανόμαστε. Η οικονομική κρίση του 2008 μεταμορφώθηκε σε μια υγειονομική κρίση το 2019 και πάλι μεταμορφώνεται σε μια παράλογη πολεμική ένταση στην Ευρώπη, το 2022. Αυτό δείχνει ότι η διαφημιζόμενη επιτυχία των δυτικών πολιτικών συστημάτων και ιδιαίτερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη δημιουργία του ευρώ, που υποσχόταν το τέλος των οικονομικών κρίσεων, έχει αποτύχει να οικοδομήσει το μέλλον που μας υποσχόταν. Οι πολιτικοί, που καλούνται να διαχειριστούν την κρίση διαρκείας της Ευρώπης, είναι δυστυχώς κατώτεροι των περιστάσεων, αμόρφωτοι, πολιτικά και κοινωνικά, και δέσμιοι της ισχύος της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, ενώ συνεχώς απομακρύνονται από τις ανάγκες του μέσου πολίτη των χωρών τους. Είναι σαν Λουδοβίκοι πριν τη γαλλική επανάσταση, εκτός τόπου και χρόνου.

Κωστής Καπελώνης: Στο σύγχρονο θεατρικό τοπίο, οι σταθερές συνεργασίες, είναι παρά πολύ δύσκολες

Με τον θίασο ΣΥΝ-ΘΉΚΗ συνεργάζεστε εδώ και πολλά χρόνια, είναι ευλογία να έχετε σταθερούς συνεργάτες; Και πόσο εύκολο είναι να έχεις σταθερές συνεργασίες σε έναν απαιτητικό χώρο, όπως είναι το θέατρο;

Νομίζω ότι η θητεία μου στο Θέατρο Τέχνης καθόρισε τις επιλογές μου στη θεατρική μου διαδρομή. Η δουλειά στο Θέατρο Τέχνης ήταν ομαδική, με την έννοια ότι από την αρχή ο Κουν καθόρισε το θέατρό του σαν θέατρο συνόλου. Έμαθα να δουλεύω λοιπόν με αυτές τις συνθήκες συνεργασίας και συνδημιουργίας, οπότε είναι πολύ φυσικό να επιδιώκω πάντα τέτοιου είδους συνεργασίες. Αυτό το μοντέλο έχει το πλεονέκτημα ότι έχουν διαμορφωθεί κώδικες επικοινωνίας μεταξύ των μελών της ομάδας κι έτσι κερδίζεται πολύς χρόνος για την επίτευξη ενδοσυνεννόησης, επιτυγχάνεται μια αισθητική και συναισθηματική επικοινωνία, που για μένα είναι η βάση για τη δημιουργία ενός συμπαγούς καλλιτεχνικού έργου. Βέβαια έχει και τον κίνδυνο του εφησυχασμού ή της επανάληψης επιτυχημένων χαρακτηριστικών, αλλά προσπαθούμε να είμαστε σε εγρήγορση να μη συμβαίνει αυτό, με τη διαρκή ανανέωση στην επιλογή των έργων, αλλά και νέων συνεργασιών με νέους ηθοποιούς ή καλλιτεχνικούς συνεργάτες.

Στο σύγχρονο θεατρικό τοπίο, αυτές οι σταθερές συνεργασίες, είναι παρά πολύ δύσκολες. Βλέπουμε ότι είναι πολύ σπάνιες. Ενώ ο αριθμός των χειμερινών παραστάσεων της Αθήνας φτάνει σχεδόν τις δυο χιλιάδες, τα σταθερά σχήματα είναι περίπου ένα μοιραίο ποσοστό της τάξης του 3%. Αυτό οφείλεται κατά πρώτο λόγο στις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που πιέζουν συνεχώς, αλλά και στην ανωριμότητα των ατόμων ως προς τις ενδοομαδικές συμπεριφορές. Τη δυσκολία επιτείνουν και οι στρεβλώσεις που προκαλεί η διάχυση των ηθοποιών ανάμεσα στα διάφορα είδη του επαγγέλματος από τη τηλεόραση στο θέατρο. Οι συνθήκες στην τηλεόραση είναι απαγορευτικές για ομαδική λειτουργία, γιατί η βάση εκεί είναι η παραγωγή ενός καταναλωτικού αγαθού, με σφιχτή εξοικονόμηση χρόνου και κόστους, ενώ στο θέατρο προέχει η καλλιτεχνική δημιουργία, σε πολλές περιπτώσεις χωρίς οικονομικό κίνητρο.

Η δουλειά του σκηνοθέτη τελειώνει στην πρεμιέρα μιας παράστασης;

Ως προς το τεχνικό μέρος ναι. Οι όποιες αλλαγές σε μια παράσταση γίνονται μόνο με πρόβα και δοκιμή της κάθε αλλαγής. Όταν ανεβαίνει η παράσταση υποτίθεται ότι έχει ολοκληρωθεί η έρευνα των πιθανών λεπτομερειών και έχει διαμορφωθεί η παράσταση. Μετά την πρεμιέρα, για ένα μικρό χρονικό διάστημα, απλώς τελειοποιούνται στοιχεία της σκηνοθεσίας που δεν πρόλαβε να χωνέψει ο ηθοποιός και να τα ενσωματώσει στην υποκριτική του. Το κοινό επίσης, με τις αντιδράσεις του, ιδίως στην κωμωδία, συμβάλει στην ολοκλήρωση της υποκριτικής των ρόλων, χωρίς όμως να ξεφεύγουμε από τη συμφωνημένη γραμμή της παράστασης που διαμορφώσαμε.

Η παρουσία του σκηνοθέτη μετά την πρεμιέρα θα πρέπει να είναι μια προσπάθεια συμπαράστασης στον καθημερινό αγώνα του ηθοποιού και βέβαια ο έλεγχος της συνέπειας ως προς τη μορφή που πήρε η παράσταση με τις πρόβες, η οποία πρέπει να διατηρείται όσο το δυνατόν μέσα στο πλαίσιο, που διαμορφώθηκε μέχρι την πρεμιέρα. Ο θεατής της τελευταίας μέρας θα πρέπει να δει την ίδια παράσταση που είδε και ο θεατής της πρεμιέρας. Η μόνη διαφορά ίσως είναι η ελαφρώς μικρότερη διάρκεια της παράστασης, γιατί με τον καιρό ο ηθοποιός γίνεται πιο έξυπνος σκηνικά, οπότε γίνεται και ελαφρώς πιο γρήγορος. Η διαφορά όμως είναι δυο τρία λεπτά σε μια παράσταση δυο ωρών.

Τα μελλοντικά σας σχέδια;

Χρόνια τώρα δουλεύω συνεχώς και συνεπώς ο χρόνος δεν επιτρέπει να ασχοληθώ με προσωπικές καλλιτεχνικές ανάγκες, κυρίως στο να γράψω οφειλόμενα σε μένα ή σε σημαντικούς ανθρώπους της ζωής μου. Πάντα πρέπει να τακτοποιώ τα επείγοντα. Ελπίζω αυτό να αλλάξει και να λειτουργήσω πια σύμφωνα με τις σωματικές δυνατότητες της ηλικίας μου, αν και η εσωτερική μου ηλικία δεν το επιτρέπει ακόμη.

Θα συνεχίσω λοιπόν να μη σχεδιάζω, όπως έκανα πάντα, και η ζωή θα φέρει αυτά που επιφυλάσσει.

Διαβάστε επίσης

Μια συνάντηση με την Ιστορία και τη νεανική θεατρική δημιουργία στη Μήλο

Πασχάλης Τερζής: H σπάνια δημόσια εμφάνιση του τραγουδιστή με μπαστούνι

Οι Μέλισσες αγριεύουν τις νύχτες: Τα αγαπημένα τραγούδια της σειράς «Άγριες Μέλισσες» έρχονται στο CT Garden festival

Δημητρα Ζαρκου

Recent Posts

Ουγγαρία: Αλυσοδεμένη στο δικαστήριο η 38χρονη Ιταλίδα δασκάλα που επιτέθηκε σε νεοναζί

Απέρριψε η ουγγρική δικαιοσύνη την μετατροπή της προφυλάκισης  σε κατ' οίκον περιορισμό για την Ιλάρια…

2 ώρες ago

Αλέκα Ζωγράφου: Η συγγραφέας επανέρχεται με το νέο βιβλίο “Μαυροδάφνη”

Τα όνειρά του ήταν καμωμένα από χώμα και αμπέλι και, λίγο μετά την άφιξή του…

2 ώρες ago

Το Infowoman σάς καλεί σε εθελοντική αιμοδοσία με δράσεις για τα παιδιά (30/03)

Oι ανάγκες για αίμα δεν τελειώνουν ποτέ. Κάθε στιγμή, κάπου γύρω μας, υπάρχει κάποιος που…

2 ώρες ago

«Άλλα για τον Γλάρο δε γνωρίζω» στο Ρεκτιφιέ

Η παράσταση της Φένιας Προβελεγγίου, «Άλλα για τον Γλάρο δε γνωρίζω», είναι εμπνευσμένη από την…

2 ώρες ago

Μαλλιά πιο λεία και δυνατά σε 10 δευτερόλεπτα!

Η Aveda, με υπερηφάνεια παρουσιάζει, τη νέα προσθήκη στη σειρά Botanical Repair™ με την επανορθωτική…

4 ώρες ago

Ο Χρήστος Λιακόπουλος στο Infowoman: «Ο μεγαλύτερος δυνάστης μας είναι ο ίδιος μας ο εαυτός»

Αποτελεί μία από τις παραστάσεις που έχει αγαπηθεί ιδιαιτέρως από το κοινό και για αυτό…

4 ώρες ago