Αρχική > ποδηλατοβόλτα > Μια ιστορία για τη ζωή που γλιστρά από τα χέρια μας, χωρίς μιλιά

Μια ιστορία για τη ζωή που γλιστρά από τα χέρια μας, χωρίς μιλιά

Από

18 Φεβρουαρίου 2020

Μία νέα παραγωγή βασισμένη στο πρωτότυπο έργο της Άλκηστης Ηλιάδη με τίτλο «Ψ.» θα παρουσιαστεί στις αρχές Μαρτίου στο Θέατρο Από Κοινού.

Το «Ψ.» είναι μία γλυκόπικρη εξομολόγηση με καυστικό χιούμορ. Μία βουτιά προς τα μέσα, αναζητώντας την προσωπική ευθύνη ως καταλύτη για την απελευθέρωση από τους δαίμονές μας.

Οι ήρωες αναμετρώνται με τους φόβους, τις εξουσιαστικές φιγούρες και τις καταπιεστικές συμβάσεις που μας κλειδώνουν στη «ντουλάπα». Μέσα από τη σχέση τους, το έργο ερευνά τα όρια της δυαδικότητας. Πόσα πρόσωπα έχουν οι σχέσεις; Οι ήρωες ανατρέχουν στο παρελθόν, αναπολούν αστείες μέρες και αντιμετωπίζουν τα τραύματα, σηκώνοντας τα «χαλιά».

Εμείς μιλήσαμε με την Άλκηστη Ηλιάδη στην προσπάθειά μας να αποκρυπτογραφήσουμε το έργο αυτό…

Καταρχάς… συστηθείτε μας…

Άλκηστη Ηλιάδη. Γεννήθηκα έναν Ιούλιο. Η μαμά μου με φώναζε «Ηρακλάκι», χάρη στη σωματική μου δύναμη ως μωρού. Της χρωστώ, εκτός από τα πάντα, τα πρώτα βήματα στη ζωή και στην έκφραση, αλλά και τις ελεύθερες αναπνοές. Και να κυνηγάω τα όνειρά μου κόντρα στον καιρό. Αυτό το Ηρακλάκι αναπνέει, γράφει, ζει μέσα μου πάντα. Ακόμα και όταν δεν το αφουγκράζομαι, υπάρχει.

Σπούδασα Διεθνείς σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, με μεταπτυχιακή ειδίκευση στο περιβάλλον και υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση. Μιλάω αγγλικά, γερμανικά, τουρκικά και άπταιστα κορακίστικα. Έχω δίπλωμα αυτοκινήτου, αλλά δεν θα οδηγήσω ποτέ γιατί σέβομαι τους άλλους. Βασανίζω τους γύρω μου τραγουδώντας από τότε που με θυμούνται. Ξεκινώ τις επαγγελματικές μουσικές εμφανίσεις μου πριν 15 χρόνια και έκτοτε τραγουδώ ασταμάτητα (και ανεξέλεγκτα). Συμμετέχω σε πολλές μουσικοθεατρικές παραγωγές και αφιερώματα ως ερμηνεύτρια. Κατά τη θεατρική περίοδο 2015-2016 επιλέγομαι από τον Μουσικοσυνθέτη Δημήτρη Παπαδημητρίου μαζί με άλλους νέους ηθοποιούς και μουσικούς για να συμμετάσχω στη διασκευή του «Πλούτου» του Αριστοφάνη σε σκηνοθεσία Ανδρομάχης Μοτζολή (Θέατρο Τζένη Καρέζη). Τον ευγνωμονώ πάντα για αυτήν την αγκαλιά. Το 2018 αποφοιτώ με άριστα από τη Δραματική Σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου, όπου με είχε δεχθεί με αγάπη τρία χρόνια πριν ο ξεχωριστός Διευθυντής της Σταύρος Καραγιάννης και παράλληλα συμμετέχω σε επαγγελματικές μουσικοθεατρικές παραστάσεις. Το 2019 με σταθερό συνεργάτη, σύντροφο ζωής, αναπνοή μου, τον εξαιρετικό μουσικό Οδυσσέα Αποστολόπουλο παρουσιάζουμε στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν την μουσικοθεατρική παράσταση «Το γραμμόφωνο του κυρίου Άσοφου». Έκτοτε, πλάθουμε μαζί βήμα-βήμα το «Ψ.» που με ειλικρινή αγάπη και ενδιαφέρον αγκάλιασαν η Ελένη Γερασιμίδου, ο Αντώνης Ξένος και η Αγγελική Ξένου, δίνοντάς του το θεατρικό βήμα για να βγει στο φως από τις 3 Μαρτίου στο Θέατρο Από Κοινού.

Η εξωστρέφεια της μουσικής έκφρασης δεν μου έφτασε ποτέ. Ψηλάφιζα πάντα τις πιο σκοτεινές γωνιές της ψυχής, όπου κρύβεται κι ο μεγάλος μας πλούτος. Κι έτσι από την παιδική μου ηλικία γνωρίζομαι εκ του σύνεγγυς με το χαρτί και το μολύβι. Γράφω ασταμάτητα. Τα κλειδώνω όλα στο συρτάρι. Κι όταν τα ξαναδιαβάζω χρόνια μετά, προβάλλει μπροστά μου η «φωτογραφία» της ψυχής μου ανάγλυφη. Το βασικό μου όπλο απέναντι στο σκοτάδι είναι το χιούμορ. Κι ο αυτοσαρκασμός. Είναι ο μόνος τρόπος να βλέπουμε τον εαυτό μας στην πραγματική του διάσταση. Εν δυνάμει πλήρη.

Πώς προέκυψε το έργο αυτό;

Το Ψ. είναι παιδί της απελπισίας. αλλά κοιτάζει προς το φως.

Γεννήθηκε κυριολεκτικά την ώρα που…έβαζα σκούπα στο σαλόνι. Σε μια μέρα απογοήτευσης, που ξεχείλιζε από την ψυχή μου η ανάγκη να αναπνεύσω ελεύθερη. Την ιερή ώρα της… σκούπας γεννήθηκε αυτοσχεδιαστικά ο πρώτος μονόλογος της Ψουψούλας, χειμαρρώδης και…διεκδικητικός σε μια μέρα απόλυτης παραίτησης. Χάρις σε αυτόν, θυμήθηκα ότι το φως υπάρχει μέσα μας, αρκεί να το δούμε και να του επιτρέψουμε να μας λούσει. Ύστερα, αυτοσχεδιαστικά πάλι, ξεσκονίζοντας την ίδια μέρα, γεννήθηκε και το πρώτο τραγούδι. Το υπόλοιπο έργο ήταν μονόδρομος. Η Ψουψούλα έσφυζε από ζωή και δεν είχα δικαίωμα να τη φιμώνω άλλο. Έπρεπε να βγει στο φως.

Τι είναι το Ψ; Tι σημαίνει ο τίτλος του;

Το ψι είναι ένα διπλό σύμφωνο της γλώσσας μας. Ο ήχος του γεννιέται από το συνδυασμό δύο γραμμάτων, του πι και του σίγμα. Κανένα από τα δύο δεν ακούγεται το ίδιο όταν προφέρεται μόνο του. Το ψι δημιουργείται όταν τα δύο αυτά σύμφωνα ακουστούν αρμονικά μαζί.

Το δικό μας Ψ. είναι η αρμονία ανάμεσα στον Ψ. και την Ψουψούλα. Η ένωση των δύο, η ισορροπία τους, η συνύπαρξη των διαφορετικών, η δυαδικότητα που βρίσκει την καλύτερη έκφραση της στην αμοιβαία αποδοχή, στη σύμπλευση. Η αρμονία του Ψ. συνδέεται με τη συνέπεια προς τον εαυτό και την ψυχή μας. Συνέπεια σκοπών – λόγων – έργων.

Ψ. τελικά είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Της Ψυχής μας. Μα και ό,τι την βασανίζει. Κυρίως αυτό.

Πού πιστεύετε πως αγγίζει το σήμερα;

Το Ψ. είναι σύγχρονο έργο, γραμμένο το 2018. Ευελπιστεί, όμως, να είναι και διαχρονικό ως προς τις αξίες που πραγματεύεται. Σήμερα φαινομενικά ενθαρρύνεται η πολυφωνία και η διαφορετικότητα. Είμαστε, όμως, πραγματικά έτοιμοι να υπάρχουμε ως «διαφορετικοί» μεταξύ μας; Έχουν εξαφανιστεί πλήρως οι αγκυλώσεις του χτες για την επιβεβλημένη ομοιομορφία; Πώς αντιμετωπίζουμε το ψυχικό τραύμα, που προκύπτει από τις καταπιεστικές συμβάσεις και τις εξουσιαστικές φιγούρες που μας φιμώνουν; Πώς συμφιλιωνόμαστε με τον εαυτό μας; Πόσο τον αφουγκραζόμαστε, όταν οι γύρω φωνές μας αποξενώσουν από αυτόν; Στο δυτικό κόσμο έχουμε πλέον όλες τις ελευθερίες που χρειάζεται ο άνθρωπος για να αναπτυχθεί ανεμπόδιστος. Τις αξιοποιούμε όμως; Κι αν όχι, τι φταίει; Σε ποιο βαθμό οι «άλλοι» θέτουν τα εμπόδιά προς την αυτοεκπλήρωση μας; Ποια είναι, τελικά, η προσωπική μας ευθύνη στην αλλαγή;

Το Ψ. είναι ένα έργο αστείο μα και βίαιο. Κοιτάζει προς το φως, αλλά περνά πρώτα από το σκοτάδι. Όπως η ζωή μας, σε όποια εποχή και αν ξετυλίγεται.

Σκιαγραφήστε μας τους χαρακτήρες του…

Ψουψούλα Καθαρίζου – Παρκετέζα. Το καλύτερο φτερό στην πιάτσα. Βρωμίζει τα καθαρά και τα ξανακαθαρίζει. Μεγαλωμένη τη δεκαετία του ’90, ζει πολλές ζωές μέσα στη ντουλάπα της και παίζει ρόλους φωναχτά, αλλά έξω από αυτήν…σιωπή.

Ψ..Μυστήριος τύπος με πολλά πρόσωπα. Εμφανίζεται απρόσκλητος και ρωτάει ασταμάτητα.

Χάρης Χάρμας. Δάσκαλος. Αγαπά την ελευθερία, πιστεύει ότι από αυτήν ξεπηδούν τα θαύματα.

Λιλίκα Καλημέρη: μια «ιδιαίτερη» συμμαθήτρια. Κάνει καριέρα στα κρουασάν ανανά.

Εμφανίζονται και παρελαύνουν (σιωπηρά ή όχι) οι:

Αντιγόνη Μπλαμπλά

Γιαννάκης Ντάρντανος

Μάκης Κουβάς

Σουλτάνα Μπουφέ

Δημοσθένης Τενεκές

Ο Παταπούφας

Οι Πρωταθλητές κουτσού

Μια ντουλάπα

Ένας Όρι – Μια Μαντλέν

Μια στρουθοκάμηλος, ένας παπαγάλος κι ένας ελέφαντας

Και πολλοί πολλοί άλλοι

«Μην περιμένεις κανέναν να σε βγάλει απ’ την ντουλάπα. Μίλα κι ασ’ τα θαύματα να κάνουν φασαρία», είναι το μότο της παράστασης – όπως βλέπουμε στο Δελτίο Τύπου. Μας το εξηγείτε;

Η σιωπή και η ανοχή είναι μάστιγα για την ψυχή. Κρυβόμαστε από τους άλλους μα, κυρίως, από τον εαυτό μας. Εθελοτυφλούμε, περιμένοντας λύσεις ως μάννα εξ ουρανού. Κάνουμε αντιπερισπασμό στον εαυτό μας, αρνούμενοι να αγκαλιάσουμε τις αδυναμίες μας και να βγούμε στο φως, πριν μας καταπιεί το σκοτάδι. Στον αντίποδα, κατηγορούμε τους άλλους για τις ανεπάρκειες ή τις αποτυχίες μας. Όμως η ευθύνη να βγούμε από τη ντουλάπα των εγκρατήσεων, των φόβων, των δεσμών είναι δική μας. Η δύναμη είναι μέσα μας. Εκεί πρέπει να την αναζητούμε. Να επιτρέψουμε στη μέσα μας φωνή να αρθρωθεί ελεύθερα και άφοβα. Τότε γίνονται τα θαύματα. Όταν μιλήσουμε ανοιχτά για τα τραύματα.

Γράφετε, σκηνοθετείτε, πρωταγωνιστείτε… Ποιες από τις τρεις ιδιότητες προτιμάτε;

Όλες είναι εκφάνσεις της ίδιας τέχνης. Συνιστώσες της δημιουργικής ζύμωσης, που συνθέτουν την προσωπική καλλιτεχνική έκφραση μας. Δεν θα μπορούσα να διαλέξω εύκολα. Η σύνθεση των τριών ενέχει μια τρομερή πρόκληση. Αν και συγκεντρώνεις πολλές ιδιότητες, να μάθεις μέσα από αυτές κυρίως να μοιράζεσαι. Το θέατρο είναι σύμπραξη, συμπόρευση, επικοινωνία. Φέρεις ένα υλικό, που συναντά τα υλικά των άλλων. Και αυτό είναι μαγικό. Φορώντας διαφορετικά «καπέλα» μαθαίνεις να βλέπεις μέσα από τα μάτια των άλλων και αυτό είναι θαυμαστός πλούτος για τον καλλιτέχνη. Βαθαίνει την κατανόηση και την ερμηνεία του, τα εκφραστικά του εργαλεία, τις προσλαμβάνουσές του. Η ενασχόληση μου με αυτές τις πτυχές της παράστασης έχει για μένα εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Συνειδητοποιώ τις αδυναμίες μου, μαθαίνω να αφουγκράζομαι τους συνεργάτες μου, να ασκούμαι στην ανταλλαγή, στο μοίρασμα. Οι ιδιότητες από μόνες τους δεν υποδηλώνουν ικανότητα. Η ομάδα κάνει τα θαύματα.

Ως ηθοποιός, λατρεύω την αμεσότητα της τέχνης αυτής. Την επιδραστικότητα που μπορεί να έχει συμπυκνωμένα πάνω στην ανθρώπινη ψυχή. Ζεις τόσες ζωές μέσα σε λίγη ώρα. Ανεκτίμητο.

Στη σκηνοθεσία έχω την τύχη να συμπλέω με την διεισδυτική και με πολύ ευαίσθητη οπτική της Νάγιας Μητσάκου και με την πολύτιμη κινησιολογική καθοδήγηση της εμπνευσμένης Πηνελόπης Μωρούτ. Ως ηθοποιοί εξελισσόμαστε, παρακολουθώντας τους συναδέλφους μας να παίζουν. Μαθαίνουμε από αυτούς αδιάκοπα. Αυτή η πηγή είναι ανεξάντλητη, όσο και οι συμ-παίκτες μας. Και εδώ η συνύπαρξή μου με τον εξαιρετικά ταλαντούχο και πλούσιο σκηνικά και ψυχικά Άρι Λεοντόπουλο είναι πραγματικά ευλογία.

Η συγγραφή, η πρωτογενής δημιουργία πηγάζει από την επιθυμία να αποτυπώσεις την ψυχή και τις σκέψεις σου με τρόπο διαχρονικό. Και μελλοντικά η πρωτότυπη δημιουργία να διευρύνει τα όριά της σε κάθε νέα ανάγνωση, να ανανεώνεται χάρις σε άλλους καλλιτέχνες, αντλώντας ζωή και από τις δικές τους εμπειρίες. Έτσι το έργο μεγεθύνεται. Εκτός του κειμένου, πρωτότυποι είναι και οι στίχοι και η μουσική, στην οποία θα σταθώ ιδιαίτερα. Οι συνθέσεις είναι όλες εμπνευσμένες από το έργο και τη διάρθρωσή του. Κάθε μουσικό ιντερμέδιο που συνέθεσε και ενορχήστρωσε πρωτότυπα ο πολυτάλαντος Οδυσσέας Αποστολόπουλος, με την ιδιαίτερα εκφραστική συνδρομή του Νίκου Αρβανίτη και του Μιχάλη Καραγιάννη στις κιθάρες δεν συμπληρώνουν απλά το έργο. Του δίνουν τη μουσική του φωνή, εργαλείο διείσδυσης στις ψυχές των θεατών.

Πόσο εύκολο είναι ένας νέος καλλιτέχνης να επιπλεύσει στο σύγχρονο θεατρικό τοπίο;

Εάν θέλει να είναι συνεπής με τον εαυτό του, τις αξίες του, την αισθητική και την οπτική του για την τέχνη, θα έλεγα ότι είναι εξαιρετικά απαιτητικό. Αλλά δεν είναι μόνο η παρουσία μας στο καλλιτεχνικό τοπίο που αποδεικνύει ότι επιβιώνουμε. Πολλές φορές, η απουσία μας από αυτό μπορεί είναι πιο ηχηρή. Έχουμε ευθύνη ως δημιουργοί να μην αναπαράγουμε αυτά που αποτελούν αγκυλώσεις για την τέχνη μας. Όταν έρθει η ώρα να μιλήσουμε, πρέπει να έχουμε κάτι ιδιαίτερο να πούμε. Κάτι επιδραστικό για την κοινωνία μας, για τις ψυχές των ανθρώπων, κάτι που να έχει τελικά κάτι να πει. Να μην αναλωνόμαστε στην αυτοεκπλήρωση των φιλοδοξιών μας. Να είμαστε ουσιαστικοί. Και κάποιες φορές πρέπει να απέχουμε, μέχρι να πυκνώσει μέσα μας η ανάγκη να μιλήσουμε. Όπως λέει ο Ψ. στο έργο μας, «για όλους υπάρχει χώρος, αν τον διεκδικήσεις.». Αρκεί να έχεις πραγματικά σκεφτεί τι να τον κάνεις, όχι μόνο για σένα μα και για τους άλλους. Το θέατρο είναι ένα εξαίσιο πεδίο άσκησης στο «μοίρασμα». Πρέπει να μοιραζόμαστε. Τις ευκαιρίες. Τις σκέψεις. Τις επιλογές. Να ανοίγουμε πόρτες στους άλλους. Και να τους βάζουμε εμπόδια μόνο αν είμαστε αποφασισμένοι να τους βοηθήσουμε να τα υπερβούμε μαζί. Μαζί γίνονται τα θαύματα. Και μαζί σημαίνει μοίρασμα.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Κείμενο: Άλκηστη Ηλιάδη

Σκηνοθεσία: Άλκηστη Ηλιάδη – Νάγια Μητσάκου

Σκηνογραφική|Ενδυματολογική επιμέλεια: Πηνελόπη Μωρούτ

Σχεδιασμός φωτισμού: Madamoni Project

Κινησιολογία – Χορός: Πηνελόπη Μωρούτ

Πρωτότυπη μουσική & ενορχήστρωση : Οδυσσέας Αποστολόπουλος

Στίχοι: Άλκηστη Ηλιάδη

Σχεδιασμός υλικών|γραφιστική επιμέλεια: Γιώργος Εικοσιπεντάκης

Artwork: Δήμητρα Αποστολοπούλου

Ειδικές κατασκευές: Χρήστος Αποστολόπουλος | Αναστασία Κουρή

Φωτογραφία – Video: Δώρα Δημητρίου