Η Φάνια Νταλιάνη στο Infowoman: “Είναι πραγματικά πολύ απλό να καταλάβεις αν θέλει ο άλλος ή όχι. Όλα τα άλλα είναι δικαιολογίες”

Συναίνεση: Η συγκατάθεση κάποιου σε κάτι, το να επιτρέπει να συμβεί κάτι.

Συνώνυμα: συγκατάνευση, αποδοχή.

Αντίθετα: άρνηση, απόρριψη.

Ποιος είναι ο δικός σας ορισμός για τη συναίνεση;

Το Θέατρο Μοντέρνοι Καιροί παρουσιάζει από την Παρασκευή 5 Νοεμβρίου και για 40 μόνο παραστάσεις το επίκαιρο όσο ποτέ έργο της Νίνα Ρέιν «Συναίνεση» σε σκηνοθεσία Φάνιας Νταλιάνη.

Με αφορμή την παράσταση μιλήσαμε με τη σκηνοθέτιδα Φάνια Νταλιάνη για τη συναίνεση, το κίνημα #MeToo στην Ελλάδα, τις καταγγελίες στον καλλιτεχνικό χώρο αλλά και γενικότερα πώς μπορεί ένα θύμα να βρει τη δικαίωση όταν ακόμα υπάρχουν φωνές που λένε… “τα ήθελε”!

1) Το έργο αυτό είχατε επιλέξει να το ανεβάσετε πριν ξεκινήσει το κίνημα #MeToo στην Ελλάδα; Ή οι καταγγελίες στον χώρο του θεάτρου σας έκαναν να αποφασίσετε να ανεβάσετε τη συγκεκριμένη παράσταση;

Το έργο το πρωτοδιάβασα στα τέλη του 2019. Δηλαδή πριν ξεκινήσει το #metoo στην Ελλάδα. Όταν το διάβασα με μάγεψε… Το σκεφτόμουνα τις επόμενες μέρες, δεν μπορούσα να το βγάλω από το μυαλό μου. Και λέω: Αν η ανάγνωση του κειμένου με επηρέασε τόσο φαντάσου τι μπορεί να γίνει με μία παράσταση. Έτσι αποφάσισα να το ανεβάσω. Πριν προλάβω όμως να ξεκινήσω πρόβες, πριν προλάβω καν να μιλήσω με όλους τους συνεργάτες, μας βρήκε η πρώτη καραντίνα. Και κάπου εκεί άρχισε να δημιουργείται το #metoo. Ένα θέμα που είναι διαχρονικά σημαντικό ήρθε ακόμα περισσότερο στην επικαιρότητα. Οπότε, δεν είναι οι καταγγελίες στο χώρο του θεάτρου που με έκαναν να επιλέξω το συγκεκριμένο έργο, όμως μου έδωσαν μεγαλύτερη ώθηση.

2) Οι θύτες επικαλούνται ως υπερασπιστική γραμμή τη “συναίνεση”. Πώς μπορεί το θύμα να βρει τη δικαίωσή του και να λάμψει η αλήθεια, όταν ακόμα και στην κοινωνία υπάρχουν φωνές που λένε “τα ήθελε”;

Είναι πολύ δύσκολο. Για την ακρίβεια, δεν μπορώ να διανοηθώ πόσο δύσκολο μπορεί να είναι. Γι’ αυτό και είναι υποχρέωσή μας να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να πάψουνε αυτές οι φωνές.

3) Πότε υπάρχει συναίνεση; Ποιες συνθήκες την προσδιορίζουν και την οριοθετούν;

Εδώ νομίζω το έχουμε παρακάνει με την ανάλυση. Κι έτσι δίνουμε πάτημα και σε αυτούς που λένε: «Δεν το κατάλαβα, δεν ήταν σαφές» ή «Δε θα μπορούμε ούτε να φλερτάρουμε». Είναι πραγματικά πολύ απλό να καταλάβεις αν θέλει ο άλλος ή όχι. Όλα τα άλλα είναι δικαιολογίες.

Φάνια Νταλιάνη: Το θύμα φοβάται ότι θα διασυρθεί

4) Η κατηγορία της “συναίνεσης” πιστεύετε πως λειτουργεί αποτρεπτικά κι ενδεχομένως άλλα θύματα που θέλουν να μιλήσουν να σωπαίνουν για το λόγο αυτό;

Δυστυχώς δεν είναι μόνο η κατηγορία της «συναίνεσης». Παίρνει μεγάλες διαστάσεις, μπαίνουν στο μικροσκόπιο η προσωπικότητα του θύματος, το ντύσιμο, οι προσωπικές επιλογές, το επάγγελμα, ο σεξουαλικός προσανατολισμός… Όλα γίνονται αντικείμενα σχολιασμού εντός και εκτός δικαστικής αίθουσας. Το θύμα φοβάται ότι θα διασυρθεί εντελώς. Αυτό σίγουρα είναι αποτρεπτικό στοιχείο. Πράγμα που σχολιάζεται και παρουσιάζεται ιδιαιτέρως και στο έργο.

5) Η “συναίνεση” γενικότερα ως όρος στη ζωή μας έχει αρνητικό πρόσημο;

Όχι δε θα το έλεγα… Βρίσκω ότι δεν έχει πρόσημο. Θα έλεγα ότι είναι παραμελημένος όρος. Θα έπρεπε να μας απασχολήσει λίγο περισσότερο. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε κι εμείς με την παράστασή μας. Θα θέλαμε να δώσουμε στο θεατή μια αφορμή για σκέψη… Για την έναρξη μιας συζήτησης… πάνω στο ζήτημα.

6) Πιστεύετε ότι θα έπρεπε να υπάρχει ως θέμα σε ένα υποτιθέμενο μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία; Είναι θέμα που αφορά το σχολείο μαζί με την οικογένεια;

Φυσικά, τέτοια θέματα πρέπει να συζητιούνται. Οι γονείς συχνά τα αποφεύγουν και το σχολείο αντί να συμπληρώσει το κενό, τα αποφεύγει κι αυτό.

7) Πείτε μας λίγα λόγια για το νέο χώρο που στεγάζονται από φέτος οι Μοντέρνοι Καιροί

Το 2006 ιδρύθηκε από τον Κώστα Νταλιάνη και την Εβίτα Παπασπύρου η σχολή Μοντέρνοι Καιροί που λειτουργούσε όλα αυτά τα χρόνια σε έναν άλλο χώρο στον Κεραμεικό. Πέρσι αναγκαστήκαμε να μετακομίσουμε. Πράγμα που μας φαινότανε βουνό διότι και η εύρεση χώρου αλλά και οι περισσότερες εργασίες έγιναν εν μέσω καραντίνας. Όμως το αποτέλεσμα μας δικαίωσε και βιώσαμε στο απόλυτο το «κάθε εμπόδιο για καλό». Τώρα εκτός από τη σχολή έχουμε και ένα πλήρως εξοπλισμένο, ολοκαίνουριο θέατρο. Το θέατρο και η σχολή είναι πλήρως προσβάσιμα για όλους, κάτι σημαντικό και δυστυχώς σπάνιο στις μέρες μας. Ανυπομονούμε να ξεκινήσουμε!

8) Ποια είναι η δική σας άποψη για τα μέτρα για τον κορονοϊό και τα θέατρα και τον διαχωρισμό των θεατών σε εμβολιασμένους και μη;

Το μόνο που μπορώ να πω είναι τι επιλέξαμε να κάνουμε στη πράξη. Επιλέξαμε να παίζουμε δύο μέρες την εβδομάδα ως covid free χώρος (αμιγώς για εμβολιασμένους) και την Κυριακή να λειτουργούμε ως μεικτός χώρος (είτε με rapid test είτε με πιστοποιητικό εμβολιασμό) και φυσικά με μειωμένη πληρότητα όπως προβλέπεται. Έτσι δεν αποκλείουμε κανέναν θεατή και μπορεί ο καθένας να επιλέξει πότε νιώθει καλύτερα να έρθει. Είμαι πολύ χαρούμενη που ανοίξανε τα θέατρα και πρέπει να εφαρμόζουμε τα μέτρα προκειμένου να παραμείνουν ανοιχτά.