“Φονικό στα σκοτεινά”: Κριτική της παράστασης από την Κατερίνα Βαρδακαστάνη

Γράφει η Κατερίνα Βαρδακαστάνη

Είδαμε την παράσταση «Φονικό στα σκοτεινά» του Torben Betts σε σκηνοθεσία Αλέξιου Κοτσώρη στο θέατρο Αγγέλων Βήμα. Ένα μεταφυσικό θρίλερ που κρατά σε αγωνία τον θεατή μέχρι την τελευταία στιγμή.

Το έργο

Το θεατρικό έργο «Φονικό στα σκοτεινά» του Torben Betts, παρουσιάζεται πρώτη φορά στην Ελλάδα, σε μετάφραση Μαργαρίτας Δαλαμάγκα- Καλογήρου, η οποία έχει και την επιλογή του δραματολογίου στο θέατρο Αγγέλων Βήμα. Η φετινή θεματική «Περί μυστηρίων και πνευμάτων», μάς συστήνει ένα εξαιρετικά σύγχρονο έργο, που για πρώτη φορά παίζεται εκτός της χώρας που γράφτηκε, την Αγγλία. Πρόκειται για μια εντελώς καινούρια πρόταση γραφής. Ο συγγραφέας δημιουργεί μέσα από ρεαλιστικές και απλές συνθήκες, μια μεταφυσική περιπέτεια, όπου κυριαρχούν οι ανατροπές, η αγωνία και το σασπένς . Το παζλ της υπόθεσης ολοκληρώνεται τα τελευταία λεπτά της παράστασης κι αυτό κάνει το έργο ευφυέστατο και μοναδικό.

Η υπόθεση του έργου

Η υπόθεση του έργου «Φονικό στα σκοτεινά», διαδραματίζεται το βράδυ της Παραμονής της Πρωτοχρονιάς. Έξι άνθρωποι αναγκάζονται να συνυπάρξουν σε ένα σπίτι κάπου στην ύπαιθρο, στη μέση του πουθενά, καθώς το αυτοκίνητό τους έχει χαλάσει. Η νύχτα και το σκοτάδι που φέρνει μαζί της, μας οδηγεί στο σκότος της ψυχής των ηρώων. Αλλά η αλήθεια δεν είναι εκεί. Οι ήρωες μέσα σ΄ αυτήν τη νύχτα θα συναντήσουν, εκτός από την δική τους σκοτεινή αλήθεια, μια άλλη αλήθεια απόκοσμη και μεταφυσική. Τίποτα δεν μας προοικονομεί, αν οι σκιές και τα φαντάσματα που τους κατατρέχουν, είναι δημιουργήματα του σπιτιού ή του δικού τους ένοχου παρελθόντος. Οι ήρωες μέχρι τέλους, αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα μέσα σ αυτό το περιβάλλον, που γεννά συνεχώς σκοτάδι.

Η παράσταση

Η παράσταση «Φονικό στα σκοτεινά» μάς συστήνει τον συγγραφέα Torben Betts, που ανοίγει καινούριους δρόμους στον κόσμο των έργων φαντασίας και μυστηρίου. Ο πρωτότυπος τίτλος του έργου «Murder in the Dark», που εύστοχα η Μαργαρίτα Δαλαμάγκα- Καλογήρου, το απέδωσε «Φονικό στα σκοτεινά», μας προϊδεάζει πως πρόκειται για μια ιστορία με μυστήριο και δράση. Όλοι στον τίτλο του έργου προσέχουν το «φονικό» που κυριαρχεί. Μέχρι το τέλος της παράστασης, αριστοτεχνικά, ο συγγραφέας δεν μάς το έχει δώσει. Αντιθέτως, μάς δίνει σ’ όλο το έργο τα σκοτάδια. Και δεν πρόκειται για τα σκοτάδια της εξοχικής κατοικίας που διαδραματίζεται η ιστορία. Με χιτσκοκικό μεγεθυντικό φακό ψυχογραφεί τους ήρωές του με κάθε λεπτομέρεια. Οι σχέσεις τους, τα κίνητρά τους, οι σκέψεις τους οι απόκρυφες, οι επιθυμίες τους, τα λάθη τους, οι προσδοκίες τους, οι ματαιώσεις τους, όλα μπροστά μας, στοιχεία της υπόθεσης, αλλά φονικό δεν υπάρχει. Η παρουσία των φαντασμάτων και των απόκοσμων μορφών, μάς εντείνει ακόμα πιο πολύ την αγωνία μας, για τι πρόκειται να συμβεί. Αγωνία, μέχρι την τελευταία στιγμή και σκοτάδια. Ο συγγραφέας, μας κρατάει από το χέρι και μάς οδηγεί μέσα στο «σκότος» της ψυχής των ηρώων.

Η σκηνοθεσία του Αλέξιου Κοτσώρη δημιουργεί όλη τη διαδρομή αγωνίας του έργου και με λιτούς τρόπους αφήνει τις καταστάσεις των ηρώων να μας παρουσιαστούν. Με έντονη την ατμόσφαιρα ενός φιλμ νουάρ, τα ρεαλιστικά σκηνικά της Νόνας Σούντη και τα κοστούμια της Nora Ponti υπογραμμίζουν τις καταστάσεις και τους ήρωες. Οι φωτισμοί του Γιώργου Αγιαννίτη, σε αντίθεση με τον πραγματικό κόσμο της σκηνής, δίνουν στην παράσταση το μεταφυσικό στοιχείο που λειτουργεί ακόμα πιο έντονα με τα ηχοτοπία αγωνίας του Φάνη Κακοσαίου.

Βοηθός σκηνοθέτη ο Γιάννης Ζερβός. Το καστ εξαιρετικών ηθοποιών επί σκηνής, ολοκληρώνει την εξαιρετική απόδοση του έργου. Οι ερμηνείες όλων των ηθοποιών μας δίνουν έντονες καταστάσεις και συναισθήματα . Η Θέμις Γκέκου μας κερδίζει με τον αυθορμητισμό της , η Ειρήνη Δερμιτζάκη με τον δυναμισμό της, ο Γιάννης Ζερβός με τον εκρηκτικό χαρακτήρα του, η Αθηνά Μαυρομάτη με τη διφορούμενη στωικότητα της, Ο Νίκος Παντελίδης με τις «εκκωφαντικές» σιωπές του και ο Αλέξιος Κοτσώρης με την θλίψη του, είναι μερικά μόνο από τα συναισθήματα που μας δημιουργούνται κατά την διάρκεια της παράστασης.

Όλοι οι χαρακτήρες είναι καλοσχηματισμένοι και καθαροί. Οι ερμηνείες των ηθοποιών, με την καθοδήγηση

του σκηνοθέτη, μετατρέπουν το έργο από μεταφυσικό θρίλερ σε ψυχολογικό δράμα, κι όχι τυχαία. Ο συγγραφέας μετατοπίζει την δράση στον εσωτερικό κόσμο των ηρώων, ώστε να δημιουργήσει το πέρασμα στον μεταφυσικό κόσμο των πνευμάτων. Η σκηνοθεσία του Αλέξιου Κοτσώρη έχει την πνευματικότητα και τον φιλοσοφικό στοχασμό του συγγραφέα. Ως μετρ του είδους, μας οδηγεί το βλέμμα στην ψυχολογική κατάσταση των ηρώων. Μάς συστήνει ανθρώπους της διπλανής πόρτας, μάς δίνει όλα τα κίνητρα που θα μπορούσαν να τους απαλλάξουν σε ένα δικαστήριο, δίχως να προδίδει στο ελάχιστο την μεγάλη ανατροπή της τελευταίας πράξης.

Το έργο «Φονικό στα σκοτεινά» θα μπορούσε να είναι ένα δράμα ή μια μαύρη κωμωδία «αναπάντεχων και μεταφυσικών συμβάντων», όπως το χαρακτηρίζει και ο Torben Betts. Δολοφόνος στα σκοτεινά είναι ο καθένας που έχει μέσα του το σκοτάδι. Το σκότος της ψυχής το έχουν όσοι δεν φρόντισαν για αυτήν. Όσοι οδήγησαν μόνοι τους τον εαυτόν τους στο μεταίχμιο της απόλυτης τιμωρίας των ψυχών. Όλοι οι μεγάλοι πολιτισμοί της ανθρωπότητας αναφέρονται, ψάχνουν, άλλες φορές ορίζουν το ανεξήγητο της ψυχής. Το έργο «Φονικό στα σκοτεινά» μας δείχνει τι χρώμα έχει η ψυχή στα σκοτάδια. Κι αυτό ανεβάζει την παράσταση στις πιο δυνατές παραστάσεις του φετινού χειμώνα.

Διαβάστε επίσης:

«Ο θάνατος του Μολιέρου»: Κριτική από την Κατερίνα Βαρδακαστάνη

«Η κίτρινη ταπετσαρία»: Κριτική της παράστασης από την Κατερίνα Βαρδακαστάνη