Σαν σήμερα, η Ελληνίδα απέκτησε το δικαίωμα να ψηφίζει σε βουλευτικές εκλογές

Το δικαίωμα της ψήφου σήμερα είναι αναφαίρετο και αφορά όλους τους πολίτες ενός δημοκρατικού κράτους. Βέβαια, με το πέρασμα των χρόνων η “αξία” της ψήφου τείνει προς τη φθορά και αρκετοί είναι εκείνοι οι πολίτες, οι οποίοι επιλέγουν την αποχή από την κάλπη σε ένδειξη διαμαρτυρίας ή αδιαφορίας για τα κατά καιρούς πολιτικά τεκταινόμενα.  

Και να σκεφτεί, λοιπόν, κανείς πως το δικαίωμα ψήφου, την οποία πολλοί “σνομπάρουν”, για τις γυναίκες ήταν για χρόνια ένας αγώνας κατάκτησης, ένα δικαίωμα δημοκρατικό που όμως σε μια ανδροκρατούμενη για πολλά χρόνια, ελληνική κοινωνία, δεν ήταν και αυτονόητο. Ήταν στις 11 Φεβρουαρίου 1934, όταν οι Ελληνίδες πήγαν για πρώτη φορά στις κάλπες για να ψηφίσουν στις δημοτικές εκλογές. Όσο για το δικαίωμα του εκλέγειν κι εκλέγεσθαι, έπρεπε να περάσουν αρκετά χρόνια ακόμη και συγκεκριμένα να φτάσουμε στον Φεβρουάριο του 1956 για να ασκήσει η Ελληνίδα για πρώτη φορά το εκλογικό της δικαίωμα σε εθνικές εκλογές! Σαν σήμερα, λοιπόν, η Ελληνίδα ψήφισε για πρώτη φορά, ενώ απέκτησε το δικαίωμα να εκλέγεται!

Δικαιώμα με όρους κι ένας αγώνας χρόνων

Στην Ευρώπη σε πολλές χώρες οι γυναίκες απέκτησαν από πολύ νωρίς δικαίωμα ψήφου. Για παράδειγμα, στη Φινλανδία οι γυναίκες ψήφισαν για πρώτη φορά σε βουλευτικές εκλογές το 1906, στη Νορβηγία το 1917, στη Γερμανία το 1919, στη Βρετανία το 1928, ενώ στη Γαλλία με μεγάλη επίσης καθυστέρηση, το 1945.

Στην Ελλάδα, το δικαίωμα του «εκλέγειν» για τις γυναίκες θεσπίστηκε το 1930 αλλά  δυστυχώς δεν αφορούσε όλες τις ελληνίδες. Για την ακρίβεια, μπορούσαν να ψηφίσουν μόνο όσες είχαν συμπληρώσει τα 30 έτη και είχαν τελειώσει τουλάχιστον το Δημοτικό. Προϋποθέσεις, που καταλαβαίνει κανείς πως ειδικά την εποχή εκείνη, περιόριζαν κατά πολύ των αριθμό των γυναικών ψηφοφόρων. 

Και για του λόγου το αληθές, στις δημοτικές εκλογές της 11ης Φεβρουαρίου 1934 (όπου πρώτη φορά οι Ελληνίδες άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα) στους  εκλογικούς καταλόγους της Αθήνας γράφτηκαν μόλις 2.655 κυρίες, από τις οποίες ψήφισαν τελικά μόνο 439.

Μάλιστα, η Μαρίκα Κοτοπούλη δεν ήθελε να ψηφίσει διότι  -όπως έλεγε- “ψήφο θέλουν μόνο όσες είναι άσχημες και όσες αποφεύγουν να κάνουν παιδιά”!

Για την ιστορία, στις δημοτικές εκείνες εκλογές, στην Αθήνα δήμαρχος αναδείχθηκε ο Κώστας Κοτζιάς.

Το δικαίωμα του “εκλέγειν” κι “εκλέγεσθαι”

Τα χρόνια περνούσαν και οι γυναίκες παρέμεναν “αποκλεισμένες” από το δικαίωμα ψήφου στις Εθνικές εκλογές. Μάλιστα, υπήρχε και μία παλαιότερη “εξήγηση” για το λόγο που μια γυναίκα δε μπορούσε να συμμετάσχει στις εκλογές. Και ο λόγος ήταν η… έμμηνος ρύση, δηλαδή η περίοδος! 

Και την “εξήγηση” αυτή είχε δώσει το 1928, η εφημερίδα «Νέα Ημέρα», όπου σε άρθρο της ανέφερε μεταξύ άλλων πως: «Παν θήλυ διατελεί εις ανισόρροπον και έξαλλον πνευματικήν κατάστασιν ωρισμένας ημέρας εκάστου μηνός…».

Μετά από αγώνες και διαμαρτυρίες και των φεμινιστικών κινημάτων, η Ελληνίδα κατάφερε να αποκτήσει την ίδια συνταγματική θέση με τον Έλληνα. Έτσι, στις 28 Μαΐου του 1952, απέκτησαν το δικαίωμα της ψήφου, αλλά τελικά δεν το άσκησαν στις επερχόμενες εκλογές του Νοεμβρίου, διότι… δεν είχαν ενημερωθεί οι εκλογικοί κατάλογοι!

Οι πρώτες κανονικές βουλευτικές εκλογές όπου πήραν μέρος οι γυναίκες όλης της ελληνικής επικράτειας, ήταν οι εθνικές του 1956, στις 19 Φεβρουαρίου, όπου ο Κωνσταντίνος Καραμανλής σχημάτισε κυβέρνηση με το κόμμα του, την ΕΡΕ.

Η πρώτη Ελληνίδα υπουργός και η πρώτη Ελληνίδα δήμαρχος

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, στην κυβέρνηση που σχημάτισε, συμπεριέλαβε και την εκλεγμένη Λίνα Τσαλδάρη, χήρα του ιστορικού αρχηγού του Λαϊκού Κόμματος, Παναγή Τσαλδάρη, στην οποία έδωσε το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας.

Το 1956, αποτελεί μια χρονιά – σταθμό για τις γυναίκες της Ελλάδας, μιας και την ίδια περίοδο αναδείχθηκε και η πρώτη γυναίκα δήμαρχος στην Κέρκυρα! Ο λόγος για τη Μαρία Δεσύλλα-Καποδίστρια, δισέγγονη του αδερφού του Ιωάννη Καποδίστρια και σύζυγος του κερκυραίου βιομήχανου και δημάρχου Σταμάτιου Δεσύλλα, η οποία βγήκε πανηγυρικά στις αναπληρωματικές εκλογές του νησιού.