Ένα ταξίδι στην ιστορία της ελληνικής μόδας τα τελευταία 200 χρόνια με την Αθηνά Ματίς

Η Αθηνά Ματίς ξεκίνησε την καριέρα της ως αρχιτεκτόνισσα, αλλά γρήγορα την κέρδισε η μόδα και στη συνέχεια η σκηνογραφία, η ενδυματολογία, το design και τα περιοδικά. Τα περιοδικά, όπου διέπρεψε, έχασαν τη λάμψη τους, οδεύοντας στο τέλος τους και η Αθηνά βρέθηκε σε αδιέξοδο. Όχι για πολύ όμως. Οι γνώσεις της, οι σπουδές της, το μεράκι της την οδήγησαν στην πρωτοτυπία συνδυάζοντάς τη με την πρωτοπορία. Παντρεύοντας τη μόδα, το design, την τέχνη, τη γεύση, τον πολιτισμό, δημιουργεί τα Plan B Trends. «Ζωντανά» διαδραστικά περιοδικά, όπου ο θεατής, ζωντανά ή στο διαδίκτυο, έρχεται σε επαφή με τις τάσεις, έχοντας τη δυνατότητα στο μέλλον να τις αναγνωρίσει και να τις υιοθετήσει πιο εύκολα και πιο γρήγορα.

Σήμερα, μαζί με την Αθηνά Ματίς, που γνωρίζει όσο λίγοι την ιστορία της μόδας και του design στην Ελλάδα, κάνουμε ένα ταξίδι στην ιστορία και βλέπουμε πώς εξελίσσεται η αισθητική της Ελληνίδας από τα χρόνια της Επανάστασης μέχρι σήμερα.

Σχετικά άρθρα: Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα: Η πρώτη Ελληνίδα ζωγράφος γεννήθηκε το 1821 – Ντύθηκε άντρας και έφυγε στην Ιταλία

Ποια είναι η Ελληνίδα γυναίκα 200 χρόνια πριν και ποια η αισθητική της; Πόσο απέχει από τη γυναίκα του σήμερα; Υπάρχει κάτι που συνδέει τη σημερινή Ελληνίδα με τη γυναίκα των μέσων του 19ου αιώνα;

Η Ελληνίδα 200 χρόνια πριν είχε έντονες επιρροές από την Τουρκοκρατία.

Επιρροές πάσης φύσεως. Κοινωνικές, οικονομικές, ηθικές, ενδυματολογικές. Τόσο ισχυρές που άργησε πολύ να τις αποβάλει.

Με μικρές αναλαμπές από την Ελληνική Ιστορία.

Εδώ θα σταθώ στο «Ρουμλούκι» τον κεφαλόδεσμο της Ημαθία, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η περικεφαλαία που ο Μ. Αλέξανδρος αφιέρωσε στις γυναίκες φρουρούς της περιοχής στολισμένη με λουλούδια.

Σήμερα η Ελληνίδα είναι κομμάτι του διεθνούς zeitgeist και την διαφοροποιούν απλά κομμάτια που έχουν να κάνουν με τη Μεσογειακή ζώνη.

Δυστυχώς στην Μεσόγειο η επιρροή των τάσεων είναι πιο αργή σε σχέση με την Βόρεια Ευρώπη

Πότε έχουμε τα πρώτα δείγματα ότι η Ελληνίδα αρχίζει να ακολουθεί τις τάσεις της μόδας;

Από την εποχή της Αμαλίας. Η τότε βασίλισσα καθιέρωσε την στολή «Αμαλία» στις κοσμικές βραδιές με πολλές δυτικές επιρροές.

Μέχρι τότε το ενδυματολογικό λεξικό της Ελληνίδας είχε καθαρά Τούρκικα στοιχεία.

Εξαιρούνται φυσικά τα Επτάνησα που ήταν υπό Δυτική κατοχή.

Ποια η ενδυματολογική εξέλιξη των γυναικών που ανήκαν στην αστική τάξη, αλλά και στις υποβαθμισμένες λαϊκές συνοικίες και στα χωριά στις αρχές ίδρυσης του ελληνικού κράτους και μετέπειτα;

Οι γυναίκες της Αθήνας εξελίχθηκαν σύντομα. Οι αστές στα τέλη του 19ου αι. ακολούθησαν τη Δύση. Έγιναν Βικτωριανές, Gibson girls και ότι ακολούθησε την εξέλιξη της μόδας.

Στα χωριά η Τουρκοκρατία κράτησε γερά μέχρι το 30 τουλάχιστον. Οσο για τις λαικες συνοικίες, οι πρόσφυγες της Μ. Ασίας, με όλες τις δυσκολίες έφεραν έναν κοσμοπολίτικο αέρα κομψότητας. Κανείς δεν μπόρεσε να τους τον αφαιρέσει.

Ποιο είναι το χαρακτηριστικό που σηματοδοτεί τη μετάβαση στον επόμενο 20ο αιώνα;

Η σταδιακή κατάργηση του κορσέ. Με κορύφωση την δεκαετία 1910-20. Όλη η απελευθέρωση είχε να κάνει με τον κορσέ και το πόσο πιο πολύ χαλάρωνε.

Ποιοι είναι οι σταθμοί στην ιστορία της Ελληνικής μόδας;

• H μόδα στην Ελλάδα αρχίζει να έχει παρουσία με τον Αιγυπτιώτη Γιάννη Ντεσσέ.

Γεννημένος στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου τον Αύγουστο του 1904, ο σχεδιαστής μόδας Jean Dessès υπήρξε παγκοσμίως γνωστός για τις σημαντικές δημιουργίες του στον χώρο της υψηλής ραπτικής στις δεκαετίες ’40 -’60, ο «Βασιλιάς της Μουσελίνας», όπως δικαίως ονομάστηκε στην πορεία της καριέρας του. Οι δημιουργίες του ήταν κυρίως πτυχωτές τουαλέτες κατασκευασμένες από μουσελίνα και σιφόν, επηρεασμένες από τα αρχαία ελληνικά, ρωμαϊκά και αιγυπτιακά ενδύματα και τα ταξίδια του στον κόσμο, καθώς και ολοκέντητα φορέματα, σύνολα από φορέματα με εφαρμοστά σακάκια και αέρινες φούστες.. Στις σημαντικότερες και πλουσιότερες πελάτισσές του συγκαταλέγονται η τέως βασιλική οικογένεια, η Δούκισσα του Κεντ, η Τίνα Ωνάση, η Μαρία Κάλλας, η Marlène Dietrich, καθώς και οι Rita Hayworth, Maria Felix, Michelle Morgan, Martine Carol.

Από το 1955 ο Dessès σχεδιάζει για τη φίρμα Jean Dessès Diffusion και το 1956 ανοίγει τη δική του μπουτίκ στις “Galeries Lafayette”. Το 1955 ανοίγει στην Αθήνα σε συνεργασία με τον οίκο γουναρικών Σιστοβάρη τον «Οίκο Σιστοβάρη-Dessès».

Την πρώτη έκθεσή του στην Ελλάδα είχα την τιμή να επιμεληθώ με τον Γιάννη Τσεκλένη.

• Ο Γιάννης Τσεκλένης λοιπόν έκανε παγκόσμια γνωστή την Ελλάδα με τα μοναδικά Prints του.

• Ο Ντίμης Κρίτσας εργάστηκε στην Ν. Υόρκη 25 ολόκληρα χρόνια και υπήρξε ένας άλλος μεγάλος Έλληνας πρέσβης της μόδας.

• Στην Ελληνική αγορά αξίζει να σταθούμε στον Billy Bo στην δεκαετία του 80. Έδωσε άλλον αέρα στη μόδα.

• Τη σκυτάλη παίρνει η Σοφία Κοκοσαλάκη που βάζει την Ελλάδα και πάλι σε πρώτο πλάνο στην διεθνή μόδα.

• Και σήμερα θα σταθούμε στη Μαίρη Κατράντζου που χειρίζεται με μεγάλη επιδεξιότητα τη φόρμα αλλά και τα prints.

Ποιος ο ρόλος της μοδίστρας στην ανανέωση της γυναικείας γκαρνταρόμπας;

Χωρίς μοδίστρα δεν υπάρχει καν σχεδιαστής. Δεν υπάρχει υλοποίηση στο όραμα. Είναι σαν να έχουμε αρχιτέκτονα χωρίς χτίστη.

Ποιες είναι οι εμβληματικές Ελληνίδες της μόδας στην πορεία των 200 χρόνων;

Θα σταθώ στη Μαρία Κάλλας και μετά στη Μελίνα. Και στην Αμαλία Μεγαπάνου φυσικά (πρώην Καραμανλή)

Ποιοι σχεδιαστές αγάπησαν την Ελληνίδα, την επηρέασαν και δημιούργησαν γι’ αυτήν;

Όλοι οι σχεδιαστές αγαπούν την Ελληνίδα απλά θα σταθώ σε κάποιους σχεδιαστές με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που βοηθούν τον ελληνικό σωματότυπο που δεν έχει καμμιά σχέση με διεθνείς προδιαγραφές. Ο Dimitris Dassios σχεδιάζει με πολλές αναφορές στην Ελλάδα και μάλιστα για την διεθνή αγορά, ο Vassilis Zoulias αγαπάει τρελά την Ελληνίδα, η Rianna Kounou μισή Ελληνίδα με καριέρα στο Βερολίνο έχει φόρμες που ταιριάζουν στην Ελληνίδα , η Εριφύλλη Νικολοπούλου σέβεται το ελληνικό σώμα, ο Επιφάνιος Σκιαθίτης και πολλοί ακόμη…ενδεικτικά ανέφερα τους συγκεκριμένους.

Ο ρόλος και η επιρροή του κλασικού ελληνικού κινηματογράφου στο γυναικείο ντύσιμο της εποχής.

Ο Γιάννης Βούρος φυσικά έντυσε όλες τις stars του Ελληνικού Σινεμά και κατ’ επέκταση όλες της Ελληνίδες μέχρι το 70.

Ο Ελληνικός Κινηματογράφος έπαιξε τον ρόλο των σημερινών media σαφέστατα.

Από πού δέχεται επιρροές σήμερα η Ελληνίδα; Πώς υιοθετεί τις τάσεις;

H σημερινή Ελληνίδα δεν έχει βρει ακόμη την ταυτότητά της. Μπερδεύεται από τις εγχώριες celebrities της πίστας, που δεν έχουν ούτε ταυτότητα, ούτε ποιότητα.

Οι σχεδιαστές χάνονται στην φρενίτιδα της εγχώριας showbiz με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εμβαθύνουν σε ουσιαστική δημιουργία του στοιχείου που λέγεται προσωπική σφραγίδα.

Όταν χρησιμοποιούμε τα media πρέπει να μπορούμε να διακρίνουμε την ποιότητα και να φιλτράρουμε τι τελικά μας ταιριάζει. Και αυτό η Ελληνίδα δυσκολεύεται να το πετύχει.