Σοκαριστικά στοιχεία: Οι Ελληνίδες καπνίζουν αρειμανίως – Δεν σταματούν ούτε στην εγκυμοσύνη

Είναι γνωστό πως το κάπνισμα αποτελεί μια από τις πιο ισχυρές εξαρτήσεις του σύγχρονου ανθρώπου.

Η επιρροή της “γοητείας” του τσιγάρου

“Το τσιγάρο αποτέλεσε για δεκαετίες – και εξακολουθεί να είναι μέχρι τις μέρες μας – πηγή έμπνευσης σε πολλούς χώρους της δημιουργικής έκφρασης. Στη λογοτεχνία, στην ποίηση, τη μουσική, στη ζωγραφική και πολύ περισσότερο στον κινηματογράφο, το τσιγάρο αναγνωρίζεται ως μια συνηθισμένη πρακτική των δημιουργών, στην προσπάθειά τους να υποβάλουν, να μαγνητίσουν, να μεταδώσουν μια αίσθηση συγκεκριμένη, προσωπική ή και συλλογική”, μας λέει κ. Μιχάλης Τουμπής, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, Συντονιστής της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Προαγωγής της Υγείας της Ε.Π.Ε και Μέλος Δ.Σ. της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας.

Το τσιγάρο θα πάψει να αποτελεί συμπεριφορά και μέσο προσωπικής και δημιουργικής έκφρασης όταν η “περιρέουσα ατμόσφαιρα” αλλάξει.

Κόστος σε χρήμα- Κόστος σε ζωές

Σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Δημαρχείο Τρικάλων, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος (31 Μαΐου), η κα. Ιωάννα Μητρούσκα, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, Συντονίστρια της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Προαγωγής της Υγείας της Ε.Π.Ε και Διευθύντρια της Πνευμονολογικής Κλινικής του ΠΑ.Γ.Ν.Η., τόνισε ότι η πλήρης εφαρμογή όλων των αντικαπνιστικών μέτρων θα βελτιώσει την υγεία και την ευεξία του πληθυσμού και θα σώσει ζωές.

Ως προς τις επιπτώσεις της χρήσης του καπνού στην Ελλάδα, τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι στη χώρα μας καπνίζει το 37% των ενηλίκων, με περισσότερους από 15.000 ανθρώπους να πεθαίνουν κάθε χρόνο από νόσημα που σχετίζεται με το κάπνισμα ενώ ξοδεύονται 25-30 εκατ. ευρώ/έτος για τσιγάρα.

Δεν είναι μια κακή συνήθεια – Είναι εθισμός

Η αντιμετώπιση της νόσου του καπνίσματος αρχίζει με τη συνειδητοποίηση ότι δεν πρόκειται για μια κακή συνήθεια αλλά για μια κατάσταση εθισμού, την οποία μπορεί να αντιμετωπίσει χωρίς εξειδικευμένη βοήθεια μόνο το 3-5% των καπνιστών. Καίριο ρόλο κατέχει και η αλλαγή της στάσης απέναντι στο κάπνισμα όλων των επαγγελματιών της Υγείας.

Όλο και περισσότερο καπνίζουν οι Ελληνίδες – Δεν το κόβουν ούτε στην εγκυμοσύνη

Η κα. Παρασκευή Κατσαούνου, Επίκουρη Καθηγήτρια Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, Α’ Κλινική Εντατικής Θεραπείας, Γ.Ν.Α «Ο Ευαγγελισμός», Συντονίστρια της Ομάδας Λοιμώξεων της Ε.Π.Ε., τ. Πρόεδρος Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Ιατρικής Εκπαίδευσης της E.R.S & μέλος Ομάδας Ελέγχου του Καπνού της E.R.S, συμπλήρωσε ότι «Το κάπνισμα αποτελεί το πρώτο αίτιο θνησιμότητας που μπορεί να αποτραπεί παγκοσμίως. Το 50% των καπνιστών θα νοσήσουν από νόσημα σχετιζόμενο με το κάπνισμα. Τα χιλιάδες τοξικά και καρκινογόνα συστατικά του καπνού, αφού εισπνέονται, κυκλοφορούν με το αίμα και επηρεάζουν όλα τα συστήματα του οργανισμού μας. Ανάλογα με το γενετικό μας κώδικα και τις επιπρόσθετες αλληλεπιδράσεις με τη συνεχή χρήση, θα εμφανιστούν νοσήματα, με πρώτα σε συχνότητα αυτά του αναπνευστικού (ΧΑΠ, καρκίνος πνεύμονα, λοιμώξεις, επιδείνωση άσθματος) και στη συνέχεια του καρδιαγγειακού συστήματος (στεφανιαία νόσος, ΑΕΕ).

Οι γυναίκες αποτελούν μια ομάδα που τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι καπνίζει όλο και περισσότερο. Η απελευθέρωσή τους, εκτός από το φόρτο των εργασιών, προσέθεσε και επιπλέον φόρτο στην υγεία τους.

Σοκάρουν τα νούμερα

Συγκεκριμένα στην Ελλάδα, τα ποσοστά που αφορούν ηλικίες 18-34 είναι 37,7%, για τις ηλικίες 35-54 είναι 51,2% και για τις ηλικίες πάνω από 55 είναι 17,9%. Έτσι, ενώ τις παλαιότερες δεκαετίες νοσήματα, όπως ο καρκίνος του πνεύμονα, η ΧΑΠ και η στεφανιαία νόσος δεν αφορούσαν τις γυναίκες σε υψηλά ποσοστά και παρατηρούνταν κυρίως στις γυναίκες με συζύγους καπνιστές που εκτίθονταν σε παθητικό κάπνισμα, τώρα εμφανίζονται σε αυξανόμενα ποσοστά και στις γυναίκες.

Συγκεκριμένα, η ΧΑΠ ενώ αφορούσε το 4,8% των γυναικών στην Ελλάδα το 2004, το 2011 φαίνεται να είναι 10% δηλαδή να εξισώνεται με το ποσοστό των αντρών. Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο συχνότερος καρκίνος στους Έλληνες άντρες και ο δεύτερος σε συχνότητα πλέον καρκίνος στις γυναίκες.

Και στην εγκυμοσύνη

Μπορούμε, χαρακτηριστικά, να αναφέρουμε ότι το 36% των Ελληνίδων καπνίζουν στην αρχή της εγκυμοσύνης και μόνο 19% διακόπτουν, με μεγάλο ποσοστό από αυτές να υποτροπιάζει μετά το τοκετό και τη γαλουχία. Αυτό οφείλεται κυρίως στην πλημμελή ενημέρωση για τους κινδύνους που αυτό αποφέρει τόσο κατά την εγκυμοσύνη (Αποκόλληση πλακούντα, Καθυστερημένη ενδομήτρια ανάπτυξη, Αυτόματη αποβολή 1ου τριμήνου, Εμβρυïκή θνησιμότητα, Πρώιμη ρήξη υμένων, Πρώιμος τοκετός και Πρόδρομος πλακούντας) όσο και μετά τη γέννηση (Σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου των νεογνών, Επηρεασμένη γονιμότητα αρρένων τέκνων, ΣΔ, Παχυσαρκία, Υπέρταση, Nευροσυμπεριφορικές διαταραχές, Αναπνευστικά προβλήματα). Επιπρόσθετα, το κάπνισμα, μεταξύ των πολλών νοσημάτων που προκαλούνται ή επιδεινώνονται από αυτό, μειώνει τη γονιμότητα, επιταχύνει την οστεοπόρωση, αυξάνει τον κίνδυνο θρόμβωσης, καταστρέφει την ελαστικότητα του δέρματος προκαλώντας ρυτίδες και βλάπτει την υγεία των δοντιών.

Το κάπνισμα πριν τα 18, ολέθριο για την ίδια τη ζωή του καπνιστή

Η Ελλάδα έχει τη μεγαλύτερη συχνότητα ασθενών που πάσχουν από καρκίνο πνεύμονα σε ηλικίες κάτω των 45 ετών, από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γεγονός που αποδόθηκε στην συχνή έναρξη του καπνίσματος πριν τα 18 έτη. Κάθε χρόνο πεθαίνουν στη χώρα μας περισσότεροι από 7.000 άνθρωποι από καρκίνο πνεύμονα, 90% των οποίων είναι καπνιστές. Οι καπνιστές χάνουν τουλάχιστον μια δεκαετία προσδόκιμου ζωής, σε σύγκριση με εκείνους που δεν καπνίζουν ποτέ. Η διακοπή πριν από την ηλικία των 40 ετών μειώνει τον κίνδυνο θανάτου που συνδέεται με το συνεχιζόμενο κάπνισμα κατά περίπου 90%.

Ο καπνός υπάρχει στο χώρο ακόμα κι αν δεν τον μυρίζουμε

Η κα. Μάρθα Ανδρίτσου, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, Συντονίστρια της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Προαγωγής της Υγείας της Ε.Π.Ε και Επιστημονικός Συνεργάτης Α’ Κλινικής Εντατικής Θεραπείας, Γ.Ν.Α «Ο Ευαγγελισμός», αναφέρθηκε στο παθητικό κάπνισμα, τονίζοντας ότι «Οι βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος δεν περιορίζονται μόνο στον καπνιστή, αλλά και στα άτομα που εκτίθενται στον καπνό του όταν βρίσκονται σε κλειστό χώρο.

Ο καπνός του τσιγάρου είναι μια πολύ επικίνδυνη μορφή ατμοσφαιρικής ρύπανσης των εσωτερικών χώρων. Περιέχει πάνω από 7.000 χημικές ουσίες, 69 από τις οποίες είναι γνωστό ότι προκαλούν καρκίνο. Ο καπνός του τσιγάρου μπορεί να παραμένει στον αέρα έως και 5 ώρες. Ακόμα και αν δεν τον βλέπουμε ή δεν τον μυρίζουμε ο καπνός υπάρχει, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα, και άλλων μορφών καρκίνου καθώς και χρόνιων αναπνευστικών και καρδιαγγειακών νοσημάτων σε όσους εκτίθενται σε αυτόν.

165.000 παιδιά το χρόνο πεθαίνουν εξαιτίας του παθητικού καπνίσματος

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Π.Ο.Υ., κάθε χρόνο 600.000 άνθρωποι πεθαίνουν εξαιτίας του παθητικού καπνίσματος, εκ των οποίων 165.000 είναι παιδιά, τα οποία πεθαίνουν πριν την ηλικία των 5 ετών, από νοσήματα όπως: πνευμονία, άσθμα ή σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου. Ιδιαίτερα, καταστρέφονται οι ευαίσθητοι πνεύμονες των μικρών παιδιών που βρίσκονται σε ανάπτυξη. Επιπρόσθετα, οι εγκυμονούσες που εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα έχουν 20% περισσότερες πιθανότητες να γεννήσουν μωρά με πολύ μικρό σωματικό βάρος. Τέλος, έχει παρατηρηθεί ότι τα μωρά παθητικών καπνιστριών την περίοδο της εγκυμοσύνης εμφανίζουν μειωμένη πνευμονική ανάπτυξη και λειτουργία.

Δικαίωμα κάθε ατόμου ο καθαρός αέρας

Κάθε άτομο θα πρέπει να είναι σε θέση να αναπνέει αέρα χωρίς καπνό. Οι νόμοι απαγόρευσης του καπνίσματος προστατεύουν την υγεία των μη καπνιστών, είναι δημοφιλείς, δεν βλάπτουν την επιχειρήσεις και ενθαρρύνουν τους καπνιστές να σταματήσουν το κάπνισμα. Οι νόμοι απαγόρευσης του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους είναι χαρακτηριστικό των προηγμένων χωρών και κοινωνιών.»

Τρίκαλα, η πρώτη πόλη ελεύθερη καπνού

Σε αντίθεση με τα όσα απαισιόδοαξα αναφέραμε παραπάνω, αξίζει να τονίσουμε πως ο Δήμος Τρικκαίων αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση σε επίπεδο δημοτικό, περιφερειακό και εθνικό γιατί δεν “εφαρμόζει” τον αντικαπνιστικό νόμο κατά τρόπο νομικίστικο και αστυνομικό. Συστηματικά και ανθρώπινα αναγάγει το θέμα του μη καπνίσματος σε στοιχείο παιδείας, εκπαίδευσης και πολιτισμού. Παράλληλα, προσφέρει ενημέρωση, βοήθεια προς τους καπνιστές και δημιουργεί πολλούς χώρους ελεύθερους καπνού.»

Η αντικαπνιστική πρωτοβουλία του δήμου Τρικκαίων

Η κα. Σοφία Γιδά, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, αναφέρθηκε πιο συγκεκριμένα στο ζήτημα της εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου στην Ελλάδα και την αντικαπνιστική πρωτοβουλία που εφαρμόστηκε στο Δήμο Τρικκαίων:

«Στο Δήμο Τρικκαίων ξεκίνησε από το 2017 η υλοποίηση μιας σημαντικής πρωτοβουλίας με στόχο την ενημέρωση των πολιτών για τον αντικαπνιστικό νόμο και την εφαρμογή του στα Τρίκαλα.

Η δημοτική αρχή, σε συνεργασία με την Αστυνομική Διεύθυνση Τρικάλων, το Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος του Γενικού Νοσοκομείου Τρικάλων, το Κέντρο Κοινωνικής Παρέμβασης Τρικάλων, την Ομάδα Εθελοντών του Δήμου Τρικκαίων, τη ΣΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και τους Συλλόγους Επαγγελματιών, σχεδίασαν την εκστρατεία ενημέρωσης με τίτλο “Τα Τρίκαλα κόβουν το Κάπνισμα… είναι θέμα πολιτισμού!”, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τα Τρίκαλα να είναι αυτή τη στιγμή η πρώτη πόλη της Ελλάδας στην οποία εφαρμόζεται με αποτελεσματικότητα αντικαπνιστική πολιτική.